طرح جامع مس، پشت در‌های بسته

به گزارش می‌متالز، چند سالی است که اخبار جسته و گریخته‌ای از طرح جامع مس به گوش می‌رسد و بعد از هدف‌گذاری و تعیین مشاور، این طرح برای اجرا آماده شد که با نهایی شدن مرحله هدف‌گذاری آینده‌ای روشن را برای صنعت مس ترسیم می‌کرد، اما در حال حاضر این طرح روی کاغذ باقی مانده و خبری از عملیاتی شدن آن در سطح صنعت به گوش نمی‌رسد.

نایب رئیس انجمن مس ایران با بیان این مطلب اظهار کرد: طی ۲۰ سال گذشته چند طرح برای صنعت مس نوشته شد، اما اگر بخواهیم به صورت تخصصی، علمی و با برنامه‌ریزی در صنعتی وارد شویم باید از قبل برنامه ۲۰ سال آینده تنظیم شده باشد. در مس نیز باید این اتفاق بیفتد و با وجود اینکه چند طرح جامع نوشته شده، اما برنامه‌ای برای آینده این صنعت تعریف نشده است، عملا هیچ کدام از طرح‌ها به مرحله اجرا درنیامد.

کوروش شعبانی افزود: ایران قابلیت تبدیل شدن به قطب مس در خاورمیانه را دارد و می‌توان چندین معدن مس همچون میدوک، سرچشمه و سونگون را در کلاس جهانی به ثبت رساند. صنعت مس در کشور کاملا بومی شده و با قدمتی در حدود ۵۰ سال با تجهیزات به روز مشغول به کار است و ضعفی در آن احساس نمی‌شود. در تمام حوزه‌ها از اکتشاف گرفته تا تولید محصولات نیم ساخته به خودکفایی کامل رسیده‌ایم و هیچ‌گونه وابستگی نداریم مگر اینکه بخواهیم تجهیزات و ماشین‌آلات مدرنی را وارد کشور کنیم. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران یکی از اعضای اصلی و ثابت انجمن مس ایران است و ما متولیان انجمن خواهان توجه، حمایت و همراهی بیشتری از جانب شرکت مس هستیم.

طرح‌های جامع باید اجرا شوند

شعبانی تاکید کرد: در طرح جامع مس حضور انجمن مس الزامی است و در این خصوص چند جلسه مشورتی اولیه برگزار شد تا هسته مرکزی این طرح مشخص شود. در این جلسه‌ها اهداف مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بعد از تعیین هدف به صورت طرح به ایمیدرو تحویل داده شد که با انجام مناقصه مشاور برای این طرح نیز مشخص شد. از ایمیدرو خواسته شد انجمن مس حتما به عنوان یکی از ارکان تهیه این طرح حضور داشته باشد، چراکه انجمن نیاز‌های صنعت مس را به خوبی می‌شناسد و در مجموع در کشور به اجرای این طرح نیاز داریم. در حوزه‌های مختلف برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی نوشته شده و به صورت یک کتابچه منتشر شده و بدون استفاده مانده است، صنعت مس به چنین کتابی نیاز ندارد بلکه طرح‌هایی اجرایی هستند که حال صنعت و اقتصاد را بهبود می‌بخشند.

آمایش سرزمین، لازمه طرح‌های جامع

نایب رئیس انجمن مس گفت: بعد از تهیه طرح جامع مس، تعیین برنامه ۲۰ ساله باید در اولویت قرار گیرد. در این طرح باید آمایش سرزمین را در صنایع معدنی ایجاد کنیم. به عنوان مثال می‌توان گفت ایران یک کشور کم‌آب محسوب می‌شود و با وجود این کشاورزی در این مملکت مزیت به حساب نمی‌آید؛ بنابراین باید به سمتی حرکت کرد که با اجرایی کردن طرح جامع و با استفاده از آمایش سرزمین برخی استان‌های کم‌آب را به سمت معدنی شدن سوق دهیم. در حوزه مس معادن کوچک بسیاری در سراسر کشور به صورت فعال و غیرفعال وجود دارند که می‌توان با یک برنامه‌ریزی صحیح این معادن را به تولید رساند. در حال حاضر این طرح نوشته شده و نیازسنجی‌ها انجام شده که در نهایت به یک طرح تبدیل شد و در واقع در حال تهیه بوده و هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

وی اذعان کرد: با چنین برنامه‌ای می‌توان در بعضی از استان‌های بی‌آب وکم‌آب معدن را جایگزین کشاورزی کرد. خوشبختانه در استان‌های بی‌آب و مرزی، معادن مس به صورت پراکنده وجود دارند. به طورکلی آمایش سرزمین نیاز تمام صنایع به ویژه صنعت مس است و باید در طرح جامع مس نیز لحاظ شود. از میزان پیشرفت این طرح اطلاع چندانی نداریم، چراکه موضوع کرونا قطعا مانع از اجرایی شدن آن شده است، در حالی که امیدوار هستیم هرچه زودتر خبر‌های مثبتی درخصوص اجراسازی این طرح به گوش برسد.

معدن پتانسیل جایگزینی نفت را دارد

به گفته وی انتظار انجمن مس این است که هر مرحله از طرح جامع تهیه و اجرا شد در اختیار انجمن مس قرار گیرد تا بررسی‌های لازم نیز انجام شود و در صورت نیاز به اصلاح و تکمیل آن پرداخته شود و هرچه سریع‌تر باید این طرح به مرحله اجرا برسد.

