سودآوری شرکت‌های سیمانی صحت ندارد

به گزارش می‌متالز، ارزش جایگزینی به هزینه‌ها و مخارجی می‌گویند که باید برای ساخت یا خرید یک کالای کاملا مشابه با دارایی فعلی پرداخت کنیم و برای محاسبه سود و زیان یک شرکت به شکل واقعی باید ارزش روز دارایی‌ها مشخص شود تا بر اساس آن بتوانیم عملکرد مالی را ارزیابی کنیم؛ بنابراین اگر شرکتی هر سال به طور میانگین ۳۰‌میلیارد تومان بیش از مخارج درآمد داشته باشد، مدیران ادعای سودآوری می‌کنند، اما زمانی که اصل ارزش جایگزینی و هزینه استهلاک بر اساس قیمت روز کارخانه را در نظر بگیریم، می‌بینیم نه تنها هیچ‌گونه سودی در کار نیست بلکه کارخانه مورد نظر بخشی از دارایی‌اش را هم از دست داده است؛ به این معنا که چنانچه کارخانه مذکور سالانه ۵‌درصد استهلاک داشته باشد، یعنی ظرف ۲۰ سال در صورت جایگزین نکردن قطعات یا ارزش معادل روز آن، تمامی سرمایه از بین رفته است؛ بنابراین باید سالانه تجهیزات جایگزین برای جلوگیری از نابودی کارخانه توسط مدیران خریداری شود یا اینکه همین مبلغ را پس انداز کنند.

در صنعت سیمان هم این رویه وجود دارد؛ امروزه برخی از کارخانه‌های سیمان عموما دولتی در صورت‌های مالی سود نشان می‌دهند در حالی که این سود بدون در نظر گرفتن هزینه‌های استهلاک واقعی درج می‌شود. به این معنا که کماکان ارزش روز کارخانه را به نرخ زمان خرید (حدود ۱۵۰‌میلیارد تومان برای ایجاد یک کارخانه یک‌میلیون تنی در دهه ۸۰) در نظر می‌گیرند و به همین خاطر هزینه‌های استهلاک رقمی بسیار پایین‌تر از نرخ واقعی است. در حالی که ارزش روز یک کارخانه یک‌میلیون تنی امروز بیش از ۴‌هزار‌میلیارد تومان است و اگر حتی دوره ۵۰ ساله برای عمر یک کارخانه در نظر بگیریم، باید سالانه ۲‌درصد ارزش روز کارخانه یعنی ۸۰‌میلیارد تومان به عنوان هزینه استهلاک پس‌انداز شود، در حالی که این رقم از کل سود سالانه شرکت‌ها بالاتر است.

کارخانه سیمان باید ۲۰‌درصد سود بدهد

مدیرعامل سیمان جوین در این رابطه گفت: کارخانه‌های سیمان باید سالانه ۲۰‌درصد سود داشته باشند تا ۱۰‌درصد صرف تعمیر و نگهداری و استهلاک و ۱۰‌درصد دیگر بین سهامداران تقسیم شود، اما در صنعت سیمان ایران چنین سودی وجود ندارد و اگر شرکتی هم در صنعت سیمان ادعای سود‌آوری کند، به هیچ عنوان صحت ندارد. علل مطلوب نبودن وضعیت سودآوری علاوه بر قیمت بسیار نازل، ناشی از رکود بخش عمرانی است و چنانچه پروژه‌ها یا طرح‌های مسکن ملی آغاز شوند، وضعیت صنعت سیمان هم تغییر می‌کند.

بهدین اورعی با بیان این مطلب، افزود: با شرایط کنونی و با توجه به توقف‌های تولید در تابستان و زمستان به دلیل مشکلات تامین برق و مازوت، سود تسهیلات بانکی و همچنین هزینه‌های استهلاک (سود) عملا وجود ندارد و تنها در صورتی که مدیران هزینه استهلاک را نپردازند و در واقع این هزینه‌ها را به سال‌های آینده موکول کنند، کارخانه با ظرفیت تولید یک‌میلیون تن، حدود ۳۰‌میلیارد تومان سود‌آوری دارد.

