شرایط پیچیده تولید مسکن

به گزارش می‌متالز، تازه‌ترین آمار‌های رسمی حاکی از افت شدید و تاریخی صدور پروانه‌های ساخت «مسکن» در بهار سال جاری است به گونه‌ای که رکورد‌های ثبت شده در این فصل طی ۱۸ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. آنگونه که فعالان صنعت ساخت و ساز عنوان می‌کنند، «شرایط تولید مسکن در کشور بسیار پر ریسک، پر مخاطره و سخت شده است و متاسفانه هیچ نظارت و کنترلی توسط دستگاه‌های متولی بر تولید مسکن وجود ندارد.» بر اساس برخی برآوردها، طی نیمسال ۱۴۰۱ قیمت زمین به عنوان اصلی‌ترین نهاده تولید مسکن بیش از ۴۰ درصد رشد کرده است. همزمان قیمت مصالح ساختمانی در فصل‌های اخیر روندی صعودی را طی کرده است. براساس اعلام آخرین گزارش مرکز آمار، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی شهر تهران در چهار فصل منتهی به زمستان ۱۴۰۰ (تورم سالانه) به ۵۵.۳ درصد و تغییر قیمت نهاده‌ها نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) ۳۵.۵ درصد بوده است. در این حال، تورم سالانه بخش سیمان و بتن ۸۰ درصد، سنگ ۸۲ درصد و شیشه ۸۵ درصد گزارش شده است. در این میان، سازندگان از «افزایش عوارض شهرداری‌ها» به عنوان «چالش جدی و جدید تولید مسکن» یاد می‌کنند.

مساله‌ای که می‌تواند، همزمان با تغییرات جمعیتی طی سال‌های آینده، عاملی برای جهش قیمت مسکن به شمار رود و بحران اجتماعی تازه‌ای را تولید کند. البته از آنجا که طرح ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال هم اینک از سوی دولت در دست پیگیری است، انتظار می‌رود، در صورت اجرای صحیح این طرح و به بار نشستن آن، بخش قابل توجهی از تقاضای مسکن طی سال‌های آینده از این محل تامین شود. البته باید به این نکته توجه داشت که ساخت واحد‌های مسکونی بیشتر در کشور الزاما به معنی توزیع بهتر سرپناه نیست و با توجه به شرایط اقتصادی کشور احتمال انحراف این طرح همچون طرح مسکن مهر در برخی از سایت‌های اجرای آن مانند «پردیس» وجود دارد و احتمال جولان دلالان می‌رود. اگر چه در سمت عرضه با چنین وضعیتی رو به رو هستیم، اما از سوی دیگر، به نظر می‌رسد، در قاب‌های زمانی یک ساله، تورم مسکن از تورم عمومی عقب مانده است که به معنی تخلیه حباب مسکن در طول زمان است. در همین رابطه، مهدی روانشادنیا، کارشناس بازار مسکن گفته در مقطعی قرار گرفته‌ایم که قیمت اسمی خانه افزایش می‌یابد، ولی همپای تورم رشد نمی‌کند و این به معنای کاهش تدریجی قیمت واقعی مسکن است.

طبق آمار‌های رسمی از آذرماه سال ۱۳۹۶ که شروع فرآیند رشد بازار مسکن بود تا امروز متوسط قیمت خانه در شهر تهران تقریبا ۱۰ برابر شده و بازار ارز، مقداری کمتر از این عدد رشد داشته است. در واقع به اندازه‌ای که پول کاهش ارزش داشته قیمت آپارتمان نیز افزایش یافته و نرخ دلاری مسکن به اندازه قیمت دلاری آذر ۱۳۹۶ است.

درحالی که بازار ساخت و ساز از رشد جهش وار قیمت زمین و سایر نهاد‌های تولید اعم از مصالح ساختمانی و دستمزد کارگر و سایر عوامل تولید رنج می‌برد، به گفته دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان کشور سونامی افزایش عوارض شهرداری‌ها، تولید مسکن در کشور را با چالش جدی و تهدید مواجه کرده است. فرشید پورحاجت در گفتگو با ایسنا، گفته شرایط تولید مسکن در کشور بسیار پر ریسک، پر مخاطره و سخت شده است و متاسفانه هیچ نظارت و کنترلی توسط دستگاه‌های متولی بر تولید مسکن وجود ندارد. وی با اشاره به نقش ناکارآمد سیستم شهرداری‌ها در بحث تولید مسکن، افزود: سونامی افزایش عوارض شهرداری‌ها، تولید مسکن در کشور را با چالش جدی مواجه کرده است.

دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان کشور گفت: سنگین شدن عوارض‌های شهرداری باعث شده تا تولید مسکن با تهدیدی جدی مواجه شود و از این رو باید گفت که با توجه به شرایط موجود بازار مسکن در یک سال آینده با مخاطرات بسیار جدی مواجه خواهد شد.

منبع: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران