همه چیز درباره قیمت‌گذاری فولاد

به گزارش می متالز، قیمت گذاری فولاد از جمله موضوعات داغ این روزهاست که از جانب مسوولان، تولیدکنندگان فولاد و فعالان این حوزه بسیار مورد بحث قرار می گیرد. روز سه‌شنبه هفته جاری بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت قیمت پایه شمش فولادی در بورس کالا را بر اساس ۷۰ درصد قیمت CIS اعلام و بر ضرورت اجرای کامل شیوه‌نامه عرضه محصولات فولادی در بورس کالا تاکید کرد.

پیش و پس از قیمت‌گذاری جدید پایه فولاد، بحث‌ پیراون این موضوع بسیار بوده است. در حالی که پیش از این تصمیم‌گیری وزیر صمت، تولیدکنندگان فولاد کشور و فعالان این حوزه معتقد بودند که مصرف‌کننده نهایی هیچ نفعی از کاهش قیمت شمش فولاد نخواهد برد و این ارزانی، قبل از رسیدن به مردم گم می‌شود.

پس از آن نیز دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد، اجرایی شدن شیوه‌نامه ساماندهی عرضه و تقاضای محصولات فولادی را مهمتر از ضرایب قیمت پایه خواند و اعلام کرد که مطابق شیوه‌نامه ستاد اقتصادی دولت، این ضریب ۸۰ درصد قیمت جهانی تعریف شده بودکه فولادسازان هم در حال اجرای آن بودند؛ اما فارغ از هرگونه تغییرات در ضرایب، مهم‌ترین دغدغه همه ارکان زنجیره فولاد، اجرای هماهنگ و منسجم شیوه‌نامه و رسیدگی به مسائل واحدهای تولیدی در اجرای آن است.

براین اساس ش،ب گذشته (چهارشنبه شب) برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با موضوع پیدا و پنهان قیمت‌گذاری فولاد، در حضور داریوش اسماعیل(معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت) سید جواد جهرمی (معاون عملیات بورس‌کالا) به بحث و بررسی در این حوزه اختصاص پیدا کرد.

داریوش اسماعیلی - معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت - با بیان اینکه کاهش قیمت پایه شمش فولاد از ۸۰ به ۷۰ درصد قیمت منطقه‌ای، توسط وزیر صمت به دلیل کاهش نسبی قیمت محصولات فولادی بوده است، گفت: تولید فولاد در کشور نه تحت تأثیر تحریم‌هاست و نه ارزبری زیادی دارد. در کشور حدود ۳۰ میلیون تن فولاد تولید می‌شود که از این میزان، قریب به ۱۰ میلیون تن صادر می‌شود؛ بنابراین مقادیر قابل توجهی فولاد بیش از نیاز مصرف داخلی در کشور وجود دارد.

وی افزود: فولاد خورستان به عنوان نماد بزرگ فولاد کشور، قیمت تمام شده فولاد را طی سه ماه نخست امسال ۳۸۰۰ تومان اعلام کرده است؛ بنابراین مبنا، قیمت کدال شرکت‌های بورسی است.

معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صمت با بیان اینکه در این شرایط مردم انتظار قیمت پایین برای فولاد دارند و در این راستا قیمت فولاد به‌ویژه از خرداد ماه به بعد، قیمت‌های قابل قبولی نداشته است، گفت: واقعیت به گونه‌ای بود که قیمت ها قابل قبول نبود. ستاد اقتصادی دولت در هفتم مرداد سال جاری یک مصوبه ۵ بندی در ارتباط با کاهش قیمت محصولات فولادی صادر کرد؛ تمام این‌ها در این راستا بود تا محصولات فولادی با قیمت مناسب به دست مردم برسد.

این مقام صنعتی ضمن تاکید براینکه هدف ما قیمت پایه منصفانه و جدا شدن موضوعات صادرات است تا موجب رقابت شده و فولاد با قیمت مناسب به دست مردم برسد؛ تصریح کرد: خواسته کدام مسوول وزارت صمت بوده که بورس ساز و کار خود را کنار بگذارد؟ بحث ما در رابطه با قیمت پایه است؛ هیچکس در وزارت صمت متقاضی سقف قیمت در بورس کالا نبوده و نمی‌خواهد تعیین‌کننده قیمت برای عرضه در بورس باشد.

اسماعیلی با بیان اینکه قیمت پایه میلگرد با مصوبه ستاد اقتصادی دولت ۱۳ هزار تومان تعیین شده و نقش بورس کالا در گران‌تر شدن قیمت آن مؤثر بوده است، اظهار کرد: باید مشخص شود که شمش، میلگرد و ورق را با چه قیمتی می‌خواهیم به دست مردم برسانی؟ در کشور ۱۰ میلیون تن فولاد صادر می‌کنیم اما می‌خواهیم میلگرد را با ۱۵ هزار توماندر داخل عرضه کنیم. در نتیجه بایستی به دنبال ساز وکارها باشیم، قیمت پایه منصفانه لحاظ شود و در قالب یک رقابت عادلانه کالا با قیمت منصفانه به دست مردم برسد.

