قفل معاملات سکه بورسی شکسته شد

به گزارش می‌متالز، در حالی که فرمول جدید تعیین قیمت پایانی سکه و اعمال بازه نوسان نرخ ۲درصدی بر آن باعث شد سکه بورسی تا ۱۵درصد از روند معاملات بازار فیزیکی جابماند، سقوط نرخ سکه در بازار فیزیکی در پی عقب نشینی نرخ ارز در بازار آزاد باعث شد تا این فاصله تا ۳‌درصد کاهش یابد. اگرچه سقوط نرخ سکه در بازار فیزیکی، دارندگان اوراق بورسی سکه را فروشنده کرد؛ اما معاملات این دارایی با ثبت بازده مثبت در محدوده ۲/ ۰ تا ۵/ ۰‌درصد انجام شد که این موضوع بیانگر آن است که معامله گران سکه بورسی کف نرخ این دارایی را برای کوتاه‌مدت در کانال ۱۹میلیون تومانی ارزیابی می‌کنند.

گواهی سکه از سقوط قسر دررفت

رینگ معاملات گواهی سکه در بازار مالی بورس‌کالای ایران ظرف دوهفته اخیر دستخوش نوسانات متعددی شد. در حالی که تغییر فرمول تعیین نرخ پایانی فروش سکه همزمان با اعمال بازه نوسان نرخ ۲درصدی باعث شد تا معاملات سکه بورسی فاصله نرخ قابل‌توجهی با نرخ آن در بازار فیزیکی بگیرد و فروش آن در معاملات بورسی در صف خرید قفل شود، تغییر غیر‌مترقبه رئیس کل بانک‌مرکزی در غروب پنج‌شنبه هشتم دی و اعمال سیاست تعزیراتی در بازار ارز با توقف جریان صعودی نرخ دلار و در ادامه عقب نشینی دلار در معاملات پشت‌خطی روز جمعه که در ساعات ابتدایی بازگشایی بازار در روز شنبه دهم دی‌ماه نیز ادامه دار شد، زمینه کاهش محسوس بهای سکه در بازار فیزیکی را فراهم کرد. به این ترتیب، تضعیف سکه در بازار فیزیکی فاصله قیمتی میان ارزش هر گواهی سکه و ارزش بنیادی آن را کم کرد.

سکه در بازار فیزیکی تا ظهر روز شنبه به کانال قیمتی ۱۹میلیون تومانی سقوط کرد و با ثبت کاهش ۱۴درصدی با نرخ ۱۹میلیون و ۹۰۰‌هزار تومان مورد معامله قرار گرفت. این رقم حدود ۳‌درصد کمتر از نرخ فروش آن در معاملات گواهی سکه بود. در عین حال با توجه به استمرار روند کاهش بهای سکه در بازار فیزیکی، احتمال کاهش فاصله قیمتی میان سکه بورسی و سکه فیزیکی وجود دارد. در حالی فاصله قیمتی میان سکه بورسی و سکه بازار فیزیکی، اواسط روز شنبه به ۳‌درصد کاهش یافت که این فاصله روز چهارشنبه هفتم دی‌ماه به ۱۷‌درصد رسیده بود. در عین حال، سیگنال سقوط بهای سکه در معاملات بازار فیزیکی باعث شد تا صف خرید و قفل معاملات سکه بورسی که در هفته ابتدایی دی‌ماه شکل گرفته بود، روز دهم دی‌ماه شکسته شود.

تضعیف بازار‌های مالی بورسی

مداخله دستوری سیاستگذار در نرخ گواهی سکه با تغییر فرمول قیمت پایانی، این مرتبه به سود بخشی از فعالان بازار مالی بورس‌کالا تمام شد و از زیان متقاضیان خرید گواهی سکه جلوگیری کرد؛ اما همچنان چنین مداخلات دستوری مورد شماتت است و باعث از میان رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار‌های رسمی کشور می‌شود. در فرمول جدید تعیین قیمت پایانی سکه بورسی آمده است در صورتی که حجم فروش سکه در معاملات بورس‌کالا کمتر از ۳‌هزار قطعه برابر ۳۰۰‌هزار گواهی سکه باشد، نرخ پایانی از نرخ پایانی دوروز کاری قبل به‌علاوه اختلاف میانگین موزون قیمت معاملات تمامی نماد‌ها در روز کاری قبل محاسبه می‌شود.

