دو چالش مهم در مسیر پیشرفت «کاما»

به گزارش می‌متالز، با این تفاسیر پیش‌بینی می‌شود این روند در ۶ماه دوم ۱۴۰۱ نیز ادامه داشته باشد و شرکت مذکور به حاشیه سود ناخالص ۱۶درصد دست پیدا کند. با بررسی میزان تولیدات درمی یابیم که به‌طور میانگین تا سال ۱۴۰۰، این شاخص ۱۳درصد افزایش داشته است. با این حال در ۶ماه اول ۱۴۰۱، ۱۶درصد از میزان تولیدات کاسته شده که با توجه به پیش‌بینی خود شرکت از تداوم کاهش تولید در ۶ماه دوم ۱۴۰۱ و بالاتر بودن عمر آن نسبت به میانگین صنعت می‌توان گفت به دلیل مستهلک‌شدن خطوط تولید، افت تولید ادامه‌دار خواهد بود. از طرفی مبلغ فروش «کاما» ظرف سه‌سال اخیر ۷۸درصد افزایش را به ثبت رسانده است. مجموع عوامل ذکرشده موجب می‌شود برای سال ۱۴۰۱ به میزان ۵۲درصد افزایش درآمد فروش و ۲۰درصد کاهش میزان تولید پیش‌بینی شود. در نتیجه، این امر سبب تحقق ۴۱تومان سود به‌ازای هر سهم شرکت می‌شود.

معرفی شرکت

براساس آمار‌های منتشرشده، شرکت باما در اسفندماه سال ۱۳۸۲ در سازمان بورس اوراق بهادار تحت نماد «کاما» پذیرفته شد و در حال حاضر جزو شرکت‌های فرعی گروه صنعتی و معدنی امیر در حال فعالیت است. ظرفیت شرکت مذکور تولید ۵۵ هزار تن سولفور و کربنات به‌صورت سالانه است. در این میان، طبق اساسنامه، موضوع فعالیت باما عبارت است از اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از معادن ایران، کانه‌آرایی، تغلیظ، تکلیس، ذوب، فروش تولیدات شرکت اعم از خام و تبدیل‌شده و کلیه اموری که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با موضوع شرکت ارتباط داشته باشد. در این میان سرمایه‌گذاری در سایر شرکت‌ها نیز جزئی از موضوع فعالیت شرکت «کاما» محسوب می‌شود.

محصولات شرکت

بررسی‌ها نشان می‌دهد که محصولات اصلی «کاما» در پایان گزارش دوره ۶ ماهه ۱۴۰۱، شامل شمش‌روی، کنسانتره سولفور روی، کربنات‌روی و کنسانتره سولفور سرب بوده است. از طرفی بررسی روند فروش صادراتی شرکت از این واقعیت حکایت دارد که از چهارسال گذشته همواره بیش از ۸۰ درصد درآمد شرکت مربوط به صادرات بوده و این روند رو به افزایش است، به‌طوری که نسبت آن به کل فروش از ۸۸ درصد در سال ۱۳۹۷ به ۹۱ درصد در ۱۴۰۰ افزایش یافته است. با این تفاسیر می‌توان گفت شرکت باما صادرات‌محور است و اکثر محصولات خود را به صورت صادراتی به فروش می‌رساند. با بررسی مواد مصرفی شرکت درمی یابیم که سه‌نوع ماده اصلی از جمله خاک سولفور استخراجی، سنگ‌های کم‌عیار سولفوره و خاک سولفور خریداری‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این میان، خاک سولفور موردنیاز شرکت از معدن اختصاصی خود تامین می‌شود که عمده استخراج آن توسط شرکت فراپارس قشم و تهیه و تولید مواد معدنی ایران به انجام می‌رسد و نرخ آن برحسب قیمت تمام‌شده محاسبه و پرداخت می‌شود. بر همین اساس بررسی‌ها نشان می‌دهد که مواد اولیه شرکت تماما به صورت داخلی تامین می‌شود که این موضوع می‌تواند ریسک عدم‌تامین مواد اولیه در «کاما» را که حدود ۶۹ درصد از بهای تمام‌شده را شامل می‌شود، کاهش دهد. بررسی آمار تولید، فروش و سودآوری باما می‌تواند نقشه‌ای از عملکرد آن در گذشته به تحلیلگران ارائه دهد. بر این اساس در بخش تولیدات بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۱۴۰۰ به‌طور میانگین هرسال ۱۳ درصد به مجموع تولیدات افزوده شده است. با این حال، در ۶ ماهه ۱۴۰۱ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۶ درصد از میزان تولیدات کاسته شده است. همچنین شرکت در پیش‌بینی خود تولیدات ۶ ماه دوم ۱۴۰۱ را نسبت به ۶ ماه اول ۲۴ درصد کاهشی فرض کرده است. عمده دلیل این افت را با توجه به قدمت بالای شرکت می‌توان مستهلک‌شدن خطوط تولید دانست که این امر در صورت تداوم، لزوم به‌روزرسانی‌های خطوط تولید را نشان می‌دهد. یکی دیگر از آمار‌های مهم شرکت باما، مبلغ فروش است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که «کاما» در سه‌سال گذشته در مبلغ فروش رشد نسبتا خوبی را به ثبت رسانده و به‌طور میانگین ۷۸ درصد به این مبلغ افزوده شده است. بر همین اساس در ۶ ماه اول ۱۴۰۱ شرکت مذکور موفق شده است، نسبت به دوره مشابه سال قبل ۹ درصد به مبلغ فروش خود بیفزاید که این امر رشد درآمدی متوسط را برای این شرکت نشان می‌دهد. بررسی‌ها حاکی از آن است که دلیل عمده افزایش درآمد فروش «باما» با توجه به عدم‌رشد میزان تولید در ۶ ماهه ۱۴۰۱، افزایش نرخ فروش محصولات شرکت بوده است.

