آغاز عملیات احداث کارخانه طلای کردستان/ مشکلات زیست محیطی این طرح برطرف شد

به گزارش می‌متالز، پنج طرح پیشران برای بخش صنعت و معدن کردستان تعریف شده است که عملیات اجرایی آن‌ها با حضور رییس جمهور و هیات همراه به استان بزودی آغاز می‌شود. یکی از این طرح‌ها معدن طلای کردستان است که در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان سقز و در اراضی روستای قلقله از توابع این شهرستان واقع شده است.

این محدوده در پی مطالعات بنیادی و اکتشافات ناحیه‌ای که توسط سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی در دهه ۱۳۷۰ انجام شد، شناسایی شده است.

براساس مطالعاتی که توسط بخش طلای سازمان زمین شناسی کشور انجام شده حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع بعنوان منطقه امیدبخش برای اکتشافات بعدی معرفی شده است.

در این راستا با انجام اکتشافات مقدماتی - نیمه تفصیلی در دهه ۱۳۸۰ حدود ۱۸.۷۵ کیلومتر مربع برای درخواست یک فقره پروانه اکتشاف به سازمان صنایع و معادن وقت معرفی شد که با موافقت این سازمان پروانه اکتشاف محدوده طلای قلقله در سال ۱۳۸۸ به نام سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور صادر شد.

دی ماه سال ۱۳۹۶ هم با حضور وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بخش معدن این طرح به بهره برداری رسید و قرار بود تا پایان سال ۱۳۹۷ عملیات اجرایی کارخانه استحصال طلا در جوار معدن هم آغاز شود، ولی با توجه به قرار گرفتن محل کارخانه در بالادست سد چراغ ویس که منبع تامین آب شرب شهر سقز با بیش از ۲۲۶ هزار نفر جمعیت است، اداره کل محیط زیست و شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان با اجرای آن مخالفت کردند و همین باعث عدم صدور مجوز بهره برداری از آن شد.

تغییر مکان احداث کارخانه استحصال طلا

‌مطالعات ارزیابی زیست محیطی این معدن در کارگروه ارزیابی مجوز‌های زیست محیطی سازمان محیط زیست کشور چندین مرتبه مطرح و رد شد تا مشاور طرح اقدام به اصلاح آن کند و عاقبت با توجه به حساسیت لازم در ارتباط با این موضوع تغییر محل احداث کارخانه استحصال طلا مدنظر قرار گرفت؛ بنابراین در فاصله ۲۵ کیلومتری از معدن، زمینی توسط سرمایه گذار تملک شد تا عملیات اجرایی احداث کارخانه در آن آغاز شود که این مسئله هم به دلیل وجود معارضین ملکی و اعتراض مردم روستای مازوجداره به تاخیر افتاد. مردم این روستا اسفند سال گذشته در محل تعیین شده برای کارخانه، تجمع و اعتراض خود را اعلام کردند که با حضور فرماندار سقز و دیگر مسوولان دستگاه‌های مربوطه و وعده پیگیری موضوع، اهالی این روستا قانع شدند.

مشاور طرح مطالعاتی طلای قلقله در مسجد روستای مذکور به بیان مطالبی در ارتباط با نحوه اجرای طرح پرداخت و به مردم این اطمینان را داد که براساس مطالعات انجام شده این طرح هیچ گونه تهدید محیط زیستی به دنبال ندارد که زندگی مردم منطقه را به خطر بیاندازد.

مدیرعامل شرکت طلای کردستان در این ارتباط اظهار داشت: محل احداث کارخانه طلا بعد از طی مراحل زیادی به پایین دست سد چراغ ویس منتقل شده است که با این اقدام و انجام مطالعات توسط مشاور سال گذشته مورد تایید قرار گرفت و مجوز آن صادر شد.

محمد قادرمرزی با اشاره به اینکه برای احداث کارخانه در محل جدید ۲۰ هکتار زمین تملک و خریداری شده است، اضافه کرد: احداث این کارخانه به شیوه قرارداد «EPC» (انجام همه کار‌ها از طراحی، تامین تجهیزات و ساخت توسط پیمانکار انتخاب شده) انجام می‌شود که ۱۳ شرکت پیمانکاری برای این کار اعلام آمادگی کردند و در نهایت پنج شرکت واجد شرایط لازم بودند.

وی ادامه داد: این پنج شرکت هم فرصت دارند تا ۲۵ تیر سال جاری پیشنهاد‌های خود را ارائه دهند و در مرداد ماه هم شرکت پیمانکار اصلی انتخاب و معرفی می‌شود تا عملیات احداث کارخانه را آغاز کند.

مدیرعامل شرکت طلای کردستان در مورد نگرانی مردم روستا‌های اطراف معدن به ویژه کارخانه استحصال طلا گفت: به همراه مشاور طرح در مسجد روستای مازوجداره حاضر شدیم و به سوالات و دغدغه‌های مردم پاسخ دادیم.

قادرمرزی ادامه داد: مردم هم انتظاراتی هم، چون کمک به اجرای طرح هادی، احداث مدرسه و ایجاد جاده را از ما داشتند که وعده انجام این کار‌ها را به آن‌ها دادیم.

وی همچنین بکارگیری نیروی کارگری از روستا‌های اطراف را از دیگر اقداماتی خواند که در دستور کار متولیان معدن و کارخانه طلا است و در این راستا در کارخانه قرار شده برای ۳۵۰ نفر اشتغالزایی انجام شود.

علی قادری یکی از فعالان محیط زیست شهرستان سقز هم اظهار داشت: متاسفانه بیشتر افرادی که در حوزه معدن فعالیت دارند آشنایی با مسائل محیط زیست ندارند و همین موضوع، آسیب‌های این کار را چندین برابر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه فاصله کارخانه استحصال طلا تا مناطق مسکونی باید حدود پنج کیلومتر باشد، اضافه کرد: این فاصله در حال حاضر ۵۰۰ تا ۶۰۰ متر است و حدود هشت روستا هم در این منطقه وجود دارد.

این فعال زیست محیطی سقزی افزود: این کارخانه در حوزه آبریز سد چراغ ویس سقز قرار گرفته و اگر سیانور مورد استفاده در این واحد تولید طلا نشت کند آب این سد آلوده می‌شود.

مردم نگران نباشند

‌سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست کردستان هم اظهار داشت: سرمایه گذار معدن طلای قلقله سقز چند سال گذشته درخواست مجوز زیست محیطی را داد، ولی به دلیل قرارگیری کارخانه استحصال طلا در بالا دست سد چراغ ویس با آن موافقت نشد.

خیرالله مرادی اضافه کرد: تا زمانی که محل احداث کارخانه و روش استحصال طلا در این واحد تغییر نکرد، مجوز زیست محیطی آن توسط سازمان محیط زیست کشور صادر نشد.

وی یادآور شد: مردم در این زمینه نگران نباشند چراکه با بررسی همه جوانب موضوع و حساسیت ویژه‌ای سازمان محیط زیست با فعالیت این معدن موافقت کرده است و به طور مستمر هم پیگیر فعالیت‌های آن‌ها و انجام آزمایش‌های مربوطه هم هستیم.

فاصله کارخانه طلا تا روستا بیش از یک هزار متر است

بحث دیگری که در ارتباط با موقعیت جدید کارخانه استحصال طلا از سوی فعالان زیست محیطی شهرستان سقز مطرح شده و نسبت به آن معترض اند فاصله ۵۰۰ متری این واحد با روستای مازوجداره است که مدیرعامل شرکت طلای کردستان این موضوع را خلاف واقعیت خواند و گفت: براساس مطالعه انجام شده که در آن مسافت و دیگر موارد مربوطه با استفاده از تجهیزات به روز اندازه گیری شده است فاصله کارخانه تا روستا یک هزار و ۲۰۰ متر است.

به گفته قادرمرزی تاکنون ۳۰۰ میلیارد ریال در این معدن بابت کار‌های اکتشافی، جاده کشی و باطله برداری هزینه شده است و برای ادامه فعالیت هم قرار شده از طرف بانک صنعت و معدن کردستان تسهیلاتی به این واحد پرداخت شود.

چند سال گذشته قرار بر این بود که مواد معدنی موجود در سه محدوده معدنی قلقله، قبغلوجه و کرویان در این کارخانه استحصال شود که سازمان محیط زیست با فعالیت معدنی در قبغلوجه و کرویان به دلیل نزدیکی به روستا‌هایی به همین نام موافقت نکرده است و سازمان صنعت، معدن و تجارت هم شرکت طلای استان را از این ۲ معدن سلب مسوولیت کرده است.

