از حذف دامنه نوسان تا تغییر مسیر بازار/ نگاهی اجمالی به مسیر دامنه نوسان از ابتدا تاکنون

به گزارش می‌متالز، دکتر عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرده است که اگر قرار بر حذف یا افزایش یکباره دامنه نوسان باشد، نوسان و تلاطم بازار بیشتر می‌شود، این تلاطمات در بازار، دیگر به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست. بنابراین، سیاست ما باز شدن دامنه نوسان به طور تدریجی است که باید با زمان‌بندی خاص و مدونی انجام شود که البته اقدامی زمان بر است؛ ضروری است این اتفاق ابتدا از شرکت‌هایی انجام شود که از ثبات بیشتری برخوردارند و در بازار، بازیگران بزرگی دارند.
عشقی توضیح داده بود که دامنه نوسان چند بعد متفاوت دارد و یکی از مشکلاتی که امروز با آن مواجه هستیم بحث قیمت‌گذاری دستوری است که حذف محدودیت‌ها در دامنه نوسان را نیز با مشکل مواجه می‌کند.

راه حل‌هایی برای کنترل نوسانات شدید بازار

تغییرات شدید و ناگهانی بورس، قانون‌گذاران بازار سهام را به جست‌وجو برای پیدا کردن راه‌حل‌هایی به منظور کنترل نوسان‌های شدید واداشته تا بتوانند مانع از بروز خطرات احتمالی شوند. براین اساس، دو راه کلی ایجاد دامنه نوسان و توقف معاملات، برای کنترل این مشکل در دنیا وجود دارد.
بازارسرمایه ما تاکنون از روش دوم یعنی تعیین دامنه نوسان استفاده کرده؛ در این روش، سفارش‌های خرید و فروشی که در خارج از این محدوده قرار گیرند، ثبت نمی‌شوند و بنابراین، قیمت تنها در محدوده خاصی تغییر می‌کند و نوسان روزانه آن قابل کنترل خواهد بود.

سابقه دامنه نوسان در بورس تهران

یادآور می‌شود؛ بورس تهران از اوایل دهه ۱۳۸۰ تاکنون، شکل‌های مختلفی از دامنه نوسان را تجربه کرده، به طوری که در برخی از دوره‌های زمانی، دامنه نوسان متقارن و در برخی دوره‌ها، به‌صورت نامتقارن تعیین شده است؛ همچنین، به دنبال برخی از تغییرات بازار سهام، دامنه نوسان کاهش یافته و به دنبال برخی تغییرات تصمیم به افزایش دامنه نوسان گرفته شد.
از سال گذشته تاکنون نیز، دامنه نوسان شاهد تغییرات و اظهارنظر‌های متفاوتی از تغییر در میزان دامنه نوسان تا حذف دامنه نوسان توسط مسوولان و نیز کارشناسان بازارسرمایه بوده است؛ به طوری که در بهمن سال ۱۳۹۹، شورای عالی بورس دامنه نوسان را از منفی ۵ تا مثبت ۵ درصد به منفی ۲ تا مثبت ۶ درصد تغییر داد.
در ادامه این موضوع، رییس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار، دکتر دهقان دهنوی در بهمن ۱۳۹۹ با اعلام این که به‌نظر می‌رسد عمر دامنه نوسان در بورس تهران کوتاه باشد، لزوم حذف دامنه نوسان را در آینده نزدیک مطرح کرد و آن را به عنوان یکی از چشم‌انداز‌های سازمان بورس دانست.

اولویت حذف دامنه نوسان با شرکت‌های دارای سهام شناور آزادتر

در همین راستا، یک کارشناس ارشد بازارسرمایه گفت: این اتفاق در صورت اجرا می‌تواند از تلاطم بازار بکاهد، زیرا یکی از عوامل اصلی که اکنون مانع ورود بسیاری از اشخاص علاقمند به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه شده، وجود محدودیت‌های متعددی است که در دامنه نوسان قیمت وجود دارد.
فردین آقا بزرگی، افزود: رفع محدودیت دامنه نوسان قیمت می‌تواند برای شرکت‌ها نویدبخش و متفاوت باشد، اما بهتر است در ابتدا این طرح روی شرکت‌هایی که سهام شناور آزادتری دارند اجرا شود، زیرا این امر علاوه بر آنکه شرکت‌های کوچک‌تر را آماده پذیرش چنین شرایطی می‌کند سبب کاهش زیان‌های احتمالی آنان نیز می‌شود.
وی تصریح کرد: در فرآیند اجرایی کردن افزایش دامنه نوسان نمی‌توان عجله کرد، اما باید گفت تصمیماتی که به تازگی در این خصوص گرفته شده اگر به درستی اجرا شود، می‌تواند سبب توسعه و تعالی بازار سرمایه شود و اعتماد از دست رفته را تا حدودی بازگرداند.

حذف دامنه نوسان؛ سدی در برابر رشد هیجانات کاذب

نوید قدوسی، کارشناس بازار سرمایه نیز پیشتر در خصوص لزوم دامنه نوسان گفته بود: برای بهبود روند معاملات بورس باید به سمت افزایش دامنه نوسان و در نهایت حذف کامل آن حرکت کرد، زیرا روند‌های هیجانی مثبت و منفی با وجود دامنه نوسان و تشکیل صف خرید و فروش باعث تشدید و افزایش هیجان در بازار می‌شود و زمینه انحراف بیشتر معاملات را در بازار فراهم می‌کند.
وی تصریح کرد: زمانی که سهمی در بازار دارای صف خرید می‌شود و قیمت آن به صورت مداوم افزایش پیدا می‌کند برخی از خریداران آن سهم هیچ اعتقادی به ارزندگی آن سهام ندارند، اما تحت تاثیر وجود صف خرید در بازار علاقه به خرید این سهم پیدا می‌کنند.
قدوسی افزود: اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد، بازار براساس ارزندگی سهام تصمیم به معامله می‌گیرد و این موضوع عاملی برای جلوگیری از شکل‌گیری هیجانات کاذب در بازار می‌شود و نماد‌هایی که به اشتباه، افزایش یا کاهش قیمت را در بازار تجربه می‌کنند کمتر خواهد شد؛ بنابراین نخستین پیشنهاد برای این بازار اتخاذ تصمیماتی جدید برای افزایش و در نهایت کاهش دامنه نوسان است.

قدرت تحلیل محوری به دنبال بازشدن دامنه نوسان

امیرحمزه مالمیر، مدیرعامل شرکت سبدگردان سرآمد بازار نیز با اشاره به تاثیر باز شدن دامنه نوسان بر بازار گفت: اگر این موضوع رخ دهد، نیاز به تحلیل در بازار سرمایه را به عنوان یک اصل اساسی پررنگ خواهد کرد. به بیانی دیگر، از آنجا که قیمت و دامنه نوسان باز است، لازم است ارزش ذاتی سهم استخراج شود، زیرا قیمت سهم به نحوی نوسان خواهد کرد که ممکن است سود یا زیان‌های هنگفتی را متوجه سرمایه‌گذاران کند.
وی تاکید کرد: به دنبال اجرایی شدن حذف دامنه نوسان، شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌ها به عنوان نهاد‌های مالی که از کارشناسان مالی خبره برخوردار هستند، بیش از پیش اهمیت می‌یابند.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)