شعبانی یادآور شد: اگر بخواهیم معدن را جایگزین نفت کنیم باید آن را از یک جمله و شعار خارج کنیم، اما این جایگزینی نیاز به برنامه‌ریزی دارد که ما در حوزه مس همچنان به این برنامه‌ریزی دست نیافته‌ایم. صنعت نفت در کشور با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال به یک صنعت بومی تبدیل شده و درآمد قابل توجه و پرسودی نیز برای مملکت به ارمغان آورده و بعد از سال‌ها در جایگاه سومین تولیدکننده دنیا قرار گرفته است. با این تفاسیر اگر بخواهیم معدن را جایگزین نفت کنیم در ابتدا باید برنامه‌ریزی انجام شود و به طرح‌های جامع ۲۰ ساله نیاز دارد.

صنعت مس به برنامه ۲۰ ساله نیاز دارد

این فعال حوزه مس مطرح کرد: وقتی که برای افق ۱۴۰۴ تولید ۵۵میلیون تن فولاد را برنامه‌ریزی می‌کنند در واقع در این صنعت یک اتفاق مطلوب در حال رخ دادن است، هر چند ضعف‌ها و اشکالات زیادی در این مسیر وجود دارد و طرح جامع فولاد هر چند سال یک بار به بازنگری نیاز دارد که اگر تغییراتی در سطح کشور و روابط بین‌الملل رخ داد طرح‌های جامع نیز مطابق با این تغییرات اصلاح و بازنگری شوند.

شعبانی خاطرنشان کرد: صنعت مس نیز همانند فولاد به چنین طرح جامع و کاملی نیاز دارد، یک برنامه بلندمدت ۲۰ ساله باید نوشته و هدف‌گذاری شود و این طرح هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار گیرد تا میزان انحراف‌ها و پیشرفت‌ها مشخص شود. بعد از مشخص شدن موانع، برای حل آن‌ها برنامه‌های دقیق‌تری باید به کار گرفته شود. قابل ذکر است که طرح جامع ۲۰ ساله به یک بودجه مناسب نیاز دارد و سرمایه‌گذاری یک تا دومیلیارد دلاری می‌تواند قسمتی از مشکلات صنایع معدنی را حل کند تا بتوان بخشی از معدن را جایگزین نفت کرد و جایگزینی کامل زمان و هزینه زیادی را طلب می‌کند.

وی ابراز کرد: به عنوان فعال حوزه معدن و مس انتظار داریم دولت جدید در دوره چهار ساله خود که به نوعی دوره شکوفایی صنایع معدنی و مسی به حساب می‌آید خوب ظاهر شود. بازار‌های جهانی و قیمت‌ها شرایط مطلوبی دارند که این موضوع برای تولیدکننده انگیزه ایجاد می‌کند. در حال حاضر بازار فضای مناسب برای ورود و سرمایه‌گذاری دارد و مشخص نیست در سال‌های آینده چه اتفاقی بیفتد، بنابراین دولت سیزدهم باید از این دوره شکوفایی استفاده کند. دنیا به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع سبز در حال حرکت است، توربین‌های بادی و خودرو‌های برقی ازجمله نمونه‌هایی هستند که نیاز به مس را در آینده دوچندان می‌کند و ایران در این بازار رقابت نباید از سایر رقبا عقب بماند.

ایران نباید از بازار‌های جهانی جا بماند

نایب رئیس انجمن مس گفت: چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلز مس در دنیا شناخته شده است، چینی‌ها در هر حوزه وارد می‌شوند حرفی برای گفتن دارند و با سرمایه‌گذاری زمینه رفع نیاز‌های خود را در کشور‌های مختلف فراهم می‌کنند. چین طی قرارداد ۲۵ ساله‌ای که با ایران دارد قطعا بخشی از بودجه خود را در حوزه صنعت و مس سرمایه‌گذاری خواهد کرد و با توجه به بازار‌های خارجی در حوزه مس علاوه بر کمک به تولیدکنندگان ایرانی، خود نیز از این بازار پرسود ذی‌نفع خواهد شد.

شعبانی ادامه داد: اگر از امروز برای صنعت مس کشور برنامه نداشته باشیم قطعا به بازار‌های بین‌المللی ۵ تا ۱۰ سال آینده نخواهیم رسید.

وی در پایان یادآور شد: در حال حاضر ایران به دلایل مختلفی همچون عوارض صادرات، تحریم و مشکلات سیاسی بسیاری از بازار‌های بین‌المللی را از دست داده است. ایران یکی از تولیدکنندگان خوب در حوزه مس به حساب می‌آید و امیدوار هستیم موانع نیز از سر راه این صنعت برداشته شود. در حال حاضر کشور با کسری بودجه مواجه است و اختصاص سرمایه کلان به حوزه معدن و صنایع مادر امکان‌پذیر نیست و یکی از مهم‌ترین مشکلات صنعت، کمبود منابع به حساب می‌آید که تمام فعالان صنعتی و معدنی امیدوار هستند در دولت سیزدهم این مانع از سر راه برداشته شود. بخش معدن ایران بسیار بکر بوده و با وجود اینکه کار‌های زیادی در این حوزه انجام شده، اما همچنان جای کار بسیاری وجود دارد که این امر نیازمند جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی است.

منبع: پایگاه خبری – تحلیلی ایراسین