تنها «انرژی» درد فولادسازان را درمان می‌کند

‌می‌متالز - کمبود انرژی در طول سال‌های اخیر همیشه معظلی برای صنایع بزرگی، چون فولاد بوده، اما اکنون درد کمبود انرژی خیلی جدی گریبان فولادسازان و دیگر صنایع را گرفته و تولیدات آن‌ها به شدت کاهش یافته است.

کمبود انرژی یا مصرف زیاد؟

به گزارش می‌متالز، در شرایطی که این روز‌ها مصرف بی رویه انرژی بسیار مورد توجه قرار گرفته، گویی قیمت ارزان حامل‌های انرژی مانعی برای توجه به شاخصه‌های بهره‌وری انرژی شده است. در این شرایط که روند تامین انرژی در حوزه‌های مختلف به سختی و با کاستی‌های فراوان صورت می‌گیرد انتظار می‌رود، اصلاحی اساسی در ساختار تامین انرژی کشور انجام شود.

موانع بهره‌وری

علی‌محمد زمانی، از فعالان صنعت فولاد در خصوص مشکلات در تامین انرژی فولادسازان عنوان کرد: با برخی تغییرات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، مصرف برق و گاز در واحد‌های تولیدی تا دو سوم کاهش پیدا می‌کند. صنعت فولاد بر پایه بهره‌گیری از منابع انرژی همچون برق و گاز ارزان احداث شده است. با این وجود در طول سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری مناسبی روی زیرساخت‌های انرژی کشور انجام نشده و اکنون در تامین انرژی فولادسازان و دیگر صنایع با چالش روبه‌رو شده‌ایم.

فولاد در رده صنایع استراتژیک است و از ارکان اصلی توسعه کشور شناخته می‌شود. اختصاص سرمایه برای توسعه این صنعت نیز ضروری است، اما متاسفانه همزمان با توسعه صنعت فولاد، گسترش زیرساخت‌ها، مورد توجه سیاست‌گذاران قرار نگرفته است.

این فعال صنعت فولاد تصریح کرد: البته باید تاکید کرد دولت‌ها همواره در طول سال‌های گذشته یارانه قابل‌توجهی را به صنایع اختصاص داده‌اند. همین یارانه‌ها نیز موجب شده توسعه صنایع تامین‌کننده انرژی از جذابیت کافی برای بخش خصوصی برخوردار نباشد. در همین حال، دولت‌ها نیز به توسعه و بازارسازی این صنایع آن‌طور که باید و نیاز کشور است، نپرداخته‌اند.

زمانی در ادامه درباره انرژی ارزانی که در اختیار صنایع کشور قرار می‌گیرد و تاثیر آن بر هدر رفت انرژی گفت: در حالت کلی وقتی بهای تمام شده محصولی پایین است، بهینه‌سازی مصرف آن آنقدر‌ها که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد. این موضع فقط به فولادسازان و مصرف انرژی هم تعلق ندارد، بلکه در حوزه‌های گوناگون مشاهده می‌شود.

وی در پایان تاکید کرد: البته نمی‌توان حکم کلی صادر کرد که فولادسازان با توجه به انرژی ارزانی که در اختیار دارند، هیچ اقدامی برای بهینه‌سازی مصارف خود ترتیب نداده‌اند. با این وجود، منطقی شدن بهای انرژی زمینه بهینه مصرف کردن آن را فراهم می‌کند.

یارانه انرژی یا منبع سود فولادسازان بزرگ

آنوش رحام، دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران نیز در خصوص تامین انرژی فولادسازان اظهار کرد: با برخی تغییرات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، مصرف برق و گاز در واحد‌های تولیدی تا دو‌سوم کاهش پیدا می‌کند با اشاره به یارانه قابل‌توجهی که به انرژی به ویژه برق صنایع تعلق می‌گیرد، این یارانه‌ها عموما در اختیار برخی شرکت‌های خصولتی یا دولتی قرار می‌گیرد.

این یارانه نیز در قالب سود در این مجموعه‌ها شناسایی و به صنایع تکمیلی منتقل نمی‌شود. این در حالی است که در دنیا، یارانه‌ای که دولت‌ها در اختیار صنایع قرار می‌دهند حتما باید از صنایع بزرگ به صنایع نهایی و مصرف‌کننده منتقل شود چراکه اساسا هدف از پرداخت یارانه، تعدیل قیمت تمام‌شده تولید محصولات نهایی است.

دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران افزود: این رقم در ترازنامه شرکت‌ها در قالب سود آن‌ها محاسبه می‌شود. با وجود حمایت‌های یاد شده، بهای فروش شمش فولاد در بورس کالا براساس نرخ فروش این محصول در منطقه سی‌آی‌اس تعیین می‌شود. این در حالی است که انتظار می‌رود عواید ناشی از تخصیص یارانه در کل زنجیره فولاد جریان یابد.

نرخ شمش صادراتی در مناطق گوناگون جهان، بهای کالای مازاد نیاز داخلی آنهاست و اغلب کشور‌ها برای نرخ‌گذاری محصولات در بازار داخلی‌شان سیاست‌های دیگری دارند. رحام در ادامه سخنانش افزود:

متاسفانه این سیاست اشتباه زمینه افزایش بهای تمام‌شده محصولات نهایی را فراهم می‌کند؛ بنابراین سیاست تخصیص یارانه به منابع انرژی در نهایت به مفع مصرف‌کننده نهایی نیست. این اقدام به‌ویژه در موقعیت کنونی که با کمبود منابع انرژی روبه‌رو شده‌ایم، اشتباه است.

در تمام کشور‌های جهان، اگر یارانه‌ای به بخشی از صنعت تعلق گیرد، در مقابل از آن بخش انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری لازم را برای حفظ منابع و جلوگیری از هدررفت آن منابع انجام دهند. درنتیجه می‌توان از صنایع انتظار داشت بخشی از سود خود را به سرمایه‌گذاری برای ایجاد انرژی‌های پاک اختصاص دهند.

دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران در خاتمه اظهار کرد: سال‌هاست در کشور سیگنال فراوانی گاز به مصرف‌کنندگان داده شده است. این سیگنال به اشتباه به مصرف‌کننده داده شده که اثرات مخربی به دنبال دارد. این در حالی است که انتظار می‌رفت بخشی از انرژی موردنیاز کشور از طریق پنل‌های خورشیدی تامین شود؛ با این وجود، تاکنون گام مثبتی در این زمینه برداشته نشده است.

متاسفانه سیاست‌گذاران در طول سال‌های گذشته به این موضوعات حتی فکر هم نکرده‌اند؛ حال که با بن‌بست تامین منابع روبه‌رو شده‌ایم، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک موردتوجه قرار گرفته است. متاسفانه در حال مصرف تمامی منابع کشور هستیم و هیچ برنامه‌ای برای جایگزینی این منابع در آینده نداریم. همه موارد یادشده از نبود یک برنامه جامع و راهبردی در کشور نشأت می‌گیرد.

سخن پایانی

بررسی عملکرد فولادسازان ایرانی و مقایسه آن با سایر شرکت‌های فولادساز بزرگ و موفق جهان حکایت از آن دارد که شرکت‌های ایرانی، سود به مراتب بالاتر و حتی غیرمتعارفی را از آن خود می‌کنند. بخش قابل توجهی از این سود در سایه بهره‌گیری از انواع یارانه‌ها در حوزه انرژی حاصل می‌شود. این در حالی است که منابع انرژی به کل کشور تعلق دارد و نمی‌توان آن را در اختیار صنایع قرار داد. ضمن اینکه در سایه چنین بی‌تدبیری، زیرساخت‌های انرژی در کشور درحال‌حاضر با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است. این روند اشتباه حتی زمینه توقف یا کاهش قابل توجه تولید در صنایع فولادی کشور را فراهم کرده است؛ بنابراین اصلاح روند کنونی ضروری به نظر می‌رسد. هرچند باید تاکید کرد تولید فولاد فقط یکی از صنایع انرژی‌بر کشور است و امید می‌رود این سیاست برای سایر صنایع انرژی‌بر نیز اجرایی شود.

منبع: آرتان پرس