۹ پرده از جهان ۲۰۲۲

به گزارش می‌متالز، همچنین آمریکا، چین و اروپا به‌عنوان سه اقتصاد بزرگ جهان، از کاهش رشد اقتصادی رنج بردند. در سال جاری به‌دلیل افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی، خروج از فقر با مشکل روبه‌رو شده و میزان بدهی‌های کشور‌های در حال توسعه روند افزایشی را پشت سر گذاشته است که می‌تواند رکود تورمی را تشدید کند. بر اساس این گزارش، صرف هزینه برای مقابله با بیماری کرونا ادامه دارد و همچنین ناامنی غذایی به‌دلیل جنگ اوکراین، تورم بالا و اختلال در زنجیره تامین افزایش یافته است. بانک جهانی، شوک تغییرات آب‌و هوایی را یکی دیگر از چالش‌های سال۲۰۲۲ معرفی و تاکید می‌کند در نیمه اول سال جاری، یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های بازار‌های جهانی، به وقوع پیوست. تعطیلی و بحران آموزش نیز یکی دیگر از آسیب‌های سال جاری بوده است.

از نگاه بانک جهانی، سال جاری میلادی پر از عدم‌اطمینانی‌های متفاوت بود. جهان در سال ۲۰۲۲ شاهد افزایش شدت مخاطرات طبیعی بوده است که تخمین‌های ترسناکی از تاثیرات اجتماعی و اقتصادی تغییرات آب‌وهوایی را تصدیق می‌کند. مشکلات امور آموزشی، تورم جهانی، اختلال در زنجیره تامین و سایر چالش‌های جهانی به‌مثابه یادگاری از دوران همه‌گیری کرونا، در اکثر کشور‌های جهان باقی مانده است. از جمله مختصات شرایط پساکرونایی، شکل‌گیری بهبود اقتصادی ناپایدار و ناهمگون در ۲۰۲۲ بوده است که توسعه جهانی را با بحران جدیدی مواجه کرد و به همراه کندی رشد اقتصادی، موجبات افزایش بدهی در جهان را فراهم آورد.

رشد اقتصادی در باتلاق

براساس گزارش بانک جهانی، تلاقی بحران‌هایی که اقتصاد ۲۰۲۲ را شکل داد، همچنان مانع رشد جهانی خواهد شد. اقتصاد جهان درحال تجربه شدیدترین رشد کند اقتصادی پس از رکود سال ۱۹۷۰ است. میزان اعتماد مصرف‌کننده جهانی در مقایسه با دوره قبل از رکود جهانی قبلی، شاهد سقوط بسیار شدیدتری است. سه اقتصاد بزرگ جهان، آمریکا، چین و اتحادیه اروپا، نیز از کاهش رشد شدید رنج می‌برند. تحت چنین شرایطی، در سال آینده شوکی هر چند کوچک می‌تواند اقتصاد جهانی را وارد دوره رکود کند.

ترمز مهار فقر

همه‌گیری کووید-۱۹ به بزرگ‌ترین مانع بر سر راه تلاش‌های جهانی برای کاهش فقر بدل شد و بهبودی اقتصادی پساکرونا نیز در تمام جهان یکسان نبوده است. طبق آمار‌های بانک جهانی تا پایان ۲۰۲۲، حدود ۶۸۵ میلیون نفر در فقر شدید زندگی می‌کنند، که این آمار ۲۰۲۲ را پس از ۲۰۲۰ به بدترین سال برای کاهش فقر در دو دهه گذشته تبدیل می‌کند. علاوه بر اثرات ماندگار همه‌گیری، افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی، که ناشی از شوک‌های آب‌وهوایی و جنگ در اوکراین است، مانع از بهبود شرایط شده است. اکنون پیش‌بینی می‌شود ۷ درصد از جمعیت جهان، تقریبا معادل ۵۷۴ میلیون نفر، تا سال

۲۰۳۰ همچنان با فقر شدید دست‌وپنجه نرم کنند که بسیار بیشتر از هدف ۳ درصدی جهان در ۲۰۳۰ است.

چهره جدید بحران بدهی

سال گذشته کشور‌های درحال‌توسعه شاهد تشدید بحران بدهی بودند. هرچند به‌صورت فراگیری سطح کلی بدهی کشور‌های درحال‌توسعه طی دهه گذشته افزایش یافته است، به طوری که اکنون حدود ۶۰ درصد از فقیرترین کشور‌های جهان یا در تنگنای بدهی یا در معرض خطر آن قرار دارند. براساس گزارش بدهی بین‌المللی ۲۰۲۲، تا پایان سال ۲۰۲۱، طلبکاران خصوصی ۶۱ درصد از بدهی عمومی کشور‌های با درآمد پایین و متوسط را در اختیار داشته‌اند.

در همین حال، کشور‌هایی که از وام‌دهندگان سنتی نیستند، مانند چین، هند، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، نقش پررنگ‌تری در فضای وام‌دهی ایفا کردند.

از یک سو، افزایش شمار منابع وام‌دهی اعتباردهندگان، تنوع و گستردگی وام‌ها را افزایش می‌دهد. از طرفی دیگر بازگشت از موقعیت بدهکاری را بسیار دشوارتر می‌کند. این امر به‌ویژه در این زمان که رشد جهانی درحال حرکت به سمت رکود است و کشور‌ها را نگران رکود تورمی کرده است، موجب آشفتگی بیشتر می‌شود.

استمرار شرایط کرونایی

در پاسخ به همه‌گیری جاری، کشور‌های سراسر جهان به طور خستگی‌ناپذیری برای واکسینه کردن جمعیت خود تلاش می‌کنند. در همین راستا بانک جهانی به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار جهانی در امر مبارزه با کووید، بیش از ۱۴ میلیارد دلار در بیش از ۱۰۰ کشور تامین اعتبار کرده است.

تورم و ناامنی غذایی

از مشخصه‌های سال ۲۰۲۲ افزایش شدید ناامنی غذایی در سراسر جهان بود. جنگ اوکراین، تورم بالا، اختلالات زنجیره تامین و رکود اقتصادی جهانی، همگی باعث افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در بسیاری از محصولات کشاورزی و نهاده‌ها شدند.

شوک تغییرات آب‌وهوایی

اندک زمانی از رهایی جهان از بند شوک همه‌گیری در ۲۰۲۲ نمی‌گذشت که بلایای طبیعی ناشی از تاثیرات آب‌وهوایی بر سر کشور‌ها آوار شد: سیل‌های شدید در پاکستان جان صد‌ها نفر را گرفت و میلیون‌ها نفر را آواره کرد، خشکسالی در چین و شاخ آفریقا زندگی میلیون‌ها نفر را تحت‌الشعاع قرار داد و اروپا شاهد موج‌های گرمای سوزان و بدترین خشکسالی در ۵۰۰ سال گذشته بود.

مصائب انرژی در سال جاری

نیمه اول سال ۲۰۲۲ یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های بازار‌های جهانی انرژی در دهه‌های اخیر به وقوع پیوست. این شوک جهان را در بهت افزایش قیمت‌ها، تشدید کمبود انرژی و نگرانی‌های مربوط به تضمین تامین انرژی، فرو برد. در این زمان بود که برنامه‌های دسترسی جهانی به انرژی مقرون‌به‌صرفه، قابل‌اعتماد، پایدار و مدرن تا سال ۲۰۳۰ به‌کلی فراموش شد.

تعطیلی و بحران آموزش

جهان قبل از همه‌گیری نیز با بحران یادگیری و مهارت‌ها مواجه بود. کووید-۱۹ این بحران را عمیق‌تر کرده و بر مشکلات افزود. تعطیلی‌های طولانی مدارس منجر به زیان‌های بزرگی در امر یادگیری شده است. تخمین زده می‌شود نرخ فقر یادگیری در کشور‌های با درآمد پایین و متوسط ممکن است در سال ۲۰۲۲ به ۷۰ درصد افزایش یافته باشد. به بیانی بهتر این آمار بدان معناست که تمام دستاورد‌های جهانی در بهبود فقر یادگیری که از سال ۲۰۰۰ به دست آمده بود، احتمالا از بین رفته است.

چتر حمایتی از فقرا

انجمن توسعه بین‌المللی بانک جهانی (IDA) با نگاه رو به آینده به افزایش حمایت خود از ۷۵ کشور از فقیرترین و آسیب‌پذیرترین‌ها در سال ۲۰۲۲ ادامه داده است. با در نظر گرفتن این نکته که بحران‌های جهانی که بیشترین ضربه را به فقیرترین مردم می‌زند، انجمن توسعه بین‌المللی تحت برنامه حمایتی IDA۲۰ که از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ اجرا خواهد شد، در نظر دارد به کشور‌ها کمک کند تا با اولویت دادن به سرمایه‌گذاری در منابع انسانی از جمله آموزش، بهداشت و تغذیه، و در سال‌های جاری واکسن کرونا، با چالش‌های پیش رویشان مقابله کنند. تقویت انعطاف‌پذیری سیستم‌های غذایی، کسب آمادگی برای بحران‌های احتمالی آینده، افزایش اقدامات اصلاحی در زمینه تغییرات آب‌وهوایی، حمایت از کشور‌هایی که با معضلات اقتصادی مختلف مواجه هستند و ترویج مدیریت بدهی پایدار، از جمله اهداف مورد‌حمایت انجمن توسعه بین‌المللی بانک جهانی است.

منبع: دنیای اقتصاد