رفع موازی‌کاری در بخش اکتشاف با اجرای نقشه راه معدن

به گزارش می متالز، از این‌رو برای حل این مشکلات، مسئولان باید با همراهی بخش‌خصوصی ورود کنند. مسئولان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، به‌عنوان متولیان اصلی اکتشاف در ایران، بر این باورند که این سازمان باوجود بودجه کمی که در زمینه اکتشاف مواد معدنی دریافت می‌کند، به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته اما نباید خود را به این میزان محدود کنیم. از این‌رو لازم است شرایط را برای ورود فناوری‌های روز به موضوع اکتشاف فراهم کنیم.

موازی‌کاری در بخش اکتشاف

در این زمینه، علی‌رضا شهیدی، سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، در حاشیه دومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی اکتشاف و مواد معدنی، اظهار کرد: یکی از بحث‌هایی که باید در سازمان زمین‌شناسی به آن توجه ویژه کرد، تولید اطلاعات پایه است. باید به این مهم اشاره کنم که این سازمان از بدو تاسیس تاکنون توانسته است ۹۵ درصد نقشه‌های زمین‌شناسی را در کشور تولید کند که هر کدام از این نقشه‌ها می‌تواند ایده و الگوی مناسبی باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه استفاده از اطلاعات پایه در اکتشاف کاربرد ویژه دارد، بیان کرد: به نظر من این‌گونه همایش‌ها در تجمیع تفکرهای مختلف از ابتدایی‌ترین تا انتهایی‌ترین مراحل -یعنی از اکتشاف تا فرآوری- می‌تواند تاثیرگذار باشد. در واقع این نمایشگاه‌ها، امکان آشنایی مسئولان کشور با آخرین تحولات و دستاوردهای بخش خصوصی را فراهم می‌کند.
شهیدی در پاسخ به این پرسش که آیا کمبود بودجه باعث شده است نتوانیم در بخش اکتشاف به‌موفقیت‌های قابل توجهی دست یابیم، گفت: سازمان زمین‌شناسی باتوجه به بودجه‌ای که در اختیار دارد توانسته است در زمینه ژئوفیزیک هوایی تلاش کند و اکتشاف را از سطح به عمق برساند. ما در سازمان امیدواریم براساس این خروجی‌ها مواد معدنی را اکتشاف کنیم. سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، درباره موازی‌کاری‌های ایجاد شده در بخش اکتشاف مواد معدنی، بیان کرد: با تدوین نقشه راه معدن سعی شده است موازی‌کاری‌ها کاهش یابند. در این نقشه راه وظایف سازمان زمین‌شناسی و ایمیدرو در زمینه اکتشاف مشخص شده است و امیدواریم براساس این استراتژی کمترین موازی‌کاری‌ها را داشته باشیم.

تلاش برای دستیابی به ذخایر عمقی

در همین زمینه، راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم‌زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور، در حاشیه این همایش بیان کرد: دومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی اکتشاف معدنی با رویکرد توسعه پایدار از سوی بخش‌خصوصی اجرا شد و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، فقط حامی معنوی این نمایشگاه است. وی در ادامه افزود: اگر امکان حضور مهمانان خارجی و کسانی ‌که با آخرین فناوری روز اکتشاف آشنا بودند وجود داشت، بدون تردید برگزاری این همایش می‌توانست نتیجه بهتری داشته باشد. در شرایط فعلی اقتصاد کشور، شرکت‌های داخلی انگیزه چندانی برای تبلیغات و فروش تولیدات ندارند. لک با بیان اینکه ایران هنوز به شایستگی‌های خود در زمینه اکتشاف دست نیافته، تاکید کرد: یکی از دلایل موفق نبودن، این است که منابع اکتشافی به موقع برای اکتشاف در نظر گرفته نشد‌ه‌اند. اگر از سال‌های گذشته، بودجه اکتشاف جهان را با بودجه اکتشاف در کشور خود مقایسه می‌کردیم به این نتیجه می‌رسیدیم که این بودجه کفاف شناسایی معادن زیرزمینی را نمی‌دهد. این بودجه در حد اکتشافات سطحی، پوشش سراسری نقشه‌های زمین‌شناسی و نقشه‌های ژئوشیمی و تولید اطلاعات پایه است. رئیس پیشین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در ادامه بیان کرد: برای اکتشاف عمقی، نیاز به دسترسی داشتن به فناوری‌های روز داریم. فناوری‌ ژئوفیزیک هوایی به‌روش‌های مختلف نیاز دارد و در زمینه حفاری نیز باید به دانش روز آگاه شویم. لک در ادامه با اشاره به موفقیت‌های سازمان در زمینه ژئوفیزیک هوایی، گفت: سازمان به ۲ هلیکوپتر اکتشافی مجهز است. اگر بودجه اکتشافی کافی بود، این سازمان قراردادهای بین‌المللی خوبی می‌بست و این امکان فراهم می‌شد که سرعت اکتشاف را با روش ژئوفیزیک هوایی افزایش دهیم. هنوز هم در شرایط تحریم شرکت‌هایی هستند که حاضرند با هواپیما که سرعت آن ۳ برابر هلیکوپتر است، در زمینه اکتشاف با ما همکاری کنند اما برخی موانع از جمله کمبود بودجه، این اجازه را به سازمان نداده است. وی بابیان اینکه مناطق شناسایی شده ژئوفیزیک هوایی نیاز به حفاری و درجه‌بندی داده‌ها دارد، بیان کرد: سازمان زمین‌شناسی پس از اینکه ۵۰۰ هزار کیلومتر خطی را به‌وسیله ژئوفیزیک هوایی، شناسایی کرد باید حفاری‌ها را آغاز می‌کرد چون منابع اعتباری در دوره‌های گذشته برای سازمان کافی نبود. از این‌رو سازمان نتوانست به‌موقع با وجود دیتا‌های لازم، معادن زیرزمینی را شناسایی کند. به گفته لک، یکی دیگر از برنامه‌هایی که سازمان برای اجرای آن تلاش کرد، واگذاری محدوده‌های اکتشافی است، به این معنا که سازمان محدوده‌های امیدبخش و پرظرفیت را شناسایی و مجوز آن را از شورای‌عالی معادن دریافت کرد تا به‌وسیله مزایده، آنها را واگذار و در این زمینه به بخش‌خصوصی ورود کند. رئیس پژوهشکده علوم‌زمین با اشاره به چالش‌های مهم در زمینه اکتشاف، گفت: به نظر بخش‌ها، تشکل‌ها و انجمن‌های خصوصی در زمینه اکتشاف چندان توجه نشده است و ما امیدواریم نظر این بخش در زمینه اکتشاف و معادن بیشتر لحاظ شود. این مقام مسئول ضمن اشاره به تدوین نقشه راه توسعه معدن خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد در تدوین این نقشه راه بخش‌های خصوصی نیز تا حدودی حضور داشتند. این نقشه یک سند است که با وجود ایرادها در وزارت صنعت، معدن و تجارت مورد موافقت معاونت معدنی، رئیس ایمیدرو و رئیس سازمان زمین‌شناسی است. از این رو باید همت کنیم تا این نقشه راه به اجرا درآید و از مطالب سازنده آن استقبال می‌کنیم.‌

لزوم توجه به آینده‌پژوهی

سیدرضا عظیمی، نخستین برگزارکننده همایش اکتشاف مواد معدنی در سال ۱۳۹۲ نیز در پاسخ به این پرسش که قرار بود این همایش هر ۲ سال یکبار برگزار شود اما در عمل شاهد چنین اتفاقی نبودیم و پس از ۶ سال این همایش دوباره برگزار شد، گفت: شرایط و فرصت برگزاری این همایش فراهم نشد اما حضور عباس گل‌محمدی، معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور، باعث شد که این همایش، بهمن امسال از سوی شرکت رستاک پادویژن برگزار شود. وی در پاسخ به این پرسش که برگزاری این نمایشگاه‌ها تا چه میزان در رفع چالش‌های حوزه اکتشاف تاثیرگذار است، بیان کرد: این نمایشگاه‌ها فرصت خوبی برای شرکت‌های اکتشافی فراهم می‌کند که بتوانند گزارش مناسبی از وضع موجود و شرایط گذشته خود ارائه دهند.
به‌گفته عظیمی، توسعه مدیریت اکتشاف، تهیه طرح‌های اکتشافی و همچنین پرداختن به آینده‌پژوهی، مهم‌ترین کارهایی است که می‌توان در راستای حل مشکلات در بخش اکتشاف انجام داد.