وانادیوم، رقیب لیتیوم در بازار فلزات

به گزارش می متالز، در این بین بیشترین تغییرات قیمتی وانادیوم که بیشتر در ساخت فولادهای آلیاژی به کار می‌رود، ناشی از تحرکات بازار فولاد خواهد بود اما فناوری در جهان با سرعتی بیش از آنچه تصور می‌شود در حال رشد است.
توجه به فلز وانادیوم برای استفاده در تولید سلول‌های ذخیره انرژی، انحصار مصرف آن را از بازار فولاد خارج خواهد کرد. نگرانی از میزان عرضه، همچنان به افزایش نرخ فرو وانادیوم و وانادیوم ‌پنتوکساید در جهان دامن می‌زند.
به‌طور کلی می‌توان گفت وضعیت کنونی وانادیوم در جهان متاثر از عوامل گوناگون است. کاهش موجودی باعث افزایش نرخ در بازار چین سپس جهان شده است.
نرخ فرو وانادیوم در اروپا در سطوح بسیار پایینی ثابت مانده و از دیگر سو بازار فرو وانادیوم در امریکا همچنان باعث نگرانی سرمایه‌گذاران از آینده آن است.
آخرین ارزیابی متال‌بولتن از نرخ فوب چین برای فرو وانادیوم در ۵بهمن ۱۳۹۶ (۲ ژانویه ۲۰۱۸) ۵۸.۵ تا ۶۰.۵دلار به ازای هر کیلوگرم بوده است. به دلیل فاصله گرفتن مقدار تقاضا از عرضه در چین، نرخ فوب این کشور برای وانادیوم پنتوکساید چیزی حدود ۲۶.۷ تا ۲۹.۳دلار بر هر کیلوگرم افزایش پیدا کرد.
در سال گذشته میلادی، نرخ وانادیوم در کنار سایر فلزات مورد استفاده در باتری‌ها مانند لیتیوم و کبالت بیش از ۱۳۰درصد افزایش داشت اما مهم‌ترین دلیل افزایش نرخ را می‌توان تقاضای بسیار زیاد صنعت فولاد دانست.
افزایش تقاضا برای تولید میلگرد در جهان موجب افزایش تقاضا در حوزه فولادهای مستحکم و در نتیجه وانادیوم شده است. درحال‌حاضر بیشترین کاربرد وانادیوم در تولید فولادهای زنگ‌نزن است.
با توجه به رشد فناوری ذخیره انرژی و استفاده از وانادیوم در این حوزه می‌توان گفت تقاضای کوتاه‌مدت وانادیوم به فولاد بستگی دارد اما تقاضای بلندمدت به کاربردهای آن در عرصه انرژی وابسته است. از دیدگاه بلندمدت، حوزه باتری و انرژی برای وانادیوم دارای رشد بسیار زیادی است و تاثیر چشمگیری بر تقاضای وانادیوم خواهد داشت.
گمانه‌زنی‌هایی که درباره تولید باتری‌های جریان اکسایش-‌ کاهش وانادیومی وجود دارد تا وارد دنیای ذخیره انرژی شود، خوشبینی‌هایی را نسبت به بازار وانادیوم در این حوزه ایجاد کرده است.
این باتری‌ها بیشتر برای برنامه‌های ذخیره‌سازی انرژی در شبکه استفاده می‌شوند اما برخی منابع، از آنها به عنوان رقیبی برای باتری‌های لیتیوم یون یاد کرده‌اند.
تخمین زده شده که ارزش این باتری‌ها که در امسال میلادی ۲۳۰.۲میلیون دلار است، در سال‌های پیش رو افزایش یابد و به ۹۴۶.۳میلیون دلار تا سال ۱۴۰۱خورشیدی(۲۰۲۳میلادی) برسد.
نقش وانادیوم در فضای ذخیره‌سازی انرژی در حال پررنگ‌ شدن است و انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران در زمینه مواد فلزی مانند وانادیوم به رشد این فلز در بازار لوازم الکترونیکی نیز توجه کنند.

آشنایی با وانادیوم

وانادیوم عنصری جامد، شکل‌پذیر و به رنگ نقره‌ای سفید است که در آب حل نمی‌شود و در برابر خوردگی مقاوم است اما در اسیدهای نیتریک، هیدروفلوریک و سولفوریک غلیظ حل می‌شود. با بازها واکنش می‌دهد و تشکیل وانادات‌های محلول در آب را می‌دهد.
نقطه ذوب آن ۱۹۰۰درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش آن ۳۰۰۰درجه سانتی‌گراد است. هم مانند فلز و هم مانند غیر فلز عمل می‌کند و ترکیب‌های پیچیده گوناگونی می‌سازد که فلز آن سمی نیست.
معادن وانادیوم در ایالت‌های کلورادو، نیومکزیکو و آریزونای امریکا و همچنین در مکزیک و پرو قرار دارند.
این عنصر علاوه بر اینکه در تولید آلیاژهای فولاد کاربرد دارد، ماده اصلی در لوله اشعه ایکس است.
ترکیب‌های وانادیوم نیز به طور ویژه کاتالیزور اسید سولفوریک است و در تولید لاستیک مصنوعی و رنگ شیشه به کار می‌رود. ۸۰درصد وانادیوم تولید شده در جهان به مصرف فرو وانادیوم که یک ماده افزودنی به فلز فولاد است، می‌رسد.
این عنصر در آلیاژها به عنوان فلزات ضد خش وسایل جراحی و ابزارآلات، ماده ضدزنگ و افزایش‌دهنده سرعت در فلزات، ماده مخلوط شونده با آلیاژهای آلومینیوم و تیتانیوم در موتورهای جت و هواپیماهای پرسرعت استفاده می‌شود.
آلیاژ فلز وانادیوم در ساخت محورهای میل‌لنگ دنده‌ها به‌کار می‌رود و متعادل‌کننده کاربید در ساخت فلزات است. به دلیل نداشتن شکافت نوترونی کاربرد هسته‌ای نیز دارد.