آیین‌نامه رفع تعهدات ارزی تصویب شد/ مهلت سه‌ماهه به بانک مرکزی و گمرک برای ایجاد زیرساخت بازگشت ارز

به گزارش می‌متالز، هیات وزیران در جلسه ۲۵ آبان‌ماه جاری به پیشنهاد بانک مرکزی با همکاری وزارت صمت و به استناد تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب سال ۱۴۰۰) آیین‌نامه اجرایی این تبصره را تصویب کرده است.

این آیین‌نامه ۲۱ ماده دارد که از جمله نکات مهم آن می‌توان به مهلت برگشت ارز حاصل از صادرات چهار ماه از صدور پروانه گمرکی، روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات (شامل فروش ارز در سامانه نیما، واردات در مقابل صادرات خود، واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران، تهاتر کالا به کالا، فروش ارز به صورت اسکناس به بانک مرکزی و مؤسسه اعتباری و صرافی، بازپرداخت تسهیلات ارزی اعطایی)، افزایش / کاهش مهلت متناسب با نوع، مقصد کالا، رتبه و اعتبار صادرکننده، زمان دریافت ارز بر اساس الگوی فروش صادرکننده خریدار خارجی، رتبه اعتباری صادرکننده بر اساس جدول تنظیمی صمت و با تأیید کارگروه، الزام به برگشت صددرصد ارز حاصل از صادرات و تعیین موارد مشمول معافیت از ایفای تعهد ارزی اشاره کرد.

در این آیین‌نامه صحبت از تشکیل کارگروهی به نام کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات شده که اعضای آن عبارت‌اند از:

معاون ارزی رئیس کل بانک مرکزی (رئیس)
رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران
معاون وزیر نفت
معاون وزیر اطلاعات
معاون وزیر جهاد کشاورزی
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت
معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (رئیس سازمان غذا و دارو)
رئیس کل گمرک
نماینده بخش خصوصی مربوط با حق رٲی و با دعوت رئیس کارگروه
در این زمینه تبصره‌ای هم در نظر گرفته شده و آن اینکه حضور نمایندگان سایر دستگاه‌های اجرایی در کارگروه با پیشنهاد اعضا و تٲیید رئیس کارگروه و بدون حق رٲی بلامانع است.

همچنین در تبصره‌ای دیگر اعلام شده که جلسه‌های کارگروه با حضور حداقل دوسوم اعضا و حضور رئیس رسمیت می‌یابد و تصمیم‌های کارگروه با رٲی حداقل شش عضو معتبر خواهد بود. از سوی دیگر دبیرخانه کارگروه هم در بانک مرکزی مستقر خواهد بود.

برخی وظایف و اختیارات این کارگروه شامل مواردی به قرار زیر است:

تعیین موارد و مصادیق معافیت از ایفای تعهدات ارزی صادراتی در چهارچوب قانون و این آیین‌نامه
ارسال فهرست صادرکنندگان به شورای عالی امنیت ملی موضوع تبصره (۸) ماده (۲) مکرر قانون به منظور بهره‌مندی از معافیت / استثنا
تمدید مهلت برگشت ارز حاصل از صادرات با توجه به نوع کالای صادراتی، نوع صادرکننده، سابقه صادر‌کننده، کشور طرف معامله و کشور مقصد به پیشنهاد وزارت صمت و جهاد کشاورزی در چهارچوب قوانین و مقررات
تعیین میزان تعهد ارزی صادرکنندگان در چهارچوب قانون و این آیین‌نامه
در ماده (۴) این آیین‌نامه، فرایند بررسی تعهدات ارزی سررسیده‌شده صادرکنندگان در کارگروه مشخص شده است. در تبصره (۲) این ماده تٲکید شده که گمرک موظف به ایجاد / تکمیل ارتباط برخط سامانه گمرک با سامانه‌های اجرایی است.

براساس ماده (۵) این آیین‌نامه، وزارت صمت موظف به فراهم کردن امکان مشاهده وضعیت تعهدات ارزی صادراتی، پیگیری و ثبت درخواست، اعتراض، اطلاع‌رسانی به‌روز ضوابط و مقررات برای صادر‌کنندگان در سامانه جامع تجارت تا پایان سال ۱۴۰۱ شده است.

طبق ماده (۶) نیز وزارت صمت موظف به ارائه میز خدمت برای پاسخگویی به مشکلات صادرکنندگان در خصوص برگشت ارز، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه شده است.

در ماده (۹) به این موضوع اشاره شده که فروش ارز صادر‌کننده به صورت اسکناس به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و صرافی معتبر پس از تاریخ اظهار ارزی گمرکی ورود ارز در مبادی ورودی و ارسال اطلاعات مزبور از طریق سامانه ذی‌ربط به شعبه / باجه بانک ملی ایران مستقر در گمرک با رعایت مهلت برگشت ارز امکان‌پذیر است.

براساس این ماده، شعبه / باجه بانک ملی ایران مستقر در گمرک، موظف است اسکناس مزبور را دریافت، کنترل و شمارش و نتیجه را به صورت سامانه‌ای (سیستمی) به گمرک اعلام کند.

در یکی از تبصره‌های این ماده آمده است که بانک مرکزی و گمرک با همکاری دستگاه‌های ذیربط (حسب مورد) مکلف‌اند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای انتقال اطلاعات مربوط به ورود ارز به صورت اسکناس به کشور و فروش آن به بانک مرکزی، موسسه اعتباری و صرافی معتبر برای رفع سامانه‌ای (سیستمی) تعهد صادراتی صادرکننده از طریق اتصال سامانه‌های مربوط به سامانه جامع تجارت اقدام کنند.

در ماده (۱۵) موارد مشمول معافیت از ایفای تعهدات صادراتی نیز مشخص شده که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

صادرات کالا به مقصد عتبات عالیات برای مصرف و نوسازی و تعمیرات اماکن متبرکه با اخذ تٲییدیه از ستاد عتبات عالیات و کارگروه
انتقال کالا از سرزمین اصلی به مناطق آزاد تجاری _ صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به منظور مصرف در آن مناطق، با تٲیید سازمان مناطق
ماشین‌آلات و تجهیزاتی که به منظور استفاده در طرح‌های صادرات خدمات فنی و مهندسی به صورت قرارداد مهندسی، تٲمین تجهیزات، اجرا (ای‌پی‌سی‌اف) با انواع قرارداد‌های ساخت، بهره‌برداری، انتقال (بی‌ا‌وتی) صورت می‌پذیرد تا زمان اتمام طرح و با تٲیید کارگروه موضوع ماده (۱۹) آیین‌نامه اجرایی حمایت از صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی موضوع تصویب‌نامه سال ۱۳۹۸ و اصلاحات بعدی آن
طبق ماده (۱۶) عرضه و فروش وجوه ارزی حاصل از پیش‌دریافت صادرات در سامانه‌های اجرایی، با ارائه اسناد مثبته و قرار‌داد‌های منعقدشده به کارگروه امکان‌پذیر است. با توجه به خطر مترتبه، پرداخت ریال به این دسته از صادر‌کنندگان پس از کارسازی حواله ارزی موضوع معامله، صورت خواهد گرفت.

در ماده (۱۸) تأکید شده در صورتی که در موضوع واگذاری پروانه صادراتی به وارد‌کننده به هر دلیل عمل انتقال ارز مورد معامله از صادرکننده به واردکننده صورت نگیرد و مراتب مورد تٲیید صادرکننده باشد یا با اعلام بانک عامل مبنی بر اشتباه در ثبت مبلغ ارزی موضوع واگذاری، صادرکننده موظف است به منظور رفع تعهدات ارزی وارداتی مورد اختلاف نسبت به تأمین و فروش ارز از طریق بانک عامل واردکننده به بانک مرکزی اقدام کند.

در پایان این آیین‌نامه تأکید شده که تا زمان لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه، رفع تعهدات ارزی صادراتی صادر‌کنندگان از سال ۱۳۹۷، براساس مفاد بسته سیاستی برگشت ارز حاصل از صادرات سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ و اصلاحات بعدی آن صورت می‌پذیرد. همچنین کارگروه مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، نسبت به تعیین تکلیف رفع تعهد ارز صادراتی سررسیده‌شده صادر‌کنندگان در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ اقدام کند.

منبع: خبرگزاری راه پرداخت