سیاستگذاری چینی‎ها برای بازار موتورسیکلت ایران

به گزارش می‌متالز، پنجمین میز پس از گذشت حدود یک سال از وعده برگزاری آن همچنان در صف انتظار قرار دارد. صنعت موتورسیکلت نیز در بحث داخلی‎سازی قطعات به‎طور مشارکتی یک میز تخصصی همراه با یکی از صنایع برگزار کرد. به نظر می‎رسد در این حوزه، صنعت موتورسیکلت کشور عقب مانده است.

همکاری‌ای که شکل نگرفت

حبیب ‎الله محمودان، مدیرعامل شرکت البرزموتور (شرکت تولیدی و بازرگانی) و تولیدکننده انواع چراغ، گلگیر، ضربه‎گیر، کنسول و قطعات منفصله آن، زین و... است. این فعال صنعت قطعه موتورسیکلت درباره وضعیت داخلی‎سازی قطعات گفت: قطعه‎سازی موتورسیکلت کشور در حوزه تعمیق ساخت داخل آمادگی دارد، اما متاسفانه کارخانه‌های تولید موتورسیکلت که در خط مقدم سرمایه‎گذاری و همکاری با شرکت‎های مادر خارجی بودند در این راستا با قطعه‎سازان داخلی همراه نبودند. وی افزود: فعالان تولید موتورسیکلت باید قطعات را سفارش می‎دادند که می‎توان گفت با توجه به حجم داخلی‎سازی صنایع دیگر، در کشور گامی برنداشتند.

او ادامه داد: میز تخصصی مستقل برای صنعت موتورسیکلت و بومی‎سازی قطعات برگزار نشد. البته در مقاطعی صحبت آن بود، اما به مرحله عمل نرسید. درحالی‎که در این باره سیاستگذاری درستی انجام نشد، اما حجم زیادی ارز برای واردات موتورسیکلت تقدیم شرکت‎های خارجی شد.

چینی‎ها نیاز بازار ایران را تعیین می‎کنند

محمودان اضافه کرد: هر شرکت فعال در حوزه موتورسیکلت به واردات ۲۰۰ تا ۳۰۰ موتورسیکلت از مدل‎هایی که «شرکت مادر چینی» در نظر داشت، مبادرت کرد. مدل‎هایی که چین برای بازار خودش در ایران سیاستگذاری کرده بود.

وی اظهار کرد: شرکت البرزموتور می‎تواند تمام قطعات تولیدی خود را برای انواع موتورسیکلت بسازد، اما برای این سفارش‎گذاری شرکتی به ما مراجعه نکرد. این قطعه‎ساز افزود: با وجود اینکه نشان ملی استاندارد ایران را دریافت کرده‎ایم، اما نتوانستیم هزینه آن را دوباره به مجموعه برگردانیم.

او گفت: در تامین و تولید قطعات تعداد محدودی از قطعات مدل هوندا ۱۲۵ سفارش‌گذاری شد، اما متاسفانه بیشتر قطعات این موتورسیکلت که سال‎ها است در ایران مونتاژ می‎شود اعم از باک، هواکش، چراغ و... از خارج وارد شدند. درحالی‎که کشور برای تامین ارز مشکلات بسیاری داشت.

تمایلی برای داخلی‎سازی وجود ندارد

محمودان در پاسخ به این پرسش که به عنوان نایب‎رئیس انجمن قطعه‎سازان موتورسیکلت و دوچرخه از سوی این انجمن برای داخلی‎سازی قطعات اعلام آمادگی کردید، گفت: چند جلسه برگزار شد، اما فضا و شرایط به گونه‎ای بود که باید گفت صنایع کشور قدرت مقابله با مافیای واردات را ندارند.

