فصل شیرین سودسازی شرکت‌های سیمانی در «بورس کالا»

به گزارش می‌متالز، افزایش قیمت سیمان در چند هفته اخیر انتقادات زیادی به همراه داشته است. اگرچه سیمانی‌ها قطعی برق را عامل افزایش قیمت‌ها می‌دانند، اما عده‌ای از نمایندگان مجلس و فعالان صنعت ساختمانی و... به‌شدت به عرضه سیمان در بورس کالا انتقاد دارند و بورس کالا را زمینه‌ساز گرانی سیمان معرفی می‌کنند.
به‌منظور بررسی بیشتر این موضوع، خبرنگار بورس نیوز گفت‌وگوی مفصلی با رضا نیک پور، مدیرعامل شرکت سیمان کردستان انجام داده که ماحصل آن را می‌خوانید.

دلیل افزایش قیمت سیمان در چند هفته اخیر چیست؟ ورود سیمان به بورس کالا چقدر در این افزایش قیمت دخیل بوده است؟

نیک پور: سیمان از اردیبهشت‌ماه وارد بورس کالا شد و در ابتدای ورود سیمان به بورس کالا، هر پاکت سیمان در حدود ۲۵ هزار تومان در بورس کالا معامله شد. درواقع با ورود سیمان به بورس کالا، رشد خاصی در قیمت سیمان نداشتیم. اما با قطعی برق کارخانه‌های سیمان در تیرماه، فرصتی برای برخی دلالان و سودجویان فراهم شد تا از این فضا برای متشنج کردن بازار سیمان استفاده کنند.

صنعت سیمان، به برق وابستگی دارد و در صورت قطعی برق یا کاهش برق سیمانی‌ها، تولید سیمان مختل خواهد شد. در نظر داشته باشید که برق کارخانه‌های سیمانی را تا ۳۰ درصد دیماند برق هر کارخانه می‌توان کاهش داد (به‌طور مثال چنانچه دیماند کارخانه ۲۰ مگاوات باشد، حداقل برق موردنیاز ۱۴ مگاوات است) و کاهش بیش از ۳۰ درصدی برق یک کارخانه سیمانی منجر به توقف تولید خواهد شد.

از خردادماه محدودیت‌های برق شروع شد و از ۱۴ تیرماه به مدت ۱۲ روز برق این کارخانه قطع بود. بعدازآن نیز برق حداقلی به کارخانه تخصیص داده شد و در حال حاضر هم حدود یک هفته است که برق ما بدون مشکل وصل شده است.

اگر از قبل در مورد قطعی برق اطلاع‌رسانی می‌شد، امکان انبار کردن سیمان را داشتید؟

نیک پور: سیمان، قابلیت دپو طولانی‌مدت ندارد و در بهترین حالت هر کارخانه قادر به انبارش حداکثر یک هفته سیمان تولیدی خود است؛ بنابراین با قطعی برق، عرضه سیمان به بازار دچار اختلال شد.

حتی اگر از یک ماه قبل در مورد قطعی برق اطلاع‌رسانی می‌شد، بازهم فقط تولیدات یک هفته در سیلو‌ها انبار می‌شد و قطعی برق بیش از یک هفته، بازار سیمان را دچار کمبود می‌کرد. در حال حاضر در بیشتر کارخانه‌های سیمانی ازجمله سیمان کردستان، با حدود ۷۰ الی ۸۰ درصد ظرفیت اسمی، تولید سیمان صورت می‌گیرد؛ اما تولید این شرکت در ۴۵ روز اختلال برق، به ۵۰ درصد رسیده بود و این کاهش تولید سیمان، حتی با رفع محدودیت‌های تأمین برق، جبران نخواهد شد. چراکه در بودجه این شرکت، تولید با حداکثر ظرفیت کوره پیش‌بینی‌شده و این اختلال چندهفته‌ای، قابل جبران نیست.

شرکت‌های سیمانی هرسال، چندهفته‌ای را به تعمیرات دوره‌ای اختصاص می‌دهند. اگر قطعی برق با اطلاع‌رسانی قبلی صورت بگیرد، می‌توان تعمیرات دوره‌ای را در زمان قطعی برق صنایع انجام داد؟

نیک پور: شرکت‌های سیمانی معمولاً هر ۶ الی ۹ ماه یک‌بار، تعمیرات دوره‌ای ۲ الی ۴ هفته‌ای دارند. شاید اگر شرکت‌های سیمانی از سال قبل اطلاع داشته باشند که اوایل زمستان با قطعی گاز مواجه خواهند شد یا در فصل پیک مصرف برق، قطعی برق خواهند داشت؛ بتوانند یک دوره تعمیرات خود را در این فاصله انجام دهند. اما نمی‌توان ناگهان برق یا گاز شرکت‌های سیمانی را قطع کرد و انتظار داشت در زمان قطعی برق یا گاز به اورهال بپردازند. بعد از هر دوره اورهال و آجرچینی در کوره‌های سیمانی، این کوره‌ها معمولاً حداقل تا ۹ ماه نیاز به آجرچینی جدید نخواهند داشت. هر دوره آجرچینی در کوره سیمان یک‌میلیون تنی، هزینه تقریباً ۳۰ میلیارد تومانی به شرکت تحمیل می‌کند و منطقی نیست تا وقتی کوره نیاز به آجرچینی جدید ندارد، اقدام به تعمیرات و صرف هزینه ۳۰ میلیارد تومانی کنیم!

