عرضه املاک شهرداری در بورس کالا نهایی شد/ آن‌هایی که در صف عرضه املاک هستند

‌می‌متالز - سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس‌کالا اعلام کرده عرضه املاک شهرداری تهران در بورس کالا تقریبا به مرحله نهایی رسیده است. معین محمدی پور همچنین از مذاکرات در جریان با سازمان خصوصی سازی، دفتر مدیریت اموال دولتی وزارت اقتصاد، بانک‌ها و سازمان اموال تملیکی در خصوص عرضه املاک مازادشان در بورس کالا خبر داد.

به گزارش می‌متالز، محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور ۲۵ مهر ۱۴۰۰ در نامه‌ای دستگاه‌ها را برای عرضه املاکشان در بورس کالا ملزم کرد. در رابطه با عرضه املاک در بورس کالا معین محمدی پور، سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس‌کالای ایران جزییات جدیدی از تازه‌ترین وضعیت عرضه املاک در بورس کالا خبر داد.

گفت‌وگوی مشروح وی را در ادامه می‌خوانید:

در رابطه با عرضه املاک در بورس کالا چه آماری وجود دارد؟

بورس کالای ایران از سال ۹۹ زیرساخت‌های فنی، بستر معاملاتی و سامانه‌های مورد نیاز در حوزه عرضه اموال غیرمنقول را فراهم کرده و از ابتدای مرداد همان سال نهاد‌هایی همچون شرکت مادرتخصصی شهر‌های جدید (زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی)، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و بانک اقتصاد نوین عرضه املاک انجام دادند. برخی دیگر از دستگاه‌های دولتی و خصوصی مانند شهرداری تهران و بانک ملت در حال طی کردن فرآیند پذیرش و عرضه املاک خود هستند. اما عرضه آن‌ها هنوز به سرانجام نرسیده است.

از جمله سازمان‌هایی که مستندات خود را به منظور پذیرش املاک ارسال کرده و در فرآیند‌های ابتدایی متوقف شدند می‌توان به سازمان خصوصی‌سازی اشاره کرد، همچنین رایزنی‌هایی با دفتر مدیریت اموال دولتی وزارت اقتصاد نیز صورت گرفته، اما هنوز تصمیم‌های نهایی از سوی آن‌ها جهت معرفی اموال گرفته نشده است.

آیا در مدت اخیر عرضه‌ای وجود داشته است؟

همان‌طور که گفته شد عرضه املاک تاکنون اندک بوده است، از چهار مورد عرضه انجام گرفته در این مدت سه مورد فروش انجام شده و یک مورد مشتری نداشته است. هرچند بسیاری از نهاد‌ها در مذاکرات ابراز تمایل می‌کنند، اما در ادامه و در فرآیند داخلی خود موانعی را اعلام می‌کنند یا چندان پیگیر پذیرش و عرضه نیستند.

شهرداری تهران نیز که اخیرا از این بازار استقبال کرده با برطرف شدن برخی موانع حقوقی شناسایی شده پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک پذیرش و عرضه خود را آغاز کند.

زمزمه‌هایی از مقاوت بانک‌ها برای عرضه املاک در بورس کالا وجود دارد، چقدر صحت دارد؟

در دو سال گذشته رایزنی‌های متعدد با بانک‌ها انجام گرفته و با آگاهی از دغدغه نظام بانکی، بورس کالا برای تسهیل زیرساخت حقوقی و اطمینان خاطر آن‌ها مصوبه‌ای از بانک مرکزی در تیر ۱۴۰۰ در خصوص مجاز بودن امکان بهره‌گیری بانک‌ها از بستر بورس کالا برای فروش اموال مازاد اخذ کرده است.

پس از آن مجددا جلسات متعددی با بانک‌ها برگزار شد و در خصوص فرآیند‌ها مکاتبه‌هایی انجام گرفت و تلاش شد ابهام‌ها برطرف شود. بانک‌هایی نظیر بانک ملت، سپه، صادرات، بانک شهر، کشاورزی و ملی بررسی‌هایی انجام دادند و همکاری‌های لازم به منظور عرضه املاک آن‎ها انجام شده است.

برخی تحت عنوان تغییرات و جابجایی مدیریتی، برخی نیز تحت عنوان عدم تمایل یا تایید در دپارتمان‌های داخلی کار را متوقف کرده‌اند و در برخی دیگر، فرآیند‌ها به آهستگی در جریان است و با توجه به فرآیند‌های بروکراتیک مربوط به ابلاغ بخش‌نامه‌های داخلی مورد نیاز در بانک‌ها، پذیرش و عرضه املاک گفته شد با وقفه‌های زمانی طولانی‌مدت مواجه شده است.

عرضه املاک در بورس کالا به چه شکل و در کدام بخش انجام می‌شود؟

عرضه املاک در بورس کالا تحت عنوان تابلوی املاک و مستغلات و ذیل دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران انجام شده و حراج به روش یک جا صورت می‌گیرد، به این معنا که خریدار هر ملک عرضه‌شده می‌تواند نهایتا یک نفر باشد و سفارش خرید ثبت شده بر تابلو معادل با ارزش کل ملک است.

املاک پذیرش شده باید چه شروطی داشته باشند؟

اموال غیرمنقول به منظور پذیرش و عرضه در بورس کالا باید مشاع نبوده و دارای سند رسمی یا تک برگ مالکیت باشند و مال مورد عرضه متنازع فیه (محل دعوی) نباشد و در تصرف مالک باشد یا اجاره‌نامه رسمی داشته باشد.

کدام کارگزاری‌ها در بخش عرضه املاک فعال هستند؟

تمام فرآیند‌های پذیرش و عرضه املاک از طریق کارگزار‌های دارای مجوز انجام می‌گیرد. در صورت عرضه روی تابلوی بورس کالا تا لحظه پیدا شدن خریدار و انجام معامله کارمزدی به طرف‌ها تعلق نمی‌گیرد.

البته به منظور حصول اطمینان از ایفای تعهدات طرف‌ها، خریدار و فروشنده ۳ درصد ارزش علی‌الحساب معامله را به عنوان تضمین نزد بورس کالا تودیع می‌کنند. حراج نیز با قیمت پایه آغاز می‌شود و هر فردی که تمایل داشته باشد قیمت بالاتری را در مدت زمان مقرر بر روی تابلو اعلام می‌کند و بالاترین قیمت برنده حراج است.

در رابطه با عرضه اموال سازمان اموال تملیکی در بورس کالا هم آماری وجود دارد؟

در پی ابلاغ «قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا» توسط مجلس در فروردین که طبق ماده ۳۹ آن نقش بورس کالای ایران به عنوان بستر معاملاتی واگذاری کالا‌های قاچاق تملیکی سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی تصریح شده است. بورس کالای ایران آمادگی خود را جهت هرگونه همکاری و پذیرش و عرضه کالا‌های مذکور به این سازمان اعلام کرده و نمایندگانی برای این منظور معرفی شده‌اند. درخواست پذیرش چند قلم کالا نیز توسط این سازمان به بورس ارسال شده است که پس از تکمیل مدارک تکمیلی، عرضه آن‌ها در دستور کار قرار خواهد گرفت.

اما هنوز پذیرش قطعی و عرضه این اموال انجام نگرفته است. پیگیری‌های بورس کالا برای عرضه هرچه سریع‌تر اموال مذکور در بستر شفاف معاملات بورس همچنان ادامه دارد.