به گزارش می متالز، بررسی بازار مس تصفیه شده نشان میدهد که عربستان سعودی، تاکنون تولیدکننده مس تصفیه شده نبوده است. از این رو، تقاضای کاتد خود را از محل واردات تأمین میکند. نمودار 1، آمار تجارت مس تصفیه شده عربستان سعودی را برای سالهای 2012 تا 2016 به تصویر میکشد. با توجه به این نمودار، اگرچه واردات کاتد مسی در سال 2013 با کاهش حدود 24 درصدی نسبت به سال پیش از آن همراه بود، از سال 2013، روند صعودی پیش گرفت و تا سال 2016، با نرخ رشد سالانه 10 درصد افزایش یافت.
همانطور که در نمودار 1 قابل مشاهده است، صادرات مس تصفیه شده از عربستان طی بازه 5 ساله از 2012 تا 2016 با رشد همراه بود؛ اما مجموع صادرات 5 ساله این کشور، کمتر از یک هزار و 300 تن بود و این امر در کنار حجم قابل توجه صادرات کنسانتره مس، مؤید عدم تولید مس تصفیه شده در این کشور عربی است. مهمترین تأمینکنندگان اصلی مس تصفیه شده عربستان طی سالهای گذشته، کشورهای جمهوری دموکراتیک کنگو، زامبیا و اسپانیا بودند که از سال 2013، سهم واردات از روسیه و هند نیز افزایش یافت.
عربستان سعودی، در میان کشورهای عربزبان حاشیه خلیج فارس، بزرگترین تولیدکننده مفتول مسی و در میان کشورهای خاورمیانه رقیب ایران و ترکیه است. ایران و ترکیه، علاوه بر تولید مفتول مسی، تولیدکننده مس تصفیه شده نیز هستند. ایران، بزرگترین تولیدکننده کنسانتره و کاتد مس در خاورمیانه محسوب میشود. تنها مصرفکنندگان مس تصفیه شده عربستان، شرکتهای تولیدکننده مفتول مسی هستند. بر اساس اطلاعات انجمن بینالمللی مس و شورای بینالمللی مس کارشده، از میان محصولات نیمهساخته، عربستان تنها تولیدکننده مفتول مسی است.
نمودار 2، سهم تأمینکنندگان اصلی از واردات مس تصفیه شده عربستان سعودی را برای سالهای 2012 تا 2016 به تصویر میکشد. همانطور که مشاهده میشود، مهمترین تأمینکننده کاتد مس عربستان، طی بازه 5 ساله مورد بررسی، جمهوری دموکراتیک کنگو بود که متوسط سهم آن از کل واردات مس تصفیه شده عربستان در این مدت، برابر با 59 درصد بود. شایان ذکر است که حدود 80 درصد از کل کاتد مس تولیدی کنگو و زامبیا، به روش هیدرومتالورژی (استخراج حلالی و الکترووینینگ) است.
نکته حایز اهمیت این است که ایران در میان فهرست مهمترین تأمینکنندگان کاتد مس عربستان مشاهده نمیشود. این در حالی است که ایران سالانه حدود 50 تا 70 هزار تن از کاتد مس خود را در بازارهای بینالمللی به فروش میرساند. تنشهای دیپلماتیک میان 2 کشور که از دیرباز گریبانگیرشان بود، سبب شده تا مناسبات تجاری میان عربستان و ایران به شدت محدود شود. به گونهای که عربستان در حاشیه خلیج فارس و فاصله کم تا بندر عباس، تقاضای کاتد مس وارداتی خود را از کشورهای جنوب آفریقا تأمین میکند.
شایان ذکر است که بر اساس نتایج حاصل از مطالعات مؤسسه تحقیقاتی و مشاوره کنترل ریسکز، داد و ستد تجاری از بنادر کشورهای جنوبی آفریقا با خطرات و تهدیدات بسیاری همراه است که بارزترین نتیجه آن، افزایش هزینههای حمل و نقل به شمار میرود. این در حالی است که داد و ستد در خلیج فارس از امنیت بیشتری برخوردار است.