منتقدان عرضه سیمان در بورس کالا معتقدند قطعی برق نمی‌تواند منجر به افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت سیمان شود و شرکت‌های سیمانی با دست‌کاری در عرضه‌ها، زمینه جهش قیمت‌ها را فراهم کرده‌اند. چه پاسخی برای این انتقادات دارید؟

نیک پور: نمی‌توان منکر تأثیر حضور دلالان سودجو در افزایش قیمت سیمان بعد از قطعی برق شد. اما بورس کالا، بازار شفافی است و این ظرفیت را دارد تا قیمت سیمان را متعادل کند. بخشی از مشکلات فعلی هم ناشی از عدم هماهنگی وزارت صمت با بورس کالا بود و اگر سامانه بهین یاب برای سیمانی‌ها راه‌اندازی شود، بسیاری از مشکلات مرتفع خواهد شد.

معتقدم اگر تمام شرکت‌های سیمانی محصول خود را از طریق بورس کالا عرضه کنند، قیمت سیمان به‌زودی به تعادل خواهد رسید و امکان دست‌کاری عرضه و تقاضا وجود ندارد.


در نظر داشته باشید در اولین عرضه سیمان کردستان، قیمت هر تن سیمان به حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید و این معاملات توسط نظارت بورس ابطال شد. در عرضه بعدی، جهت جلوگیری از هیجانات بازار، حجم سیمان عرضه‌شده را به ۳ برابر عرضه اول افزایش دادیم و درنتیجه افزایش عرضه‌ها، قیمت‌ها در کانال ۵۰۰ هزارتومانی مچ شد. نرخ منطقی انواع مختلف سیمان ۵۰۰ الی ۷۰۰ هزار تومان است و با تداوم عرضه‌ها در بورس کالا، بازار سیمان در هفته‌های آینده به قیمت تعادلی و منطقی خواهد رسید.

آیا قیمت فعلی سیمان منطقی است؟

نیک پور: قیمت سیمان در کشور ما بسیار ارزان است. قیمت سیمان نسبت به فولاد در همه جای دنیا، نسبت ۱ به ۸ است. در شرایطی که قیمت سیمان در بورس کالا ۵۰۰ هزار تومان بود، قیمت فولاد در بورس کالا ۲۰ میلیون تومان بود! حتی اگر هر تن سیمان به ۱ میلیون تومان برسد، بازهم نسبت به قیمت فولاد و سایر اقلام کالایی، گران نیست! با توجه به قیمت‌گذاری دستوری سیمان در این سال‌ها، سیمان در کشور ما ارزان بود، ولی انتظار افزایش قیمت وجود نداشت و افزایش قیمت‌ها، هجمه منتقدان را به دنبال داشت.

باید شرایطی فراهم شود که هم سیمان باقیمت منطقی به دست مصرف‌کنندگان برسد و هم‌سود تولید و فروش سیمان، نصیب شرکت‌های تولیدی شود. سال گذشته، معاملات سیمان برای دلالان سودی بالغ‌بر ۱۰ هزار میلیارد تومانی در برداشته؛ حال‌آنکه بعضی شرکت‌های سیمانی ازجمله سیمان کردستان، زیان جاری و یا انباشته داشته‌اند! منطقی نیست که اجازه دهیم تولیدکنندگان از سود تولید بی‌نصیب بمانند. شرکت‌های سیمانی برای تداوم فعالیت، نیاز به سرمایه‌گذاری در قالب نگهداشت ماشین‌آلات دارند.


احداث یک کارخانه سیمان یک‌میلیون تنی، به سرمایه‌گذاری ۳ هزار میلیارد تومانی نیاز دارد. تجهیزات تولید در بسیاری از کارخانه‌های سیمانی، فرسوده شده و باید نوسازی صورت بگیرد. باید به فکر تداوم حیات سیمانی‌ها باشیم و نمی‌توان با سرکوب قیمت‌ها، تعادل بازار سیمان را حفظ کرد.

سهامداران سیمانی سال‌ها درگیر قیمت‌گذاری دستوری سیمان بوده‌اند. با توجه به ورود سیمان به بورس کالا و افزایش قیمت‌ها، سودآوری امسال سیمانی‌ها چقدر با سال گذشته متفاوت خواهد بود؟

نیک پور: با توجه به شرایط تولید و فروش، اگر تمام شرکت‌های سیمانی محصول خود را از طریق بورس کالا عرضه کنند، احتمالاً امسال سودآوری شرکت‌های سیمانی نسبت به سال قبل، ۵۰ الی ۱۰۰ درصد رشد خواهد داشت.

منبع: بورس نیوز