تدابیر بانک مرکزی برای مهار تورم/ کاهش نیاز به نقدینگی با تقویت ابزار‌های اعتباری

به گزارش می‌متالز، رشد نقدینگی غیر متناسب با رشد تولید کالا و خدمات یکی از معضلات اساسی در اقتصاد کشور است که همه بر ضرورت اصلاح آن تاکید دارند. از این رو اقدامات دولت سیزدهم و تیم جدید بانک مرکزی برای کاهش سرعت رشد نقدینگی با کنترل رشد پایه پولی آغاز شد و در کنار آن با نظارت بیشتر بر رشد ترازنامه بانک‌ها ادامه دارد. نتیجه این اقدامات در آمار‌های پولی منتشر شده از سوی بانک مرکزی در فصل‌های مختلف سال جاری نمایان شده است.

از سوی دیگر علاوه بر کنترل سیستم بانکی و نظارت‌های بانک مرکزی بر شبکه بانکی، سیاست گذار پولی اقدامات دیگری را هم برای کنترل تورم از محل کاهش نیاز به نقدینگی در جامعه انجام داد که از جمله مهم‌ترین این اقدامات اجرای قانون مهم بر زمین مانده‌ای چک، استفاده از اوراق گام و اجرای طرح تامین مالی زنجیره‌ای در دو بخش مهم صنعت و کشاورزی است که در کشیدن ترمز نقدینگی و تورم موثر بود.

در رابطه با اجرای قانون جدید چک علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری در شهریور ماه به این مهم اشاره می‌کند که یکی از مهم‌ترین ابزار‌های پرداخت در شبکه بانکی چک است و موقعی که مردم به چک اعتماد نداشته باشند به ابزار‌های نقدی بیشتر رو می‌آورند پس هر چه که بتوان ابزار‌های غیر نقدی را معتبر‌تر کرد و مردم از این ابزار‌ها استفاده کنند نیاز به نقدینه‌خواهی نیز کمتر می‌شود.

یوسف کاووسی؛ کارشناس پولی و بانکی هم معتقد است که آن چیزی که مهم است این است که قانون جدید چک توانسته عرضه و گردش اضافه پول را محدود کند.

اوراق گام به عنوان یک ابزار تامین مالی کارآمد برای بنگاه‌های اقتصادی

یکی دیگر از اقداماتی که بانک مرکزی اخیراً آن را اجرایی کرد، بازنگری و اصلاح دستورالعمل اوراق گام به عنوان یک ابزار تامین مالی کارآمد برای بنگاه‌های اقتصادی بود.

محمد نادعلی، مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی عنوان کرده که تا اواسط مهرماه چیزی حدود ۲۶ همت اوراق گام صادر شده و در اختیار بانک‌ها قرار داده شده است تا بتوانند در شبکه تامین مالی تولید استفاده کنند. بنابرین یک بخش از نیاز‌های بخش واقعی را با ابزار‌های اعتباری جلو می‌رود که به عنوان ابزار‌های جدید رو به رشد هستند.

حمید آذرمند؛ مدیر اداره تامین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی هم ، از استقبال طیف بسیار متنوعی از بنگاه‌ها با تعداد بانک‌های عامل جدید از این ابزار گفته و خاطر نشان کرده: عملا الان بنگاه‌هایی که دارند از اوراق گام استفاده می‌کنند طیف گسترده‌ای از صنایع خودروسازی، لوازم خانگی، فلزات، صنایع شیمیایی و غذایی و برخی از زنجیره‌های کشاورزی دارویی و سایر بنگاه‌های اقتصادی هستند.

سیاوش وکیلی؛ کارشناس بازار سرمایه هم معتقد است: مبنای اصلی انتشار اوراق گام کمک به شرکت‌های تولیدی است که برای اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های خود محتاج نقدینگی هستند چرا که به طور سنتی از دیرباز تنها ابزاردر دسترس آن‌ها مراجعه به بانک و اخذ تسهیلات با روش‌های خاص خودش بوده است.

سید فرهنگ حسینی؛ کارشناس بازار سرمایه هم تصریح می‌کند: این اتفاقی که در این ساختار اوراق گام رخ داد، این است که با توجه به طراحی و ساختاری که دارد در موقع انتشار اوراق، نقدینگی جدید خلق نمی‌شود که منجر به بزرگ‌تر شدن ترازنامه بانک‌ها شود و به تبع آن اثر تورمی کمتری خواهد داشت.

