معادن دوکوهک عامل تنگی نفس شیراز

‌می‌متالز - شیراز همواره به اعتدالش شناخته می‌شده، اعتدالی وابسته به باغ‌های پُرشمار و جریان هوایی که از شمالغرب به این جلگه، اکسیژن می‌رساند و غبار از رخش می‌گرفته است، اما حالا بخش اعظم باغ‌ها به فنارفته و نای شیراز را معادن مسدود کرده اند.

به گزارش می‌متالز، شیرازی که مانند بسیاری از نقاط کشور از یک دهه قبل به بلای خشکسالی دچار شده و بی تدبیری‌ها در توسعه کشاورزی و به سمن بخس دادن مایه حیات بحران آب را به این شهر تحمیل کرده و خشکاندن باغ‌ها و رویاندن کاخ هم اعتدالش را به مخاطره انداخته، غده‌های معدنی! نایش را به سرطان دچار و مسدود کرده است.

ایجاد و گسترش معادن شن و ماسه در محدوده کریدور شمالغرب شیراز که مسیر هوازی شیراز بوده است، حالا به جای اکسیژن پاک، گرد و خاک به شیرازی که گسترش یافته و بیش از هر زمان نیاز به هوا دارد، تحمیل می‌کند.

طی سال‌های اخیر شیرازی که افتخارش سلامت هوا در کل سال بود، روز‌های آلوده و پر گرد و غباری را تجربه کرد و به جایی رسید که بار‌ها هشدار منع تردد گروه‌های حساس و حتی برخی ایام نیز هشدار همگانی برایش صادر شد!

در حالی که مجوز‌های بهره‌برداران معادن دوکوهک و شمالغرب شیراز، مملو از ابهام است و این را همه می‌دانند که این معادن به قیمت گرفتن هوای پاک و اعتدال از شیراز، سود سرشاری را به جیب معدودی سرازیر کرده و علی‌رغم برخورد‌های برخی مسوولان ذی‌ربط از جمله سازمان محیط زیست، با حمایت دستانی نامرئی به کام رانتخواران فعالند.

اگرچه گسترش شیراز به سمت شمالغرب و ساخت و ساز‌هایی که به قیمت تخریب باغ‌ها حادث شد بر مشکلات آب و هوایی این شهر اثرگذارست، اما معادن شن و ماسه آنهم بیخ گلوی شهرراز و توسعه آنها، بخشیدن بیت المال از یک سو و به مخاطره انداختن هوای پاک شهروندان از سوی دیگریست.

معاون حفاظت محیط زیست استان فارس در این مورد گفت: زمانی که قانون اصلاح معادن تصویب شد یک جانبه و صرفا به نفع بهره‌برداران معادن بود و مسائل زیست محیطی و سکونت مردم چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

براساس این قانون معادنی که خارج از مناطق تحت حفاظت محیط زیست باشند، نیازی به استعلام محیط زیست و مجوز‌های مربوط به آن را ندارند که نبی الله مرادی با تایید این بخش از قانون و نادرست خواندن آن گفت: در مناطق تحت مدیریت محیط زیست نیز دوگونه است، برخی از مناطق که ممنوعیت احداث معادن ۱۰۰ درصدی است، اما برخی دیگر از مناطق مجوز معادن از قبل داده شده.

مرادی با اذعان به اینکه بدترین معادن در شمال غرب شیراز مستقر شده در حالی که شمال غرب کریدور هوای شیراز است و وجود معادن آشفتگی زیادی را در منطقه شمال غرب، قلات و دوکوهک ایجاد کرده است.

برداشت معادن دوکوهک مشکلاتی را هم برای هوای شیراز و هم بافت خاک ایجاد کرده چراکه با فعالیت معادن شن و ماسه تمام بافت آبرفتی خاک برداشته شده است.

معاون محیط زیست استان فارس معتقد است که بافت آبرفتی خاک مانند یک اسفنج عمل می‌کند که مانع سیل می‌شود، اما با برداشت بی‌رویه معادن قانونی و فعالیت معادن غیرقانونی خطر بالقوه سیل را در این کلانشهر ایجاد کردند.

موضوع معادن شمال غرب شیراز به شورای عالی معادن کشور نیز رفته و براساس گفته‌های مرادی این شورا حکم به جابه‌جایی معادن داده که در پروسه طولانی اداری این جابه‌جایی معلق مانده است. به گفته وی انجام مطالعات و گرفتن مشاور برای سازمان صمت یک حرکت لاک‌پشتی دارد که سبب شده تاکنون برای جابه‌جایی معادن اقدامی انجام نشود.

معاون محیط زیست استان فارس افزود: براساس مصوبات شورای عالی معادن نیز تا زمان جابه‌جایی هر یک از معادن برای تمدید پروانه باید مهلت یک ساله بگیرند یعنی این تمدید باید در راستای جابه‌جایی سریع‌تر باشد.

البته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت که این روز‌ها بیشتر بر جلسات زدودن موانع از مسیر اشتغال، تمرکز دارد؟! تنها به پاسخی یک سطری مبنی بر اینکه مجوز سه معدن در محدوده روستای قلات باطل شده است، اکتفا کرد.

اما مردم، کسانیکه در محدوده معادن دوکوهک ساکنند، مدتهاست که آسایش خود را در مسیر ثروت‌اندوزی اندک رانت‌دارانی از کف داده‌اند؛ آنان که مدام صدای ماشین‌آلات فعال در ماسه‌شویی و معادن موجود را با خود دارند، به واسطه تردد مستمر ماشین‌های سنگین، امنیت ترافیکی خود را هم از کف داده‌اند.

معبری که حتی برای عبور و مرور خودرو‌های سواری عبوری و محلی، دشواری‌هایی دارد، جولانگاه کمپرسی‌هایی است که عامل اصلی موثر بر ناامنی ترافیکی، آسفالت چاک چاک و معابری مملو از آب و ماسه و نخاله‌اند.

ساکنان دوکوهک معتقدند که خیابان‌ها و معابر مسکونی و راه‌های ارتباطی آنان به دلیل تردد کامیون‌ها و وسایط نقلیه سنگین، دیگر محل امنی برای تردد نیست. تصادف‌ها و خسارت‌های مالی و جانی فراوان سکونت در این منطقه را به خطر انداخته است.

این سوال که سود صدور مجوز فعالیت معادن، به چه فرد یا افرادی می‌رسد که آسایش و آرامش و امنیت جسمی و روانی شهروندان یک کلانشهر، فدای آن شده است. سودی که بهای آن برای مردم شیراز بسیار سنگین و با از دست دادن هوای سالم و پاک، در حال پرداخت است.