وی یادآور شد: قطعه‎سازان برخی قطعات جدید را هم تولید کردند، زیرا بعضی شرکت‎ها با وجود واردات موتورسیکلت نتوانستند قطعات آن را برای خدمات پس از فروش تامین کنند و حتی بازار را رها کردند، اما قطعه‎سازان قطعات موتورسیکلت‎هایی را که به تیراژ اقتصادی رسیده بودند تولید و روانه بازار کردند.

نایب‎رئیس انجمن قطعه‎سازان موتورسیکلت و دوچرخه با بیان اینکه گلایه اصلی صنعت قطعه موتورسیکلت کشور این است که فعالان صنعت موتورسیکلت همکاری لازم را ندارند، گفت: بین قطعه‎سازان و شرکت‎های موتورسیکلت‎ساز فاصله افتاده و تمایلی برای داخلی‎سازی وجود ندارد. دلیل این امر هم نفوذ شرکت‎های مادر چینی در صنعت موتورسیکلت کشور است؛ تا جایی که آن‌ها برنامه‎ریزی می‌کنند چه مدل‎هایی شرکت‌های ایرانی وارد کنند. به عنوان مثال تمام کارخانه‎های ایرانی مدل «کلیک» از سری موتورسیکلت هوندا را تولید می‎کنند که نه برای بازار داخل صرفه‎ اقتصادی دارد و نه امکان صادرات برای رسیدن به تیراژ و داخلی‎سازی وجود دارد، زیرا بازار‌های همسایه مدل CG ۱۲۵ هوندا را که به موتورسیکلت کار معروف است استفاده می‎کنند.

وی ادامه داد: این مدل برای شهر‌های درجه ۲ و ۳ و مناطق روستایی و مناطقی که مسافت طولانی دارند مناسب است. زیرا تعمیر و نگهداری آن راحت است، قطعات آن ارزان‎تر بوده و در بازار پاکستان، ایران و حتی مصر از محبوبیت زیادی برخوردار است. علاوه ‎بر اینکه در عراق، یمن و سوریه بازار خوبی دارد.

نایب‎رئیس انجمن قطعه‎سازان موتورسیکلت و دوچرخه درباره میزان داخلی‎سازی CG ۱۲۵ انژکتوری گفت: حدود ۴۰ درصد داخلی‎سازی شده است. به‎عنوان مثال شرکت البرزموتور قطعات قاب بغل و هواکش انژکتوری آن را داخلی‎سازی کرده است.

۴۰ درصد در «طرح نهضت تعمیق داخل» عدد بزرگی به‎شمار نمی‎رود. محمودان در این باره گفت: همین قطعات هم بازار ندارد، زیرا شرکت مادر خارجی تعیین می‎کند فعالان موتورسیکلت چه قطعاتی را از داخل تهیه کنند. مثلا باک‎سازی در ایران سال‎ها است انجام می‎شود. محصولات داخلی اگر بالاتر از شرکت‎های چینی نباشد به‎طور قطع پایین‎تر هم نیست، اما باک‎سازان ایرانی در سال‌جاری حتی ۳۰۰ عدد هم نتوانسته‎اند از محصولاتشان را به‎فروش برسانند. ترجیح شرکت‎های خارجی خرید فول سی‎کی‎دی است.

تفاوت خرید از خارج و داخل

محمودان در ادامه سخنان خود عنوان کرد: فعالان موتورسیکلت برای خرید از قطعه‎سازان داخلی حاضر به پرداخت پول نیستند محصول را می‎خواهند، اما زمان پرداخت هزینه آن را تعیین نمی‎کنند درحالی‎که برای خرید از شرکت خارجی باید پول را ابتدا بپردازند یا زمان‎بندی مشخصی برای پرداخت و تحویل محصول داشته باشند. نایب‎رئیس انجمن قطعه‎سازان موتورسیکلت و دوچرخه ادامه داد: اعتراض و گلایه ما هم همین است چرا در بازار موتورسیکلت باید شاهد این حجم از تنوع با تیراژ بسیار پایین باشیم؟ چرا متولی در این باره وجود ندارد؟ این تغییر مدل در مدت زمان کوتاه باعث شده تا مونتاژکنندگان موتورسیکلت شناختی روی مدل‎ها نداشته باشند. از این‎رو شرکت چینی تولید و فروش را مدیریت می‎کند. به‎عنوان مثال وقتی طرف چینی دید در بازار ایران مدل‎هایی در حال افزایش است فیس‎لیف آن را تغییر داد تا در واقع به تیراژ برای داخلی‎سازی قطعات نرسد. البته این بازی در جهان مرسوم است همان‎طور که در صنعت خودرو هم شاهد هستیم.