استفاده از این فرمول در شرایطی که بازه مجاز نوسان روزانه نرخ سکه ۲‌درصد درنظر گرفته شده، باعث شد تا ظرف روز‌های پایانی آذر و روز‌های ابتدایی دی‌ماه سکه بورسی از روند بازار فیزیکی جا بماند. افزایش فاصله میان نرخ بازار گواهی و بازار فیزیکی، از تمایل دارندگان این اوراق به فروش کاست و به این ترتیب معاملات اوراق گواهی سکه در صف خرید قفل شد. در این شرایط عدم‌تمایل به فروش گواهی سکه با نرخی به‌مراتب کمتر از بازار فیزیکی از سویی باعث شد تا دارندگان گواهی به دریافت فیزیکی سکه و فروش آن در بازار آزاد تمایل داشته باشند و از سوی دیگر با کاهش حجم معاملات در این بازار شرط فروش ۳‌هزار قطعه سکه در روز محقق نشده و به این ترتیب نرخ پایانی سکه هر روز بیش از روز قبل از روند بازار جا بماند.

گواهی سکه؛ بدون حامی ارزی

نرخ ارز و نوسان طلا در بازار جهانی، دو سیگنال اصلی تعیین‌کننده نرخ سکه و جهت دهنده به بازار‌های بر پایه طلا هستند. در حالی که سیگنال نوسان جهانی بهای طلا ظرف روز‌های پایانی سال ۲۰۲۲ مثبت شد، گواهی سکه در بازار مالی بورس‌کالای ایران حمایت ارز را از دست داد. دارایی‌های طلایی حمایت ارزی را از دست دادند؛ اما طلا سال ۲۰۲۲ را در وضعیت نسبتا مطلوبی به پایان رساند. هر اونس طلا در معاملات آتی کامکس ظرف سه‌ماه پایانی سال ۲۰۲۲ رشد ۹درصدی داشت و در روز جمعه ۳۰دسامبر با نرخ هزار و ۸۲۳دلار معامله شد.

در حالی که جنگ روسیه و اوکراین زمینه صعود نرخ طلا به کانال ۲‌هزار دلاری را ظرف روز‌های ابتدایی مارس ۲۰۲۲ فراهم کرد، عزم بانک‌های مرکزی جهانی با محوریت فدرال‌رزرو بر کاهش تورم با اتخاذ سیاست انقباضی از جذابیت طلا کاست، به‌نحوی که ارزش این دارایی تا کف کانال قیمتی ۱۶۰۰دلاری در سپتامبر ۲۰۲۲ عقب نشست. احتمال استمرار رشد نرخ بهره در سال آینده میلادی وجود دارد؛ اما طلا ظرف هفته‌های پایانی سال با حمایت تضعیف دلار آمریکا فرصت رشد نرخ یافت. به این ترتیب صعود طلا در بازار‌های جهانی سیگنالی مثبت برای دارایی‌های طلایی داخلی است.

تخلیه حباب دارایی‌های طلایی

در زمان تنظیم این گزارش در بعدازظهر روز شنبه دهم دی، دلار در بازار آزاد نرخی در محدوده ۴۰‌هزار و ۵۵۰تومان داشت. با احتساب این نرخ ارز، ارزش ذاتی هر قطعه سکه برابر ۱۸میلیون و ۲۷۵‌هزار تومان بود. با احتساب نرخ ۱۹میلیون و ۹۲۹‌هزار تومان برای هر سکه بورسی، حباب این دارایی به حدود ۹‌درصد رسید. این در حالی است که ظرف هفته‌های اخیر حباب این دارایی به ۱۵‌درصد نیز رسیده بود. همچنین در زمان تنظیم این گزارش و با احتساب نرخ ۱۹میلیون و ۹۰۲‌هزار تومان برای هر قطعه سکه در بازار فیزیکی، حباب این دارایی نیز به ۹/ ۸‌درصد کاهش یافت. این در حالی است که ظرف هفته گذشته و در پی رکوردشکنی‌های مستمر نرخ ارز و بهای سکه در بازار فیزیکی، حباب آن تا ۱۷‌درصد نیز صعود کرده بود. به این ترتیب تضعیف دلار ظرف روز پایانی هفته زمینه تخلیه حباب دارایی‌های بر پایه طلا را فراهم کرد. در این شرایط عقب نشینی نرخ ارز تعیین کننده کف قیمت سکه خواهد بود.

منبع: دنیای اقتصاد