مدیرعامل شرکت طلای کردستان یادآور شد: ذخیره قطعی معدن طلای قلقله ۱۰ میلیون تن است که همین کفایت می‌کند و مشکلی نداریم و هر زمان شرایط واگذاری ۲ معدن دیگر ایجاد شود آماده انجام فعالیت در آنجا هم خواهیم بود.

آب و خاک منطقه معدن طلای قلقله آلوده به آرسنیک نیست

براساس آزمایش‌های انجام شده، آب و خاک منطقه‌ای که معدن و کارخانه طلای قلقله سقز در آن ایجاد می‌شود آلوده به آرسنیک نیست.

حال نمونه‌های شاهدی از آب و خاک این منطقه گرفته شده و موجود است و شرکت آب منطقه‌ای و محیط زیست استان هم بر آن نظارت داشتند تا در آینده و بعد از تولید شمش طلا وضعیت آب و خاک منطقه مورد ارزیابی و مقایسه قرار گیرد.

مدیرعامل شرکت طلای کردستان اظهار داشت: در مسیر تولید طلا سیانور مصرف می‌شود که این مهم هم با بهره‌مندی از به روزترین شیوه‌های موجود در دنیا انجام خواهد شد و یک قطره بدون فیلتر از چرخه خارج نخواهد شد.

مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه کردستان هم با اشاره به اینکه زمانی سیانور خطرناک است که محیط قلیایی باشد به خبرنگار ایرنا گفت: سیانور در پی اچ ۱۱ خطرناک، ولی وقتی در سطح زمین جاری شود، چون پی اچ آن هفت و خنثی بوده و با HCL (هیدروکلریک اسید) منطقه ترکیب و کلوئید می‌شود دیگر خطری ندارد.

مهدی مرادی افزود: به دلیل مذکور در بیشتر کشور‌های دنیا در کنار منابع آبی کار‌های معدنی طلا انجام می‌شود که با سیانور هم کار می‌کنند چراکه سیانور وقتی جاری می‌شود اثر خود را از دست می‌دهد.

وی افزود: در منطقه قلقله سقز، چون منابع آب زیرزمینی مانند دشت‌های شرقی استان وجود ندارد نگرانی هم بابت آلودگی منابع آب آن هم نداریم.

یک گرم طلا از یک تن ماده معدنی استحصال می‌شود

به ازای پنج تُن عملیات انفجاری در معدن قلقله چهار تن باطله برداری و یک تن ماده معدنی به کارخانه برای استحصال انتقال داده می‌شود و در این یک تن هم یک گرم طلا بدست می‌آید.

معاون امور معادن و اکتشافات معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان هم در گفتگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: براساس اکتشافات انجام شده ذخیره قطعی طلا در معدن قلقله ۱۰ میلیون و ۲۹۰ هزار تن است.

مهدی سیفی با اشاره به اینکه مدت اعتبار پروانه بهره برداری از این معدن ۱۰ سال است، اضافه کرد: توسط بانک صنعت و معدن استان هم مقرر شده ۳۵۰ میلیارد تومان تسهیلات به معدن طلای سقز پرداخت شود که در مرحله تکمیل مدارک قرار دارد.

وی یادآور شد: در حال حاضر طلا در شرکت معدنی زرکوه قروه تا مرحله شمش فرآوری شده است و این مهم هم در طلای سقز انجام خواهد شد.

معاون امور معادن و اکتشافات معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: در سال گذشته بیش از ۸۳۵ میلیارد تومان حقوق دولتی از معادن استان وصول شده که بیشتر آن هم مربوط به معدن طلای قروه بوده است.

حال براساس برنامه ریزی انجام شده از مرداد سال جاری که کارخانه به پیمانکار واگذار شود تا ۱۸ ماه دیگر عملیات احداث آن به اتمام می‌رسد و چهار ماه هم به صورت آزمایشی اقدام به بهره برداری از آن خواهد شد لذا ۲ سال دیگر شاهد تولید شمش طلا در این واحد خواهیم بود.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) کردستان