پتانسیل‏‏ تولیدکنندگان بورسی فلز سرخ

‌می‌متالز - مس پس از آهن و آلومینیوم، سومین فلز صنعتی پرمصرف جهان است و حدود سه چهارم مصرف این فلز برای ساختن سیم‌های برق، کابل‌های ارتباطی و الکترونیک است. مس عنصری فلزی با ویژگی‌های شکل پذیری و رسانایی گرمایی و الکتریکی بالاست که پس از نقره بالاترین رساناش الکتریکی را دارد.

به گزارش می‌متالز، صنعت برق یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان مس است، چرا که این فلز سرخ، بهترین و ارزان‌ترین فلز برای انتقال برق است. انعطاف پذیری و مقاومت در برابر وادادگی و خوردگی، مس را به ایمن‌ترین انتقال دهنده برای ساخت سیم‌های برق تبدیل کرده است. آلیاژ‌های زیادی برای این فلز فرموله شده‌اند که بسیاری از آن‌ها دارای کاربرد‌های مهمی هستند؛ به عنوان مثال «برنج» آلیاژ مس و روی است و «برنز» معمولا به آلیاژ‌های قلع و مس گفته می‌شود.

بزرگان بازار جهانی مس

ذخایر جهانی مس در سال ۲۰۱۹ میلادی ۸۷۰‌میلیون تن اعلام شده که از این میزان شیلی با ۱۷۰‌میلیون تن در صدر ذخایر این فلز سرخ در جهان ایستاده و پس از آن، استرالیا و پرو هر یک با ۸۷‌میلیون تن در رتبه دوم ذخایر مس جهان قرار گرفته‌اند. بزرگ‌ترین کشور‌های مصرف‌کننده مس پالایش شده در دنیا هم کشور‌های آسیایی با سهم بیش از ۷۰درصدی و بعد کشور‌های اروپایی با سهم حدود ۱۴درصدی و کشور‌های آمریکایی با سهم حدود ۹‌درصدی هستند.

در میان بزرگ‌ترین کشور‌های تولیدکننده مس در جهان، شیلی با سهم ۲۸ درصدی در رتبه اول قرار دارد و پرو و چین به ترتیب با سهم‌های ۱۲ و ۹‌درصدی در رتبه‌های دوم و سوم هستند و در کنار آن‌ها آمریکا و استرالیا با سهم‌های ۶ و ۵‌درصدی رتبه‌های چهارم و پنجم بزرگ‌ترین کشور‌های تولیدکننده مس در جهان را به خود اختصاص داده اند. در میان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان مس در جهان نیز چین با سهم ۵۳‌درصدی در صدر ایستاده و آمریکا و آلمان با سهم ۷ و ۴‌درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

اصلی‌ترین حوزه‌های کاربرد این عنصر در صنایع الکتریکی با حدود ۶۰ درصد از تقاضای جهانی، صنعت ساختمان و زیرساخت‌های آب و فاضلاب با حدود ۲۰ درصد از تقاضای جهانی، صنایع تولیدکننده ماشین آلات صنعتی با حدود ۱۵ درصد و صنایع آلیاژی با حدود ۵ درصد از تقاضای جهانی است.

پتانسیل‌های معدنی ایران

حدود ۵۳‌میلیارد تن ذخایر معدنی متفاوت در ایران بدون احتساب نفت و گاز وجود دارد که همین آمار باعث شده ایران دوازدهمین کشور بزرگ معدنی در جهان شناخته شود. با توجه به آمار‌ها و بررسی‌های انجام شده، حدود ۶۰ نوع ماده معدنی متفاوت این ذخایر را تشکیل می‌دهند که آینده صنعت مس از سایر فلزات پایه در ایران، روشن‌تر است.