۱۰۳ دلار شمش فولاد گران‌تر در بورس کالا عرضه شده است

وی با یادآوری اینکه در تاریخ ۲۴ تیر ماه امسال، شمش در بورس کالا در حالی که قیمت جهانی آن ۳۶۵ دلار بود، با قیمت ۸۰۹۰ تومان معامله شد و همچنین نرخ ارزنیمایی نیز ۱۷ هزار و ۲۹۴ تومان بود، گفت: ۸۰۹۰ تومان قیمت شمش فولاد در داخل معادل حدود ۴۶۷ دلار است؛ این یعنی شمش را در بورس کالا ۴۶۷ دلار به داخل کشور فروخته‌ و ۳۶۵ دلار صادر کرده‌ایم؛ بنابراین ۱۰۳ دلار در بورس کالا، گران‌تر فروخته شده است.

اسماعیلی ضمن اشاره به اینکه بورس کالا در حال گران کردن کالاهاست، اظهار کرد: لوله پروفیل بایستی در بورس کالا عرضه شود؛ اما بورس به دلیل تنوع کالا، عرضه این محصول را نپذیرفته است و لذا باتوجه به اینکه از جمله ویژگی‌های مهم شیوه‌نامه قیمت‌گذاری فولاد، موضوع تنظیم بازار است، بایستی کالا با قیمت متعادل به دست مردم برسد.

معاون وزیر صمت در امور معدنی افزود: بر اساس ماده ۱۵ و ۱۶ شیوه نامه، هر فردی که از بورس کالا خرید انجام می‌دهد، بلافاصله باید در سامانه جامع صمت اعم از خریدار و فروشنده ثبت نام کند تا انتهای کار و  روال آن مشخص باشد.

وی افزود: اگر بورس کالا قیمت پایه را در اختیار وزارت صمت قرار دهد و خود ناظر بر آن باشد، وزارت صمت نیز متعهد می‌شود تا قیمتی که در بورس کالا عرضه می‌شود، حداکثر با ۱۰ درصد افزون بر قیمتی که در بورس کالا عرضه شده است، به دست مردم برساند. پس از تصمیم‌گیری برای نرخ پایه، فولادسازان بزرگ کشور نیز از قیمت پایه ۷۰ درصد حمایت کرده‌اند.

تصمیمات برای بازار سرمایه بایستی دارای ثبات باشد

در ادامه این برنامه، سید جواد جهرمی - معاون عملیات بورس کالا - نیز ضمن اشاره به اینکه سازمان بورس کالا بر اساس قوانین و مقررات عمل می‌کند؛ اظهار کرد: بورس کالا زمانیکه اطلاعیه عرضه را تایید می‌کند، بر روی سایت قرار می‌گیرد و اجازه هیچگونه تغییر دیگری وجود ندارد. بر اساس قوانین شورای عالی بورس در رابطه با قیمت فولاد مقرر شده بود تا با اختیارات بورس عمل شود و توافقی مبنی بر اعمال ۸۰ درصدی برای قیمت پایه صورت گرفته بود.

وی افزود: اما حال وزارت صمت نرخ ۷۰ درصد CIS  را ابلاغ کرده است؛ بنابراین ۸۰ درصد قیمت پایه عرضه عمر طولانی نداشت. اگر قرار باشد قیمتی به بازار اعلام شود، ابتدا بایستی تصمیمات با ثبات باشد تا سرمایه‌گذار نیز بتواند سرمایه‌گذاری خود را انجام دهد. در ابتدای سال جاری بسیاری از معاملات ابطال شد؛ بطوریکه در برخی از روزها با حذف معاملات مواجه بودیم.

معاون عملیات بورس کالا یادآور شد:​ این موارد (ابطال معاملات) درست زمانی بود که شمش در بورس کالا با قیمت ۴۰۰۰ تومان معامله شد و در همان زمان میلگرد ۶۰۰۰ تومان قیمت داشت و در نتیجه تناسب زنجیره برهم خورده بود. در یک روز با حذف معاملات، حدود ۱۰۰ میلیارد تومان به بعضی از شرکت‌ها ضرر وارد شد.

جهرمی با بیان اینکه بازار سه بخش عرضه، ​تقاضا و قیمت دارد که بخش‌های عرضه و تقاضا، صرفاً در اختیار وزارت صمت است. ​از سال گذشته مصوبات متعددی در رابطه با کف عرضه وجود داشته که حتی یکی از آن‌ها اجرا نشده است؛ لذا ما نیز نمی‌توانیم بگوییم، وظایف خود را کنار خواهیم گذاشت و تنها در رابطه با قیمت بحث خواهیم کرد.

