لاستیک فرسوده و امکان اشتغال‌زایی که از دست رفت!

به گزارش می‌متالز، انباشت و نحوه امحاء لاستیک‌های فرسوده در کشور ما نیز یک معضل بزرگ است. این لاستیک‌ها، توسط مراکز اسقاط جمع‌آوری می‌شوند، اما در نهایت چه سرنوشتی پیدا می‌کنند؟ اگر «لاستیک اسقاطی» یا «فرسوده» را در گوگل سرچ کنید متوجه خواهید شد که استفاده از لاستیک‌های فرسوده و بازیافت آن‌ها در کشور ما هم تا حدی رواج دارد. اما البته اگر برخی خودروداران با توجه به گرانی لاستیک، بتوانند به آسانی تن به تعویض لاستیک خودوری خود بدهند و نیز دولت دوباره با طرح خارج از رده کردن خودرو‌های فرسوده موافقت کند. در رابطه با بازیافت لاستیک فرسوده و اسقاطی خودروها، بازیافت و نیز تبدیل آن‌ها به مواد و اشیاء گوناگون و بازاری که «می‌توانست داغ باشد»، اما نشد،  گفت‌وگویی انجام شده است با سید امیر احمدی، دبیر انجمن صنفی مراکز اسقاط ایران. با ما در این گفتگو همراه باشید.

پرسش مهم در رابطه با لاستیک‌های اسقاطی و فرسوده خودرو این است که این لاستیک‌ها، پس از جمع‌آوری در مراکز اسقاط خودرو، به کجا منتقل شده و چگونه امحاء می‌شوند؟

در طی چند سال گذشته، در کشور ما هم فعالیت‌هایی در رابطه با بازیافت لاستیک فرسوده خودور انجام شده است. علاوه بر این‌که می‌توان از لاستیک، مشتقات نفتی به‌دست آورد-مانند گازوئیل یورو ۵- برخی شرکت‌ها، این لاستیک‌های فرسوده را به‌صورت پودر یا همان گرانول درآورده و به برخی تولیدکنندگان می‌فروشند.

این تولید کننده‌ها گرانول لاستیک را به چه مواد یا اشیاء دیگری تبدیل می‌کنند؟

معمولا کف‌پوش‌های رنگارنگی که در زمین بازی بچه‌ها در پارک‌ها، مهد کودک‌ها و باشگاه‌های ورزشی و همین‌طور چمن‌های مصنوعی که در زمین‌های ورزشی می‌بینید، محصول نهایی گرانول کردن لاستیک‌های فرسوده است. محصول دیگری که از گرانول لاستیک فرسوده به دست می‌آید و اهمیت زیادی هم در ساخت‌وساز دارد، نوعی بلوکه سیمانی است که در آن از گرانول لاستیک فرسوده استفاده می‌شود؛ استفاده از گرانول لاستیک در این بلوکه‌های بتنی، موجب می‌شود هم بلوک بتنی به‌خوبی فشرده‌سازی شود و هم حباب‌های هوای موجود در بلوک بتنی با گرانول پر شود. استفاده از این نوع بلوک‌های بتنی در ساختمان سازی موجب جلوگیری از نفوذ آب و صدا به داخل ساختمان می‌شود. در صنعت آسفالت‌کاری جاده‌ها هم گرانول لاستیک فرسوده کاربرد دارد.