پتانسیل ایران با داشتن ۴/ ۲‌درصد از ذخایر قطعی مس جهان و ظرفیت‌های بی‌بدیلی که در عرصه استخراج و پالایش مس در پهنه‌های معدنی خود دارد، امروزه به شدت مورد توجه وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته و ریل گذاری چشم‌انداز توسعه در این صنعت برای ارزآوری پایدار و بیشتر کردن سهم صادرات غیرنفتی کشور با سرعت در حال انجام است. در سال ۲۰۲۰ ایران با مصرف ۱۶۰‌هزار تن، رتبه ۲۴ مصرف مس پالایش شده در دنیا را به خود اختصاص داد. سهم مصرف مس ایران در دنیا در این سال ۷/ ۰‌درصد بود. همچنین در منطقه آسیا طی سال ۲۰۲۰، ایران رتبه سیزدهم مصرف مس پالایش شده را داشته است به‌طوری که سهم مصرف مس ایران از این منطقه در این سال ۹/ ۰ درصد بوده است. ایران با ذخیره ۵/ ۳۶‌میلیون تنی رتبه هفتم دنیا را در زمینه داشتن ذخایر مس به خود اختصاص داده و در نظر دارد با تولید ۶۰۰‌هزار تن از این فلز ارزشمند طی ۵ سال آینده به جمع ۱۰ کشور اول تولیدکننده مس دنیا بپیوندد.

چشم‌انداز مس در آینده

شرکت خدمات مالی آمریکایی «گلدمن ساکس» نیز در پیش‌بینی اخیر خود با تایید بر هم خوردن توازن در بازار مس اعلام کرد:

- روند افزایشی قیمت مس نه تنها تا انتهای امسال، بلکه تا انتهای سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت. تا آن زمان شاهد افزایش ۵۰‌درصدی قیمت مس نسبت به متوسط قیمت ماه اخیر خواهیم بود. بر این اساس قیمت هر تن مس به مرز ۱۵‌هزار دلار خواهد رسید که رقمی بی‌سابقه برای مس در دنیا محسوب می‌شود و بدون‌شک روی صنایع پایین‌دستی هم تاثیر منفی خواهد داشت.

- مطابق پیش‌بینی‌ها در سه دهه آینده برنامه ریزی‌ها به سمتی است که ۱۳درصد تامین انرژی از نفت و ۴۹درصد از الکتریسیته خواهد بود که مهم‌ترین عنصر در این تغییر رویکرد با توجه به قیمت‌ها و قابلیت بالا در انتقال جریان الکتریسیته، مس است.

- در ۱۰ سال آینده دست کم ۳۵درصد خودرو‌ها در سطح جهان برقی خواهند شد که به این ترتیب، مصرف ۴ تا ۷ کیلوگرمی مس در خودرو‌های امروزی به بیش از ۸۹ کیلوگرم افزایش خواهد یافت؛ بر این اساس بازار بسیار مناسبی برای فلز مس ایجاد خواهد شد.

- مس را می‌توان با نفت خام مقایسه کرد و طی ۵ تا ۱۰ سال آینده نگاه‌ها به سمت این فلز برمی گردد و قیمت ۲۰‌هزار دلار در هر تن قابل پیش‌بینی است.

زیرمجموعه‌های فلز سرخ در بورس

در حال حاضر در بورس تهران، سهام دو شرکت فعال در حوزه مس دادوستد می‌شود. شرکت ملی مس ایران (فملی) با ۲۵۲ هزار میلیارد تومان ارزش بازار یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بازار سرمایه ایران است و تنها رقیب آن یعنی شرکت مس باهنر (فباهنر) تنها ۸/ ۶ هزار میلیارد تومان ارزش بازار دارد. در این میان «فملی» با فروش سالانه حدود ۲‌میلیارد دلار ارزآوری مطلوبی برای کشور دارد. در مقابل شرکت مس باهنر با فروش سالانه ۱۵۰‌میلیون دلار مقیاسی کوچک دارد و به تولید انواع محصولات مسی در مقاطع مختلف می‌پردازد. در عین حال روند حاشیه سود ملی مس صعودی بوده و حاشیه سود ناخالص شرکت به دلیل صرفه‌جویی در مقیاس بالاست، اما در مس شهید باهنر حاشیه سود ناخالص در محدوده ۲۵ درصد قرار دارد.