شیوه‌نامه قیمت‌گذاری زنجیره فولاد به شرط پایبند بودن همه طرفین، قابل قبول است

وی تصریح کرد: اگر سیاست‌گذار در این زنجیره به یک لایه رانت می‌دهد، بایستی اصلاح صورت گیرد و به جای مداخله در قیمت، از سایر ابزارها استفاده کند. اگر کالایی قابل تجارت باشد، در زنجیره‌های بعدی از کشور خارج می‌شود که این موضوع در بسیاری از کالاهایی که مشمول قیمت‌گذاری نیز بود، مشاهده شد. شیوه‌نامه قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد قابل قبول است؛ البته به شرطی که همه طرفین به آن پایبند باشند. ضمن اینکه شیوه‌نامه قیمت‌گذاری فولاد نسبت به دو سال گذشته، موضوع بیشتری ندارد؛ لذا بایستی کار کارشناسی صورت گیرد تا مشخص شود چرا در طول دو سال گذشته به نتیجه نرسیدیم؟

معاون عملیات بورس کالا خاطرنشان کرد: همزمان با نوسانات ارزی، نامه‌ای صادر شد که مبنی براینکه ظرف مدت سه ماه، هر شخص و به هر میزان که می‌خواهد، می‌تواند اقدام به صادرات کند؛ این موضوع به معنای القای کمبود عرضه در بازار است و همین موضوع سبب آشفتگی بازار شد.

جهرمی ضمن تاکید براینکه زمانیکه معامله‌ای تایید می‌شود، دیگر امکان تایید نشدن و ابطال آن توسط بورس نیست؛ گفت: چرا که طرفین نسبت به هم تعهد دارند.​ در بورس کالا عرضه‌ها یکجا انجام شده و قمیت پایه را هم انجام می‌دهیم؛ دیگر موارد نیز براساس مقررات انجام خواهد شد.

بورس با دستورالعمل رقابت، به قیمت عادلانه نخواهد رسید

در ادامه این گفت‌وگو، بهرام سبحانی - رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران - در ارتباط تصویری با برنامه، با بیان اینکه تا دو سال گذشته بورس کالا همچون ساعت کار می‌کرد اما از دو سال گذشته تاکنون بورس بازیچه دست سیاست‌گذاران شده است، اظهار کرد: بورس با دستورالعمل رقابت به قیمت عادلانه نمی‌رسد؛ لذا به نوعی قیمت‌سازی صورت می‌گیرد. زمانی که قیمت پایه را مشخص می‌کنیم و همزمان قیمت جهانی بالا می‌رود و ما قیمت پایه را کاهش می‌دهیم، در حقیقت به نوعی قیمت‌سازی می‌کنیم. از یک سو می‌گوییم کالا بایستی به دست مردم برسد اما از سوی دیگر قیمت شمش را پایین آورده و سپس آن را رها می‌کنیم.

وی ضمن طرح این سوال که چرا میلگرد در بورس عرضه نمی‌شود؟ یا ورق فولاد مبارکه چگونه وارد بازار سیاه می‌شود؟ گفت: فولاد مبارکه تنها به تولیدکننده کالا می‌فروشد؛ اگر مقصد کنترل قیمت و کف بازار است، چرا از یک جایی به بعد، کف بازار را رها می‌کنیم؟ زمانی که خریدار قیمت را بالا می‌برد، معامله را باطل می‌کنیم که این اشکال بورس کالاست.

سبحانی تصریح کرد: همچنین زمانیکه عرضه و تقاضا را طوری هماهنگ می‌کنیم که حتی قیمت پایه را هر چقدر پایین در نظر بگیریم، رقابت ایجاد و قیمت واقعی مشخص می‌شود، اما زمانی هم به اجبار تولیدکننده را وادار می‌کنیم تا حجم مخصوصی را در بورس عرضه کند؛ که این حجم بیش از تقاضا است. زمانیکه حجم عرضه بیش از تقاضا شد، رقابتی دیگر وجود ندارد.

رئیس انجمن تولید کنندگان فولاد ایران ضمن اشاره به اینکه در کشور بیش از چهار میلیون تن شمس نیاز نداریم، گفت: بیش از چهار میلیون شمش القایی داریم که پتانسیل صادرات ندارد؛ شمش القایی نیز باید بازار داشته باشد و نباید این صنعت را نابود کرد.

این مقام صنفی، تاکید کرد: در حال حاضر قیمت تمام شده فولاد در ذوب آهن قریب به ۹۰۰۰ تومان است؛ زمانیکه قیمت شمش طی یک سال گذشته سه برابر شده، بنابراین قیمت سنگ‌آهن نیز سه برابر شده است.

وی در پایان در رابطه با شیوه‌نامه قیمت‌گذاری فولاد، اظهار کرد: این شیوه‌نامه علاوه‌براینکه نقاط قوت خوبی دارد، دارای ایراداتی هم هست که البته قابل اصلاح است؛ اما اگر در شیوه‌نامه قیمت پایه ۸۰ درصد در نظر گرفته شده است، باید آن را پذیرفت.