از طرف دیگر، علاوه بر بنگاه‌های اقتصادی انتشار این اوراق در بورس کالا هم مزایایی را به همراه دارد که می‌تواند نیاز به نقدینگی را کاهش بدهد.

حسین محمودی اصل؛ کارشناس اقتصادی در این باره توضیح می‌دهد که پذیرش اوراق گام در بورس کالا باعث شده معاملات در بورس کالا تسهیل و تسریع بشود و همچنین کاهش هزینه‌های مالی شرکت‌ها را در پی داشته باشد و زنجیره‌های تولید و تامین از این طریق می‌توانند به راحتی نیاز‌های نقدینگی خودشان را تامین کنند.

تامین مالی زنجیره‌ای در دو بخش صنعت و کشاورزی

رویکرد دیگر برای کاهش نیاز به نقدینگی، تامین مالی زنجیره‌ای در دو بخش مهم و حیاتی صنعت و کشاورزی بود.

سید رضا فاطمی امین وزیر صمت در گفتگو با خبرنگار ایبِنا، بیان کرده: از روش تامین مالی زنجیره‌ای تاکنون نزدیک به ۴۵ هزار میلیارد تومان تامین مالی انجام شده، اما باید روش تامین مالی زنجیره‌ای را شتاب دهیم به همین جهت بانک مرکزی مصوبات مناسبی را مطرح کرده و در هفته‌های آینده نیز مصوبه تسهیل تامین مالی زنجیره‌ای در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار می‌گیرد.

فاطمی امین در رابطه با مزایای تامین مالی زنجیره‌ای هم گفت: تامین مالی از این طریق، نقدینگی را هدایت و پول را در تولید نگه می‌دارد، بنابراین مهم‌ترین مزیت تامین مالی زنجیره‌ای نگه‌داری پول در تولید است. در این روش تامین مالی به جای وام دادن به یک واحد به زنجیره وام می‌دهیم. همچنین این روش تامین مالی هزینه فرصت بنگاه‌های تولیدی را کاهش می‌دهد.

اصغر ابوالحسنی هستیانی؛ قائم مقام بانک مرکزی هم در زمینه تامین مالی زنجیره‌ای در بخش کشاورزی معتقد است: اگر ما شیوه نامه چنین تامین مالی را تدوین نمی‌کردیم و یا اساسا وجود نداشت، مجبور بودیم آمار بالایی از منابع بانک‌ها را مستقیم درگیر کنیم تا بخش کشاورزی بتواند کارش را جلو ببرد.

حمید آذرمند؛ مدیر اداره تامین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی هم تصریح می‌کند: در روش تامین مالی زنجیره‌ای به ویژه با روش‌های اعتباری هیچ خلق اعتباری و هیچ خلق پولی پیش از اینکه تولید اتفاق بیفتد رخ نمی‌دهد، لذا نقدینگی ایجاد شده در تامین مالی زنجیره‌ای و روش‌های اعتباری اگر چه جزئی از اقلام نقدینگی حساب می‌شوند، ولی آثار تورمی که منجر به بی ثباتی قیمت‌هاست را به دنبال ندارند.

حسن حسن خانی؛ کارشناس اقتصادی هم تاکید دارد: مطمئنا تامین مالی زنجیره‌ای هم سبب تقویت تولید و هم سبب هدایت تسهیلات و کاهش خلق بی رویه نقدینگی است که در واقع منجر به تولید نمی‌شد.

در مجموع این راهکار‌ها در چند ماه اخیر، نه تنها باعث کاهش نیاز به نقدینگی شده، بلکه آثارتورمی آن را هم تا حد زیادی کاهش داده است، به طوریکه سید عباس حسینی؛ معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد در گفتگوی اختصاصی اظهار می‌دارد: نتایج این اقدامات در این مدت مورد رضایت بوده و بدیهی است که جزو سیاست‌های وزارتخانه هم هست، علاوه بر آن شبکه بانکی هم استقبال کرده و خود کارآفرینان هم علاقه‌مند هستند. وی همچنین معتقد است؛ بخشی از سیاست هدایت نقدینگی ازاین مسیر، کمکی برای تامین مالی به موقع و همچنین حفظ اشتغال است که از جمله مهمترین وظایف وزارت اقتصاد و شبکه بانکی می‌باشد.

منبع: شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبنا)