نگاهی متفاوت به خاموشی‌های امسال؛ از اشتباهات تا شرایط تحمیل شده

به گزارش می‌متالز، اقدامات انجام شده توسط وزارت نیرو جهت اجرایی کردن راهبرد عدم اعمال خاموشی در روز‌های منتهی به انتخابات، منجر به تخلیه تعدادی از سد‌های اصلی تامین­‌کننده برق (متاثر از تشدید تولید برق از نیروگاه­های برق­ آبی) و کاهش تاب­‌آوری صنایع (متاثر از کاهش اجباری مصرف برق صنایع) شد؛ به طوری که حداقل ۳ هزار مگاوات نیروگاه برق­آبی از مدار خارج شد و صنایع به فرامین کاهش مصرف برق، مثل گذشته تمکین نکردند.

از اینرو، شکاف تولید و مصرف برق به ۱۲ هزارمگاوات رسید که در سایه برخی نقائص جدی در راهبری صنعت برق و دخالت استاندار‌ها و سیاسیون هر استان در مقوله اعمال مدیریت وزارت نیرو، خاموشی­‌های طولانی مدت از ۲ تا ۱۰ ساعت به مشترکین خانگی بسیاری در سراسر کشور تحمیل شد.

در صورت کاهش گرمای هوا، ناترازی تولید و مصرف کاهش می­‌یابد، اما پیش­‌بینی می‌شود وضعیت خاموشی­‌ها با نوساناتی در روز‌های گرم مردادماه ادامه دارد.

۸پرده از آنچه بر صنعت برق گذشت

‏۱- عوامل و نارسایی‌­های تشدیدکننده ناترازی تولید و مصرف برق در سال جاری عبارتند از: شروع زودهنگام گرما در بهار، کمبود ذخایر سد‌ها و کاهش امکان تولید برق از سد‌ها متاثر از خشکسالی ۵۰ ساله، عدم تامین مالی به موقع صنعت برق و تاخیر در اتمام به موقع تعمیرات نیروگاه­ها، گسترش مصارف ناشی از استخراج غیرقانونی رمزارزها، تاخیر در به مدار آمدن و خروج اضطراری دوهفته‌­ای نیروگاه اتمی بوشهر ناشی از نص فنی، رشد تولید صنایع، افزایش قابل توجه مصرف برق تمام مشترکین متاثر از افزایش کم­‌سابقه گرمای هوا.

۲‏- پس از نارضایتی‌­های جدی مردم از خاموشی‌­های ابتدای خردادماه، وزارت نیرو از سوی دولت مکلف به کاهش خاموشی­‌ها در ایام قبل از انتخابات شد، از اینرو وزارت نیرو در راستای تحقق آن، تولید برق از نیروگاه­های برق‌­آبی را با رهاسازی بیشتر آب افزایش داد. این بدین معنا بود که با افزایش برداشت آب، خاموشی­ها با میزان خیلی بیشتر به روز‌های بعد از انتخابات منتقل خواهد شد؛ لذا از روز شنبه ۱۲ تیرماه با کاهش جدی تراز آب سد‌های کارون ۴ و کارون ۳، ۳ هزارمگاوات تولید برق این سد‌ها از مدار خارج شده و در روز‌های بعد با استفاده باقی­مانده آب در سایر سد‌های زنجیره کارون مانند شهید عباسپور (۲ هزار مگاوات)، مسجدسلیمان (۲ هزارمگاوات) و گتوند (یکهزارمگاوات)، بحران در تولید برق به حداکثر خود رسید.

۳‏- خروج اضطراری برخی از واحد‌های نیروگاه­های حرارتی نیز به دلیل فرسودگی زیاد و قدیمی بودن مزید بر علت شده و بیش از ۱۵۰۰ مگاوات در روز‌های مختلف از مدار بهره برداری خارج بود.

۴‏- علی­رغم کمک نیروگاهی صنعت نفت و صنایع فولاد با اتصال ظرفیت مازاد خود به شبکه سراسری، حداکثر امکان تولید نیروگاه­های حرارتی و اتمی به ۴۸ هزار مگاوات در روز و ۴۹ هزارمگاوات در شب رسید و تا ۴ هزارمگاوات نیز امکان اضافه شدن تولید برق­ آبی به آن وجود داشت؛ از اینرو حداکثر توان تولید در بسیاری از روز‌ها ۵۲ تا ۵۳ هزارمگاوات بود که با بهره برداری حداکثری از ظرفیت پایین انرژی‌های تجدیدپذیر (بادی و خورشیدی) این رقم در بهترین حالت به حدود ۵۴ هزار مگاوات رسید؛ حال آنکه نیاز مصرف در تابستان جاری از ۶۶ هزارمگاوات فراتر رفته و وزارت نیرو از طریق اعمال خاموشی بیش از ۱۲ هزار مگاواتی (به صنایع و بخش خانگی) امکان حفظ شبکه برق از فروپاشی را فراهم کرد.

۵‏- علی­رغم اطلاع وزارت نیرو از پیشآمد چنین ناترازی جدی، آن وزارتخانه برای دومین بار در مواجهه با این موضوع در سال جاری از مدیریت شبکه برق ناتوان شده و جهت جلوگیری از خاموشی سراسری (Black‏-out)، از روز شنبه ۱۲ تیرماه اقدام به اعمال خاموشی­های گسترده به مشترکین خانگی به منظور کاهش ریسک خاموشی سراسری کرد.

۶‏- با توجه به خاموشی سراسری شبکه برق جنوب عراق در مورخ ۱۰ تیرماه، صادرات برق به این کشور کاهش جدی داشته به طوری که کل صادرات برق به کشور‌های همسایه به رقمی معادل ۴۵۰ مگاوات رسید.. از طرف دیگر حداکثر برق تامین شده از طریق واردات از کشور‌های همسایه نیز به ۴۵۰ مگاوات رسید که صادرات و واردات را در وضعیتی سربه‌­سر قرار داد.

۷- با توجه به اینکه یکی از راهکار‌های بسیار موثر جهت کاهش تراز مصرف، کاهش اجباری مصرف برق صنایع است؛ نمایندگان مجلس، استانداران و دادستان­های برخی استان­های کشور اقدام به اعمال فشار جدی به مدیران استانی و مدیران ارشد وزارت نیرو برخلاف مصالح ملی و در راستای منافع شخصی یا استانی خود نمودند که این موضوع در برخی روز‌ها به شدت اقتدار وزارت نیرو در پایین آوردن مصرف صنایع را کاهش داد.

۸‏- با توجه به چالش جدی تامین ذخایر استراتژیک سوخت مایع نیروگاه­ها بین وزارت نفت و نیرو، ذخایر نفتگاز و نفت‌کوره نیروگاه­ها در نیمه نخست تابستان ۲۵ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بود که عدم جبران این کمبود، خاموشی‌­هایی به مراتب بیشتر از زمستان سال گذشته را در زمستان سال جاری بوجود خواهد آورد.

منبع: خبرگزاری تسنیم