کشف یک سنگ پیرتر از زمین در آفریقا

‌می‌متالز - یک سنگ جدید که با قدمت ۴.۶ میلیارد ساله قدمتی بیش از عمر زمین دارد، در آفریقا کشف شده و "EC ۰۰۲" نام گرفته تا تبدیل به قدیمی‌ترین سنگ ماگمایی شود که تاکنون کشف و تجزیه و تحلیل شده است.

به گزارش می‌متالز به نقل از آی‌ای، در سال ۲۰۲۰ تکه‌ای از یک شهاب‌سنگ در صحرای بزرگ آفریقا سقوط کرد و اکنون دانشمندان اعلام کرده‌اند که فکر می‌کنند قدمت آن از زمین بیشتر باشد.

با تجزیه و تحلیل عمیق ترکیب و سن این سنگ مشخص شده است که این شهاب سنگ موسوم به "Erg Chech ۰۰۲" حدود ۴.۶ میلیارد سال قدمت دارد و توسط فعالیت آتشفشانی تشکیل شده است. محققان می‌گویند این سنگ رسماً قدیمی‌ترین نمونه شناخته شده ماگما در فضا است.

یافته‌های محققان بر اساس مقاله منتشر شده در مجله Proceedings of the National Academy of Sciences نشان می‌دهد که این سنگ می‌تواند زمانی بخشی از پوسته جرمی بوده باشد که به عنوان پیش‌سیاره (protoplanet) شناخته می‌شود که یک جرم سنگی بزرگ در شرف تبدیل شدن به سیاره است.

پیش‌سیاره یک جنین سیاره‌ای بزرگ است که داخل یک دیسک پیش‌سیاره‌ای ایجاد شده و روند ذوب داخلی آن برای ایجاد لایه‌های تمایز انجام شده است. به نظر می‌رسد که پیش‌سیاره‌ها از خرده‌سیاره‌هایی با اندازه‌ای در حدود یک کیلومتر که از نظر گرانشی مدار‌های یکدیگر را پیوسته آشفته می‌ساخته‌اند، تشکیل شده‌باشند که با برخورد با یکدیگر، به تدریج از ائتلاف خرده‌سیارک‌ها به یک سیاره تبدیل شده‌اند.

همه این حقایق، "EC ۰۰۲" را بسیار غیرمعمول می‌کند، زیرا یک قطعه بسیار نادر از یک پیش‌سیاره از دست رفته است. این پیش‌سیاره که متعلق به دنیایی بوده است که اکنون مدتهاست از بین رفته، احتمالاً در زمان شکل‌گیری منظومه شمسی توسط سیارات بزرگتر تخریب یا جذب شده است.

این سنگ اولین بار در ماه مه سال ۲۰۲۰ در الجزایر یافت شد و به سرعت به عنوان سنگی غیر عادی شناخته شد، زیرا به طور واضح توسط یک آتشفشان تشکیل شده بود که عجیب بود، زیرا اغلب شهاب سنگ‌ها از پوسته بازالتی که گدازه‌ای است که به سرعت خنک می‌شود و غنی از آهن و منیزیم است، تشکیل شده‌اند. در مقابل، ترکیب شیمیایی این سنگ غنی از سیلیس بود و نشان می‌داد که متعلق به ماگمای تا حدی ذوب شده در پوسته یک سیاره مادر است.

نویسندگان این مطالعه نوشتند: این شهاب‌سنگ قدیمی‌ترین سنگ ماگمایی است که تا به امروز تجزیه و تحلیل شده و تشکیل پوسته‌های اولیه را که قدیمی‌ترین سیارات اولیه را تشکیل می‌داده‌اند، روشن می‌کند.

هنگامی که دانشمندان "EC ۰۰۲" را با الگو‌های طول موج اثر طیفی اجرام کیهانی دور مقایسه کردند، دریافتند که این شهاب سنگ غیر عادی به وضوح با همه گروه‌های سیارکی متمایز است. از ۱۰ هزار شیء آسمانی کشف شده موجود، هیچکدام مانند "EC ۰۰۲" نبودند و محققان نوشتند: هیچ شی‌ء با مشخصات طیفی مشابه با "EC ۰۰۲" تاکنون شناسایی نشده است.

محققان بیشتر این قدیمی‌ترین سنگ ماگمایی شناخته شده را مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند داد که نوید آشکارسازی رمز و راز‌های زیادی را می‌دهد. این سنگ می‌تواند وقایع جدیدی از تشکیل منظومه شمسی را روشن کند و افق دید ما در این باره را گسترش دهد.

منبع: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور