به گزارش میمتالز، بررسی وضعیت تجارت خارجی کشور در هفت ماه نخست امسال نشان میدهد که ۴/ ۲۸میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته ایم که از این میزان ۵/ ۸میلیارد دلار مربوط به صادرات اقلام نفتی میشود که سهمی ۳۰درصدی از کل صادرات را به خود اختصاص دادهاند. همچنین ۹/ ۱۹میلیارد دلار مربوط به صادرات سایر کالاهاست که سهمی ۷۰درصدی از کل صادرات را شامل میشود. تراز تجاری نیز در ۷ ماه نخست امسال منفی ۳/ ۳درصد بود، درحالیکه این رقم در مدت مشابه سالگذشته منفی ۸/ ۰ بودهاست. در این بین بررسیهای اتاق بازرگانی تهران نشان میدهد در این مدت که شاهد بهبود ۶/ ۵درصدی ارزش صادرات (نسبت به مدت مشابه پارسال) بوده ایم، این مساله صرفا به دلیل رشد ۲۹درصدی میانگین قیمت صادرات همراه با افزایش ۴/ ۱۴درصدی ارزش واردات به دلیل مشابه در مقابل افت توام مقدار صادرات به میزان ۳/ ۱۸درصد و واردات به میزان ۸/ ۱۵درصد طی هفت ماهه نخست ۱۴۰۱ در مقایسه با مدت مشابه سالقبل بودهاست.
مقایسه وضعیت واردات با صادرات نیز حاکی از ۵/ ۳برابر بودن میانگین قیمت کالاهای وارداتی نسبت به کالاهای صادراتی است. همچنین بررسی ارزش ۲۰ گروه کالایی صادراتی که ۲۱میلیارد دلار از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص دادهاند، نشان میدهد که بهجز سهگروه کالایی شامل ورق فولادی، مفتول مسی و هندوانه، مابقی مشمول فهرست مواد و محصولات خام و نیمهخام (طبق مصوبه هیاتوزیران)، با ارزش حدود ۱۹میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار میشود.
بررسی جزئیات کشورهای هدف صادراتی نیز بیانگر آن است که در هفت ماه نخست سالجاری از مجموع ۴۰ کشور هدف صادراتی ۲۰ کشور با خرید ۷/ ۱۷میلیارد دلار کالای ایرانی بیشترین مشارکت را در رشد صادرات ایران با سهم ۷/ ۱۴درصدی داشتهاند که از جمله آنها باید به چین، اماراتمتحده عربی، عمان، موزامبیک و جمهوریآذربایجان اشاره کرد. همچنین ۲۰کشور دیگر با خرید ۷/ ۹میلیارد دلار کالای ایرانی کمترین مشارکت را در رشد صادرات ایران با سهم منفی ۲/ ۱۰درصدی داشتهاند که از جمله آنها باید به عراق، ترکیه، افغانستان، غنا و تایلند اشاره کرد.
بررسی آمارهای تجاری مشترک میان ایران و عراق در هفتماه امسال نشان میدهد که صادرات ایران به این همسایه غربی کاهش یافته و این در حالی است که مجموع تجارت عراق در سالجاری به شکل جدی افزایش یافتهاست.
بر اساس آمارهای ارائهشده از سوی اتاق بازرگانی تهران، با توجه به اینکه عراق طولانیترین مرز زمینی مشترک با ایران را در اختیار دارد، در سالهای گذشته، از این کشور بهعنوان یکی از اصلیترین مقاصد صادراتی نامبرده شدهاست، مقصدی که با توجه به نزدیکی فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، در سالهای گذشته بخش قابلتوجهی از صادرات ایران را به خود اختصاص داده است.
هر چند در سالهای اخیر، چین بهعنوان اصلیترین مقصد صادراتی ایران مطرح بوده، اما عراق نیز همواره بخش مهمی از صادرات ایران را به خود اختصاص داده است؛ این در حالی است که با توجه به نزدیکی جغرافیایی و سابقه طولانی تجارت مشترک میان دو کشور، تنوع کالاهایی که از ایران به عراق صادر میشود نیز بسیار بالا بودهاست. با این وجود آمارهایی که از تجارت دو کشور در هفت ماهه ابتدایی امسال منتشرشده، نشان میدهد که میزان صادرات ایران به عراق افت داشته است. ارزش صادرات عراق در سال۲۰۲۲ به ۱۵۵میلیارد دلار و ارزش واردات به ۱۰۵میلیارد دلار میرسد که به ترتیب رشد ۶۵ و ۴۳درصدی را نشان میدهد. اماراتمتحده عربی، ترکیه، چین و ایران اصلیترین صادرکنندگان کالا به عراق بهشمار میروند، اما در سالهای گذشته عملکرد سه کشور ابتدایی از ایران قویتر بودهاست.
آمارها نشان میدهد که در هفت ماه ابتدایی ۱۴۰۱، حدود ۵/ ۱۱میلیونتن کالا به ارزش حدود چهارمیلیارد دلار از ایران به عراق صادرشده که از نظر وزنی افت ۴۲درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۲۷درصدی داشته است. میزان واردات ایران از عراق نیز از نظر ارزشی کاهش ۸۲درصدی را نشان میدهد.
محصولات ساختمانی، سوختهای معدنی، محصولات پالایشگاهی، محصولات غذایی، فلزات، مصنوعات فلزی و محصولات شیمیایی بیشترین اقلام صادرشده به عراق در هفتماه نخست امسال بوده اند.
بررسیها نشان میدهد که با توجه به رشد قابلتوجه اقتصاد عراق در سالهای گذشته و درآمدی که این کشور از محل فروش نفت بهدست آورده، تعداد زیادی از شرکتهای خارجی چه برای سرمایهگذاری و چه برای ورود به بازار عراق خود را آماده کردهاند و ورود این شرکتها میتواند کار ایرانیها را قدری دشوار کند، هرچند با توجه به مزیت همسایگی و ارتباطات همهجانبه دو کشور، شرکتهای ایرانی شانس بالایی برای رقابت با خارجیها خواهند داشت.
منبع: دنیای اقتصاد