به گزارش میمتالز، پنج صنعت فولاد، سیمان، آلومینیوم، آمونیاک و همچنین نفت و گاز، ۸۰درصد از این انتشار را به خود اختصاص میدهند. پیشبینی میشود تقاضا برای انرژی و محصولات صنعتی تا سال ۲۰۵۰ بین ۳۰ تا ۸۰درصد افزایش یابد. اگر کربن زدایی از صنایع به اندازه کافی سرعت نگیرد، انتشارهای صنعتی همراستا با تقاضا افزایش خواهند یافت. این یعنی هدف والای کربن خنثی شدن، دور از دسترستر خواهد شد. شناخت دامنه این چالش، انواع فرصتها برای بخشهای صنعتی و پیگیری پیشرفت کربن زدایی صنعتی، الزامی است.
مجمع جهانی اقتصاد، برای این هدف، اخیرا یک برنامه «پیگیری صنعتی کربن خنثی» معرفی کرده تا شفافیت در این حوزه را افزایش دهد و تحول صنعتی را سرعت ببخشد. این برنامه، چارچوبی جامع برای پایش پیشرفت صنایع در جهت انتشار صفر کربن ارائه میکند. مهمتر از همه، دیدگاههایی را برای اطلاع رسانی به مدیران صنایع، سیاستگذاران و مصرفکنندگان در مورد اقداماتی که مهم و موثر هستند، مطرح میکند.
براساس دیدگاههای گزارش برنامه پیگیری مجمع، پنج توصیه برای ذینفعان فعال در پنج صنعتی که بیشترین انتشار کربن را دارند، عبارتند از:
۱- برای محصولات یک مرز «انتشار حداقلی» تعیین کنید تا مسیرهای کربن زدایی هدایت شوند.
اهداف کربن خنثی برای تعیین انگیزههای بلندمدت ضروری هستند، اما اگر قرار باشد پیشرفتهای سالانه ثبت کنیم، این اهداف کافی نیستند. برای مواد اولیهای مثل نفت و گاز، لازم است استانداردهای پایداری بینالمللی، مرزهایی جدی برای انتشار کربن تعیین کنند که دقیقا نشان دهد تولید با «انتشار حداقلی» یعنی چه. این مرزها نباید به تکنولوژی وابسته باشند و دربرگیرنده تنوع محصولی باشند؛ مثل به کار رفتن نسبت کلینکر (ماده اولیه در تولید سیمان) در سیمان یا آهن قراضه در تولید آلومینیوم یا فولاد. استانداردهای صنعتی که تاکنون تعیین شده در کنار همکاری با ذینفعان مختلف، برای تعریف مرزها در هر بخشی، ضروری است.
۲- یک دستورالعمل سرمایهگذاری دولتی- خصوصی تعیین کنید تا هزینههای تکنولوژی پاک کاهش یابد.
کارآیی خیلی از تکنولوژیهای تولید انتشار حداقلی، در مقیاس گسترده اثبات شده و این پتانسیل را دارند که انتشار کربن را به میزان زیادی کاهش دهند؛ مثلا ۸۰- درصد برای گاز طبیعی، ۹۵- درصد برای سیمان و فولاد و ۱۰۰- درصد برای آمونیاک. اما این تکنولوژیها بسیار هزینه برتر از جایگزینهای سنتی خود هستند. تکنولوژیهای انتشار حداقلی، با سرعت پیشرفتی که فعلا دارند، آماده تجاری شدن نیستند، چه برسد به اینکه رقابتی شوند. به همین دلیل، هر چه جلوتر میرویم، صرفه جویی ناشی از تولید انبوه، دستاوردهای کارآمدی، و نوآوریهای بیشتر موردنیاز است تا این هزینهها را پایین بیاورند. اما این اتفاق تنها در صورتی میافتد که پروژههای بیشتر با توان حداکثری توسعه یابند. بخشهای دولتی و خصوصی باید در کنار هم، سرعت این پروژهها را در دنیا بالا ببرند.
۳- تقاضای کاهش تولید کربن را ترویج دهید و شفافیت و قدرت دید در میان تولیدکنندگان ایجاد کنید.
