ظرفیت‌های نهفته تولید گچ در کشور

به گزارش می‌متالز، اردشیر سعدمحمدی در برنامه گفتگوی ویژه خبری ۳ شنبه شب شبکه دو سیما با بیان این که ۵ معدن در حال تجهیز برای بهره برداری است افزود: در سال ۹۸، ۱۰ میلیون تن و امسال ۱۳ میلیون تن گچ از معادن کشور استخراج شده است.

وی گفت: تا یکی دو سال گذشته اکتشاف حرفه‌ای برای ژیپس (سنگ گچ) انجام نداده بودیم، زیرا گچ حاصل از پخت ژیپس برای مصارف ساختمانی؛ کیفیت مناسب نداشت و به این علت استخراج و بهره برداری از آن کم بود، اما با فناوری در این ماده در دنیا و افزایش نرخ ارز، استفاده از این ماده در دستور کار قرار گرفت.

سعدمحمدی افزود: دو تا سه معدن در سمنان ژیپس می‌فروشند و برای ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری آن باید به شرایط اقتصادی برای سرمایه گذاری در این باره نگاه کرد که آیا سرمایه گذاری در ان منطقی است و امکان رقابت در بازار‌های جهانی پس از سرمایه گذاری وجود دارد؟

وی با بیان این که میزان مصرف داخلی آن قدری نیست که برای فراوری ژیپس سرمایه گذاری انجام شود گفت: البته ایجاد صنایع تبدیلی برای افزایش ارزش افزوده از مواد خام حرف درستی است.

سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت افزود: میزان صادرات گچ در سال ۹۷ یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن، در سال ۹۸؛ یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن و در سال ۹۹؛ حدود یک میلیون تن صادرات تاکنون انجام شده است و ارزش آن برای صادرات ۹ ماه نخست امسال حدود ۸ میلیون دلار بوده است که با احتساب محصولات مشابه مانند گچ‌های ساختمانی؛ این رقم ۱۰ میلیون دلار می‌شود.

سعدمحمدی افزود: ژیپس؛ بخشی از صادرات گچ و حدود ۲۰ درصد حجم آن است.

وی گفت: با توجه به ایجاد بازار برای ژیپس؛ استخراج و فروش آن برای معدن داران گچ؛ جذاب شده است.

سعدمحمدی افزود: با توجه به این که در هر پروانه بهره برداری از معدن؛ میزان ذخایر و استخراج سالیانه مشخص شده است می‌توان عدد مشخصی از استخراج و صادرات ژیپس بدست آورد، البته باید کنترل‌ها دقیق‌تر شود.

وی گفت: میزان ذخایر شناخته شده گچ در کشور یک و نیم میلیارد تن است که میزان مصرف گچ در صنایع ساختمانی ۸ میلیون تن در سال بوده است که امسال به ۹ میلیون تن می‌رسد.

سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت افزود: برداشت از معادن، نیاز داخلی را پاسخ می‌دهد.

سعدمحمدی گفت: حدود ۳۷ میلیارد تن ذخایر معدنی در ایران به ارزش ۷۵۰ میلیارد دلار شناسایی شده، اما آن چه که در حال کار است؛ ۱۵۰ میلیارد دلار است.

وی افزود: معافیت مالیاتی صادراتی برای صادرکنندگان گچ نداریم، اما برای بقیه موارد ۲۰ درصد معافیت مالیاتی وجود دارد که ژیپس هم شامل آن می‌شود.

سعدمحمدی گفت: باید درباره محصولاتی که از گچ تولید می‌شود مانند گچ مرمری که تاریخ ۲۰۰ ساله در کشور دارد و یک صنعت است بازاریابی و در دنیا شناسانده شود.

وی افزود: اکنون اولویت جهاد کشاورزی؛ تهیه کود‌های فسفاته است که سالانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن به آن نیاز داریم، اما به علت مشکلات ارزی؛ ۷۰۰ هزار تن وارد می‌کنیم.

سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت گفت: با اجرای طرحی که تدوین آن آماده شده است یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن اسید سولفوریکی که فقط در شرکت صنایع ملی مس ایران تولید می‌شود به اسید فسفریک تبدیل خواهد شد و اسید ۳۰ دلاری ۸۰۰ دلار ارزش پیدا می‌کند.

سعدمحمدی با بیان این که اجماع فکری در بخش معدن کاری وجود دارد افزود: در بخش سنگ به حدود ۲۰ سال اکتشاف و سرمایه گذاری نیازمندیم.

وی گفت: اکنون هزینه یک متر حفاری عمقی در بخش اکتشاف یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هزینه دارد.

سجاد غرقی نایب رئیس کمیسیون معادن و اتاق بازرگانی نیز در این برنامه گفت: وظیفه معدن، کار؛ اکتشاف و استخراج است و محصول خود را به قیمت رقابتی می‌فروشد.

وی با بیان این که معدن کار در خام فروشی نقشی ندارد افزود: اگر صنایع پایین دستی رقابتی باشند و کالا را به قیمت بخرند؛ معدن کار محصول را به آن‌ها می‌فروشد، اما اگر چنین حلقه‌ای وجود نداشته باشد، معدن کار نباید پاسخگوی مسأله‌ای باشد که در آن نقشی ندارد.

غرقی گفت: بر اساس برآورد مؤسسه یو اس جی اس آمریکا، ذخایر گچ ایران ۹۰۰ میلیون تن تخمین زده شده است.

وی افزود: بر اساس این برآورد، ۱۰ درصد ژیپس دنیا در ایران وجود دارد.

نایب رئیس کمیسیون معادن و اتاق بازرگانی گفت: میزان ذخایر گچ آمریکا ۷۰۰ میلیون تن و ذخایر گچ کانادا بر اساس برآورد این مؤسسه ۶۰۰ میلیون تن است.

غرقی افزود: در پروانه بهره برداری معدن؛ میزان ذخایر و بهره برداری سالانه مشخص شده است که آمار سالانه از میزان استخراج را می‌توان از آن بدست آورد.

وی گفت: هیچ جای دنیا از معدن کار ژیپس نمی‌پرسند چرا صنایع تبدیلی ندارید و محصولات ثانویه تولید نمی‌کنید؟

غرقی افزود: راهبرد‌ها در زمینه معادن هیچ گاه به سمت اجرا نرفته است و مجموعه‌ای از ذخایر قابل فرآوری که می‌تواند به ارزش افزوده تبدیل شود، جزیره‌ای کار می‌کنند.

وی گفت: بخش اکتشاف و استخراج درباره ژیپس وجود دارد، اما حلقه‌های تکمیل کننده آن برای ایجاد ارزش افزوده مانند بازاریابی و صنایع تکمیلی وجود ندارند.

نایب رئیس کمیسیون معادن و اتاق بازرگانی افزود: بخش خصوصی معادن؛ خود را با عرضه و تقاضا در بازار تنظیم می‌کند و از دولت انتظار ندارد کاری انجام دهد.

غرقی گفت: اجماع در عمل؛ در بخش معدن کاری وجود ندارد.

ابراهیم نجفی کانی رئیس گروه پژوهشی گچ دانشگاه سمنان نیز در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: صنعتگران در زمینه فراوری ژیپس سراغ ما نیامده اند و ما به علت دغدغه‌ای که برای ایجاد ارزش افزوده از این محصول داشتیم وارد تحقیقات در این زمینه شدیم.

وی افزود: اکنون گچ مصرفی ما در صنایع ساختمان در دنیا به عنوان مواد اولیه استفاده می‌شود و از آن ارزش افزوده بالا بدست می‌آید.

نجفی کانی گفت: از ژیپس برای تأمین کود ارگانیک کلسیم و سولفات در مصارف کشاورزی برای حاصل خیز کردن خاک و بهینه کردن خاک‌های شور استفاده می‌شود و می‌توان از آن برای تولید سولفات آمونیوم و لوازم آرایشی، بهداشتی و دارویی استفاده کرد و همه این فناوری‌ها در کشور وجود دارد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما