صنعت مس در افق ۲۰۲۲

‌می‌متالز - مس پس از طلا و نقره، رساناترین فلز محسوب می‌شود و به دلیل کاربرد زیاد آن در صنایع و قیمت مناسب آن نسبت به سایر رسانا‌ها به کالای بااهمیتی تبدیل شده است؛ به‌خصوص اینکه چشم انداز‌های جدیدی که در حوزه انرژی‌های پاک و به تبع آن، حمل‌ونقل برقی در جهان شکل گرفته و نقشی که فلز سرخ در این افق انقلابی به‌دست آورده، آینده بسیار روشنی را برای آن رقم زده است.

به گزارش می‌متالز، از همین رو مس از نظر تجاری نسبت به سایر کالا‌ها دارای ویژگی‌های زیادی است. اولا قیمت مس تابعی از قیمت‌های جهانی است؛ یعنی بنگاه‌های بزرگ بین‌المللی این کالا را تولید می‌کنند و به دلیل کمیابی معادن و موقعیت‌های سختی که در تولید مس وجود دارد، کالای ارزشمندی محسوب می‌شود و جزو کالا‌های با ارزش‌افزوده بالا و دارای ارزش زیادی به شمار می‌رود. از سوی دیگر، مس کالایی صادراتی است و قیمت آن تابعی از نرخ ارز است؛ بنابراین افرادی که بتوانند پیش‌بینی درستی از نرخ ارز، قیمت‌های جهانی و شرایط داخلی و بین‌المللی داشته باشند، به‌خوبی می‌توانند به‌طور مستمر از این ابزار برای معاملات خود استفاده کنند.

روند تولید جهانی فلز سرخ

آمار‌ها نشان می‎ دهد که در سال ۲۰۲۱، بیشترین میزان تولید مس تصفیه‌شده به‌ترتیب در مناطق آسیا، اروپا و آمریکای‌جنوبی و مرکزی بوده است و پیش‌بینی می‌شود که این روند تولید تا سال ۲۰۲۶ نیز به همین منوال ادامه یابد. قابل‌توجه است که در سال ۲۰۲۱ قاره آفریقا به دلیل به بهره‌برداری رسیدن چند پروژه مهم توانست رتبه چهارم را به خود اختصاص دهد و آمریکای‌شمالی بعد از آن قرارگیرد. طبق پیش‌بینی‌ها این روند هم تا سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت. در سال ۲۰۲۱ کشور‌های چین، شیلی و ژاپن هر یک به‌ترتیب با سهم ۴/ ۴۲ درصد، ۳/ ۹ درصد و ۶‌درصد از تولیدات مس تصفیه‌شده، رتبه‌های اول تا سوم جهان را به خود اختصاص دادند. در آسیا نیز با افزایش ۲/ ۶ درصدی تولید این قاره نسبت به سال گذشته، کشور‌های چین، ژاپن و کره‌جنوبی با سهم ۷۱ درصد، ۲/ ۱۰ درصد و ۴/ ۴ درصد به‌ترتیب جایگاه‌های اول تا سوم این منطقه از جهان را کسب کردند. این قاره در سال ۲۰۲۱ حدود ۷/ ۵۹‌درصد از تولیدات مس تصفیه‌شده دنیا را در اختیار داشته است. در سال ۲۰۲۱ ایران با تولید حدود ۳۰۳‌هزار تن کاتد رتبه هجدهم تولید مس پالایش‌شده در دنیا را دارا بوده، به طوری که سهم تولید مس ایران در دنیا در این سال ۲/ ۱‌درصد بوده است. همچنین در منطقه آسیا طی سال ۲۰۲۱ ایران رتبه هفتم تولید مس پالایش‌شده را در اختیار داشته، به‌طوری که سهم تولید مس ایران از این منطقه در سال مذکور ۱/ ۲‌درصد بوده است.

ترکیب مصرف مس

براساس آمار‌های جهانی، در سال ۲۰۲۱ بیشترین میزان مصرف به‌ترتیب در مناطق آسیا، اروپا و آمریکای شمالی بوده و پیش‌بینی شده است که این روند تا سال ۲۰۲۶ به همین ترتیب باقی بماند.

در سال ۲۰۲۱ ایران با مصرف ۱۷۰‌هزار تن، رتبه بیست‌وچهارم مصرف مس پالایش‌شده در دنیا را دارا بود، به شکلی که سهم مصرف مس ایران در دنیا در این سال ۷/ ۰‌درصد بود. همچنین در منطقه آسیا طی سال ۲۰۲۱، ایران رتبه سیزدهم مصرف مس پالایش‌شده را داشت، به طوری که سهم مصرف مس ایران از این منطقه در این سال ۹۳/ ۰‌درصد بوده است.

روند قیمتی مس در جهان

آن‌طور که کارشناسان نشان داده اند، بازار مس در سال ۲۰۲۲ به سمت کسری عرضه حدود ۱۵۰‌هزارتنی پیش می‌رود. اگرچه جنگ در اوکراین بلافاصله باعث ایجاد نگرانی در خصوص عرضه کاتد شد؛ اما بیشتر از آن به تشدید نگرانی در مورد تورم و رشد اقتصادی دامن زد. در چین، روند تقاضای مس، تحت‌تاثیر بی‌اثر شدن تبعات منفی ناشی از تداوم قرنطینه‌های کووید-۱۹ با احتمال بهبود اقتصادی در پی مشوق‌های اقتصادی قدرتمند طی نیمه‌دوم سال ۲۰۲۰ است. اخبار مرتبط با تولید معدنی در آمریکای‌جنوبی، موجب تشدید کسری عرضه و وقفه تولید در بازار می‌شود. انتظار می‌رود که قیمت پس از وقوع فشار فروش اواخر ماه آوریل، طی اواخر فصل دوم و در فصل سوم سال ۲۰۲۲ رشد کند. تعدادی از پروژه‌های معدنی بزرگ در اواخر سال‌جاری و سال آینده شروع به تولید می‌کنند؛ اما گفته می‌شود که افزایش تولید پیش‌بینی‌شده طی سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ قادر به کاهش قیمت به سطوح کمتر از ۱۰‌هزار دلار بر تن در آینده نخواهد بود. با وجود این پیش‌بینی ها، قیمت مس هفته گذشته در ادامه روند نزولی خود تحت‌تاثیر رکود اقتصادی (به دلیل چشم‌انداز افزایش نرخ بهره بانک‌های مرکزی کشورها) و تقویت دلار آمریکا با افت قیمت مواجه شد. در چین هم همچنان بیماری کرونا دردسرساز است و دولت این کشور برای جلوگیری از شیوع آن سختگیری‌های جدیدی را اعمال کرده؛ موضوعی که در کاهش تقاضا و به تبع آن افت قیمت فلز سرخ اثرگذار بوده است. این عوامل باعث شده‌اند تا قیمت مس در حال حاضر در بورس فلزات لندن در محدوده ۸‌هزار دلار باشد.

تولیدکنندگان بورسی مس

در بازار سرمایه دو نماد «فباهنر» و «فملی» در حوزه مس فعالیت می‌کنند. این دو شرکت از نظر نوع فعالیت کاملا با یکدیگر متفاوتند. «فباهنر» در حوزه ذوب و ریخته گری و تولید محصولات مسی فعال است؛ در حالی که «فملی» عملیات معدنی و تولید کاتد و کنسانتره مس را انجام می‌دهد. هریک از این دو نماد در زمینه تولید خود سهم زیادی از کل شرکت‌های داخلی را به خود اختصاص داده اند. در ادامه به مهم‌ترین شاخص‌های عملکردی آن‌ها می‌پردازیم.

فباهنر: شرکت مس باهنر در حوزه صنعت فلزات اساسی فعالیت می‌کند. ارزش ریالی فروش این شرکت در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل با رشد ۸۱ درصدی روبه‌رو بود. به‌رغم مشکلات موجود، شرکت مس باهنر در بین شرکت‌های فعال این صنعت با فروش بالغ بر ۲۹ هزار و ۹۹۵ تن ازمحصولات تولیدی همچنان رتبه نخست را در بازار داخلی دارد. مجتمع صنایع مس شهید باهنر مشتمل بر پنج‌واحد اصلی تولید به‌شرح کارخانه ذوب و ریخته‌گری، کارخانه نورد، کارخانه اکستروژن و کشش، کارخانه لوله مسی و کارخانه مطلس است. ظرفیت‌های سالانه کارخانه‌های مذکور در جدول گزارش آمده است.

فملی: شرکت ملی صنایع مس ایران با استخراج و بهره‌برداری از معادن مس به تولید محصولات پرعیار سنگ معدن و محصولات مسی نظیر کاتد، اسلب، بیلت و مفتول ۸ میلی‌متری می‌پردازد. این شرکت دارای معادن متعدد مس در کشور و سه‌معدن فعال به نام‌های مس سرچشمه، معدن مس میدوک در کرمان و معدن مس سونگون در آذربایجان‌شرقی است که از مهم‌ترین معادن مس جهان به شمار می‌روند. سهم تولید شرکت ملی صنایع ایران از کل تولید مس محتوای معدنی رقم ۲۹۵‌هزار تن است و تولید مس کاتدی کشور بیش از ۲۸۹‌هزار تن بوده که سهم تولید مس کاتدی شرکت در سال شمسی ۱۴۰۰ بیش از ۲۸۵ هزارتن مس کاتدی بوده است.

منبع: دنیای اقتصاد