وی ادامه داد: اگر چه در دهه ۸۰ به خاطر طرح مسکن مهر و رونق پروژه‌های عمرانی وضعیت شرکت‌های سیمانی نسبت به امروز بهتر بود، اما بسیاری از کارخانه‌ها با تسهیلات ارزی کارخانه احداث کردند و بعد از چند سال با جهش نرخ ارز، رقم بسیار بالایی باید پرداخت می‌کردند؛ بنابراین اینکه گفته شود در آن زمان وضعیت به اندازه‌ای مطلوب بوده که اصل سرمایه احداث سیمان برگشت داده شده است، به هیچ عنوان صحت ندارد و این در حالی است که در تمام دنیا نرخ بازگشت سرمایه احداث کارخانه‌های سیمان ۵ ساله و نرخ بازگشت برای صنعت فولاد سه ساله است، اما در کشور ما عمر سرمایه‌گذار برای بازگشت اصل سرمایه کافی نیست.

هزینه‌های سیمان ریالی نیست

مدیرعامل سیمان جوین خاطرنشان کرد: طبیعی است وقتی صنعتی با قیمت‌گذاری دستوری از تورم و رشد نرخ ارز عقب بماند، متضرر می‌شود چرا که منهای انرژی، هزینه‌های صنعت سیمان تابعی از نوسانات ارز و تورم است. سال ۹۳ هر تن سیمان پاکتی ۱۲۰‌هزار تومان بود و امروز این رقم حدود ۵۷۰‌هزار تومان است. در حالی که در همین سال دلار ۳‌هزار تومان بود.

این تولیدکننده معتقد است: برخی کارخانه‌ها که در مراکز مصرف کشور احداث شده‌اند، سیمان تولیدی‌شان را با نرخ‌های نسبتا مطلوبی در بورس کالا می‌فروشند و سایر کارخانه‌ها که به دلیل موقعیت مکانی تقاضای لازم را ندارند، به دلیل هزینه‌های حمل‌ونقل سیمان‌شان را تا ۴۰‌درصد ارزان‌تر در بورس کالا می‌فروشند، اما متاسفانه مسوولان برای تمامی صنعت سیمان یک نسخه می‌پیچند. از سوی دیگر متاسفانه سیاست‌های وزارت صمت در جهت ارزانی سیمان است. به طور نمونه وقتی در هفته‌ای سه روز تعطیل رسمی داریم و بازار فاقد تقاضای لازم است، با دستور وزارت صمت تمامی کارخانه‌ها کف عرضه تعیین‌شده را رعایت می‌کنند.

ریسک تعزیرات برای شرکت‌های سیمانی

اورعی با اشاره به مشکلات تامین سوخت برای فصل زمستان اظهار کرد: علاوه بر اینکه شرکت‌های سیمانی باید هزینه مازوت سال گذشته را به نرخ امسال پرداخت کنند، چنانچه میزان تولید سیمان در زمستان سال گذشته شرکت‌ها منطبق بر الگوی بهینه مصرف مازوت شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نباشد، اضافه مصرف آن‌ها به نرخ فوب خلیج فارس محاسبه می‌شود. علاوه بر این جرایم و در حالی که پرونده تخلیه بخش زیادی از مازوت تانکر‌های سوخت توسط رانندگان شرکت پیمانکاری حمل‌ونقل و ریختن آب در تانکر‌ها برای چند تولیدکننده سیمان شرق و شمال شرق کشور در محاکم قضایی در جریان است، سازمان تعزیرات برخی از مدیران عامل صنعت سیمان از جمله بنده را به جرم‌هایی مانند قاچاق سوخت احضار کرده است و امروز باید از قاچاقچی نبودن خودمان دفاع کنیم. حال اینکه اگر در زمستان تولید سیمان را بدون توجه به تبعات آن بر اشتغال و اقتصاد منطقه متوقف می‌کردیم، هیچ‌کدام از این مشکلات را شاهد نبودیم.

مدیرعامل سیمان جوین ادامه داد: در ۲۴ مهر در نامه انجمن سیمان که به شرکت‌ها ارسال شده است، عنوان شده که شرکت‌های سیمان موظف هستند علاوه بر پرداخت هزینه مازوت به نرخ روز برای نگهداری در مخازن سوخت برای استفاده در زمستان امسال، چک تضمینی سفید امضا تا زمان تعیین قیمت نهایی به شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی ارائه کنند.

منبع: دنیای اقتصاد