کربن زدایی در صنایع به حدود ۲ تریلیون دلار سرمایه تا سال ۲۰۵۰ نیاز دارد. این سرمایهگذاریها در صورتی محقق میشوند که تقاضا و اضافه قیمتی که مردم حاضرند برای محصولاتی که کربن کم منتشر میکنند بپردازند، زیاد باشد و تولیدکنندگان و سرمایهگذاران را به بازدهی مورد نظرشان برساند. در حال حاضر، تمایل و توانایی مصرفکنندگان برای پرداخت این اضافه قیمتها به اندازه کافی اثبات نشده است.
برای ذینفعان صنعتی، حیاتی است که سیگنالهای تقاضای محصولاتی را که کربن کم تولید میکنند، تقویت کنند. خریداران بخشهای دولتی و خصوصی باید متعهد شوند که در قیمتگذاری و حجم فروش محصولات سبز شفافیت ایجاد کنند. همچنین استانداردهای برچسب گذاری ردپای کربن روی محصولات میتواند به متمایز کردن مواد مختلف و تشویق مصرفکنندگان به پرداخت هزینه اضافه این محصولات، کمک کند.
۴- قوانین و سیاستهای انتشار صفر کربن را تقویت کنید تا زمین بازی برای تولیدکنندگان هموار شود.
دستیابی به رقابت پذیری جهانی، یک اولویت مهم برای رهبران صنعتی و دولت هاست. اولین شرکتهایی که در تاسیسات تولید هزینه بر با انتشار حداقلی کربن سرمایهگذاری میکنند، فکر میکنند موقعیت رقابتی آنها در بازار با خطر بیشتری مواجه است. بنابراین، برای هموار کردن زمین بازی و تشویق شرکتها به سرمایهگذاریهای امن در بازارهایی که کربن کمتری منتشر میکنند، به چارچوبهای سیاسی باثبات و انگیزه بخش نیاز است. قیمتگذاری کربن در ترکیب با یک مکانیزم تنظیم گسترده تر، یک رویکرد بالقوه است که ریسک انتشار کربن را کم میکند.
۵- مکانیزمهای به اشتراک گذاری ریسک، دسته بندیهای سبز، و سرمایهگذاری عمومی را توسعه دهید تا ریسک سرمایهگذاری به حداقل برسد و سرمایه کافی جذب شود.
مارک کارنی، رئیس سابق بانک مرکزی انگلستان و سفیر ویژه سازمان ملل در تامین مالی و اقدامات اقلیمی، در کنفرانس داووس امسال گفته بود: «ما به یک تحول انرژی در مقیاس انقلاب صنعتی و با سرعت تحول دیجیتال نیاز داریم. بنابراین، انقلابی در امور مالی هم موردنیاز است.»
نیاز به سرمایه برای کربن زدایی صنایع، ضروری است. به عنوان مثال، هزینههای سرمایهای اضافهای که موردنیاز است، معادل ۴۰درصد سرمایهگذاری مجدد در صنعت فولاد است. برای کاهش ریسکی که شرکتها با آن مواجهند و همچنین تسریع جریان سرمایه، مکانیزمهای نوآورانه تامین مالی و به اشتراک گذاری ریسک، حیاتی است. مشارکتهای چندجانبه بخش دولتی و خصوصی، سرمایهگذاریهای مشترک در صنایع و زنجیرههای ارزش، دسته بندیهای مالی پایدار و سرمایهگذاری دولتی در قالب کمک هزینه، وامهای کم بهره و... برای جذب سرمایه، یک الزام هستند.
انتشار کربن صنعتی، بدون تغییرات بنیادین، همراستا با تقاضا برای محصولات صنعتی، افزایش خواهد یافت. دنیا باید برای مقابله با چالشهای کربن زدایی صنعتی، همه کار بکند؛ یعنی اقدامات تمام و کمال برای شفافیت و همکاری انجام دهد. چنین چیزی با تلاشهای جمعی که صنایع را به انتشار صفر کربن برسانند، محقق میشود.
منبع: دنیای اقتصاد