چه عواملی باعث شد که سرمایه‌گذاری و فعالیت در این زمینه متوقف شود؟

ما تمام تلاش خود را کردیم که دوباره این لاستیک‌ها به چرخه مصرف برگردند و در همین چرخه باقی بمانند، طبعا با این روش، نوعی اشتغال‌زایی و کسب درآمد هم صورت می‌گرفت. اما متاسفانه، بحث کلی خروج خودرو‌های فرسوده، در زمان آقای روحانی، کاملا از دستور کار خارج شد و به همین دلیل افرادی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده بودند تا کار خردایش لاستیک‌های فرسوده را انجام دهند، با مشکلات بسیاری مواجه شدند، چه افردی که تکنولوژی و فکر و برنامه‌ای در این زمینه داشتند و چه کسانی که برای این تکنولوژی و برنامه‌ها، سرمایه‌گذاری ویژه‌ای کرده بودند. چرا که کارکردن در حوزه بازیافت لاستیک‌های فرسوده به حجم سنگینی از این لاستیک‌ها نیاز دارد و متاسفانه به این دلیل که دولت قبل نخواست طرح جمع‌آوری خودرو‌های فرسوده انجام شود، طبعا خروجی لاستیک فرسوده از مراکز اسقاط خودرو هم کم شد. همین مسئله موجب ورشکستگی بیش از ۲۰ شرکت فعال در زمینه بازیافت لاستیک فرسوده شد. حتی من یک کارخانه بازیافت و تبدیل لاستیک فرسوده به گازوئیل یوروپنج را در چابهار تاسیس کردم که تمامی خط کارخانه داخلی بود. این کارخانه می‌توانست با استفاده از بازیافت لاستیک فرسوده، گازوئیل یوروپنج تولید کند. از این گازوئیل با توجه به دانسیته‌اش، می‌شد به‌عنوان نفت کوره به‌عنوان سوخت در کشتی‌ها و نیروگاه‌ها استفاده کرد. طبعا این برنامه و تاسیس کارخانه، اقدام بزرگی بود، اما ادامه کار آن نیاز به سالیانه ۳۰۰ هزار خودروی فرسوده و خارج از رده شدن آن‌ها دارد؛ که این امر در پیش از دولت آقای روحانی اتفاق می ‎افتاد. در حالی‎که دولت آقای روحانی در اثر مخالفت با از رده خارج شدن خودرو‌های فرسوده، موجب شد تعداد خودرو‌های فرسوده خارج از رده و اسقاطی به ۸ هزار دستگاه برسد. چند سالی است که در زمینه اسقاط خودرو و بازیافت آن فعالیتی صورت نمی‌گیرد و عملاً این صنعت به فراموشی سپرده شده است و متاسفانه طی سه سال گذشته هیچ برنامه‌ای در خصوص خروج خودرو‌های فرسوده اجرایی نشده است؛ هر چند هر از گاهی مصوباتی صادر می‌شوند، اما در نهایت خروجی ندارند.

وقتی مراکز اسقاط خودرو فعال نباشند چه اتفاقی می‌افتد؟

دقیقا مشکل از همین‌جا آغاز می‌شود، اولا این‌که وقتی مراکز اسقاط خودرو، فعالیت زیادی نداشته باشند، ممکن است بسیاری از کارگران خود را اخراج کنند، و این به اشتغال آسیب می‌زند و بر تعداد بیکاران می‌افزاید. از سوی دیگر اگر مراکز اسقاط فعال نباشند، تولید لاستیک بازیافتی و گنداله لاستیک فرسوده هم نخواهیم داشت. زمانی‌که مراکز اسقاط فعالیت داشتند، فروش گنداله لاستیک فرسوده و گرانوللاستیک رونق داشت و کارخانه‌های لاستیک از این مواد اولیه و بازیافتی استفاده می‌کردند. حالا این کارخانه‌ها هم از رونق افتاده، سرمایه‌گذار سرمایه‌اش را خارج کرده و یک منبع شتغال‌زایی موثر از بین رفته.

در حال حاضر لاستیک‌های فرسوده چه سرنوشتی پیدا می‎کنند؟

به دلیل حجم اندک لاستیک و به‌صرفه نبودن بازیافت و تبدیل آن، برخی این لاستیک‌ها را زیر خاک دفن می‌کنند که در نتیجه باعث آسیب‌های جدی به محیط زیست می‌شوند، لاستیک از زباله‌های حجیم محسوب می‌شود که فرآیند دفن را با مشکل مواجه می‌کند و به‌دلیل وجود خلل و فضای باز بین لاستیک ها، زمینه مناسب برای رشد حشرات موذی فراهم می‌شود و خطر شیوع بیماری‌های واگیردار افزایش می‌یابد. در برخی نقاط هم برخی افراد ناآگاه این لاستیک‌ها را می‌سوزانند که موجب آلودگی شدید هوا و حتی مسمومیت می‌شود.

منبع: روزنامه اینترنتی فراز