عوامل تولید و زنجیره ارزش در بخش معدن

می متالز - بر اساس رویکرد بهای تمام شده تولید محصول، عوامل تولید عبارتند از مواد اولیه مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار تولید.

به گزارش می متالز، تولیدکنندگان برای تبدیل مواد اولیه به محصولات نهایی، اقدام به خرید مواد اولیه می‌کنند. مواد اولیه، مواد خامی هستند که در فرآیند تولید به کار می‌روند. بر اساس مطالعات انجام شده، سهم هزینه عوامل یادشده در تعیین بهای تمام شده محصول عبارت است از ۵۴ درصد مواد اولیه، ۱۳ درصد دستمزد مستقیم و ۳۳ درصد سربار کارخانه. به دلیل توسعه فناوری و مکانیزه شدن بخش بزرگی از فرآیند تولید، سهم هزینه عامل دستمزد مستقیم در بهای تمام شده محصول در حال کاهش است. بنابراین سهم هزینه تهیه مواد اولیه در بهای تمام شده محصول بیش از نیمی از بهای تمام شده آن محصول است که می‌تواند در بهای تمام شده آن تاثیر بسیار مهمی داشته باشد و سبب رقابتی شدن محصولات تولیدات داخل در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی شود.
از طرفی بر اساس نگرش زنجیره ارزش و تامین، مواد خام در صنایع مختلف نخستین نیازمندی به شمار می‌رود. بنابراین تولید و تامین مواد معدنی ارزان، نخستین گام در ایجاد و بهبود زنجیره تولید محصولات مختلف صنعتی است. به عبارت دیگر صنایع تولید مواد معدنی جزو صنایع بالادستی هر نوع صنعت دیگری بوده و تامین‌کننده اصلی مواد خام اولیه صنایع مختلف به شمار می‌رود.
با وجود سهم کم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی ایران، آثار مستقیم و غیرمستقیم آن بر ایجاد ثروت ملی چشمگیر است. تنوع و فراوانی منابع معدنی در ایران موجب ایجاد ظرفیت چشمگیر در اقتصاد ایران شده تا رشد و توسعه سریع اقتصادی را تجربه کند. بخش معدن به ۳ دلیل عمده مهم است. نخست تامین‌کننده مواد اولیه برای سایر صنایع است. دوم اینکه می‌تواند بستری برای ایجاد فرصت‌های اشتغال باشد. آخرین مورد و مهم‌تر از همه اینکه به طور بالقوه می‌تواند نقشی را به عنوان خالق توسعه اقتصادی متعادل منطقه‌ای ایفا کند زیرا بیشتر منابع معدنی ایران در مناطق فقیر قرار دارند.

مصطفی غنیمتی / عضو سازمان نظام مهندسی معدن

منبع: روزگار معدن

معدن مواد معدنی