سهم‎خواهی در بازار عراق

نایب‎رئیس انجمن قطعه‎سازان موتورسیکلت و دوچرخه با اشاره به جنگ اقتصادی عنوان کرد: موتورمحرک توسعه در جنگ اقتصادی، بومی‌سازی صنایع است که در صنعت موتورسیکلت اجازه رفتن به آن سو داده نمی‎شود، زیرا نمی‎خواهند بازارشان کوچک شود.

او گفت: تاسف‌بار است که بازار موتورسیکلت هوندا ۱۲۵ ایران در عراق به راحتی در اختیار چینی‎ها قرار گرفت. از آن‌سو برای بازار ایران مدل کلیک هوندا را در نظر می‎گیرند که در واقع اسکوتر است و به تیراژ نرسیده است. این مدل موتورسیکلت کار نبوده و در کشور‌های مالزی و اندونزی بیشتر زنان استفاده می‎کنند.

این فعال صنعت قطعه با بیان اینکه بدون نقشه راه تولید واقعی نخواهیم داشت، گفت: مشکل اصلی این است که دست‎اندرکاران این صنعت جزیره‎ای عمل می‎کنند و به‎اصطلاح هر کس ساز خودش را می‎زند. هماهنگی وجود ندارد و چنین فضایی بستری برای فعالیت شرکت چینی به‎وجود آورده است. از این‎رو به راحتی برای این صنعت سیاستگذاری می‎کنند درحالی‎که در پاکستان چنین فضایی در اختیار ندارند.

توپ در زمین دلار نفتی

محمودان ادامه داد: دولت پاکستان، چون خام‎فروشی و دلار نفتی نداشته امروز بالای ۹۰درصد موتورسیکلت‎های تولیدی خود را داخلی‎سازی کرده است. پاکستان با ۲میلیون تیراژ سالانه (در مقابل ۱۰۰هزار موتورسیکلت تولید ایران) به افغانستان و حتی آفریقا صادرات دارد.

او به گلایه افزود: مدعی هستیم بیش از نیم قرن سابقه مونتاژ موتورسیکلت داریم. شرکت ایران‎دوچرخ سال ۱۳۵۵ مدل یاما‌ها ۱۰۰ را در کشور بومی‎سازی و مونتاژ کرد، اما با دلار نفتی مافیای واردات اجازه ادامه فعالیت را نمی‎دهد.

نایب‎رئیس انجمن قطعه‎سازان موتورسیکلت و دوچرخه با بیان اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت نتوانست سیاستگذاری کند، گفت: نقشه راهی وجود نداشت و خلاف جهت منافع ملی حرکت شد و به بهانه اینکه تولید داخل صرفه‎ اقتصادی ندارد و تنوع مدل‎ها را افزایش دادند مسیر داخلی‎سازی مسدود شد.

محمودان در پایان گفت: این در حالی است که با قدرتمند شدن شرکت‌ها، مدل‎ها متنوع می‎شوند. مافیای واردات اجازه این امر را به تولیدکننده داخلی نداد و با واردات مدل‎های مختلف اجازه افزایش تیراژ تولید را از فعالان داخلی صنعت موتورسیکلت گرفت و صنعتی که ریشه نداشته باشد دوام نخواهد ‎آورد.

منبع: دنیای اقتصاد