آخرین موردی که باید در «باما» به بررسی روند آن بپردازیم، حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص است. بر همین اساس در چهارسال اخیر میانگین حاشیه سود‌های شرکت مذکور به ترتیب ۵۷ درصد، ۵۷ درصد و ۱۵۹ درصد بوده، این در حالی است که در ۶ ماهه ۱۴۰۱ حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص به ۳۷ درصد، ۴۰ درصد و ۵۴ درصد رسیده است. بررسی روند حاشیه سود شرکت از این واقعیت حکایت دارد که در چهارسال اخیر روند آن کاهشی بوده، به طوری که حاشیه سود ناخالص شرکت از ۶۶ درصد در سال ۱۳۹۷ به ۳۷ درصد در ۶ ماهه ۱۴۰۱ رسیده است که نشان می‌دهد شرکت در کنترل هزینه‌های خود با چالش روبه رو بوده است و این موضوع در صورت ادامه‌دار بودن می‌تواند موجب افت سودآوری آن شود. در این میان بنا بر عدم‌مدیریت صحیح سرمایه‌گذاری‌های شرکت حاشیه سود خالص با افت چشمگیر مواجه شده؛ به‌طوری که تا قبل از سال ۱۴۰۰ حاشیه سود مذکور بالای ۱۰۰ درصد بود که در این سال به ۴۴ درصد افت کرده است. با این حال «کاما» قصد دارد اقداماتی مانند بورسی کردن زیرمجموعه‌های غیربورسی خود را به انجام رساند که این امر می‌تواند سودآوری زیرمجموعه‌ها را افزایش دهد.

نسبت سهامداران شرکت

سهامداران عمده حقوقی شرکت باما عبارتند از گروه صنعتی و معدنی امیر، خدمات بازرگانی پیمان امیر، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و شرکت صنعتی آراسته معدن که به‌ترتیب مالکیت ۴۹ درصد، ۵/ ۱۲ درصد، ۸/ ۱ درصد و ۵/ ۱ درصد سهام «کاما» را در اختیار دارند. بر این اساس شناوری سهام شرکت مذکور ۳۶ درصد بوده و مالکان آن همگی حقوقی هستند و مالک عمده حقیقی که حداقل یک‌درصد سهام شرکت را در اختیار داشته باشد، در این شرکت وجود ندارد.
تحلیل سود سال آینده

اگر بخواهیم سهم سود سال ۱۴۰۱ «کاما» را تخمین بزنیم، ابتدا باید مفروضات و متغیر‌های موثر بر سودآوری شرکت را مشخص کنیم. مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر سودآوری این شرکت نرخ محصولات تولیدی آن است. محصولات اصلی باما که بیشترین درآمد شرکت را حاصل می‌کنند، شامل کنسانتره سولفور روی، شمش‌ روی، کربنات‌روی و کربنات سرب هستند. نرخ آن‌ها براساس آخرین گزارش فعالیت ماهانه (آذرماه) به‌ترتیب ۳۳ میلیون و ۶۹۳ هزار تومان، ۸۱ میلیون و ۲۱۶ هزار تومان، ۷ میلیون و ۵۵۲ هزار تومان و ۲۵ میلیون و ۸۹۲ هزار تومان به ازای هر تن در نظر گرفته شده است. در این میان همان‌طور که اشاره شد، به دلیل مستهلک‌شدن خطوط تولید روند تولیدات شرکت در ۶ ماه اول ۱۴۰۱ کاهشی بوده است. بر این اساس برای ۶ ماه دوم ۱۴۰۱ افت ۱۵ درصدی میزان تولیدات نسبت به دوره مشابه گذشته در برآورد مبلغ فروش پیش‌بینی شده است. از طرفی نرخ‌های مهم دیگر عبارتند از افزایش حقوق، تورم و حمل‌ونقل که به ترتیب ۶۰ درصد، ۴۰ درصد و ۳۵ درصد برآورد شده اند. همچنین نرخ دلار در بازار آزاد برای سال ۱۴۰۱ به طور میانگین برابر با ۳۴ هزار تومان در نظر گرفته شده است. با فرض این متغیر‌ها و رشد ۲۵ درصدی مواد اولیه، فروش شرکت باما در سال ۱۴۰۱ برابر با یک‌هزار و ۱۰۷ میلیارد تومان خواهد شد. از این میزان فروش ۲۶۰ میلیارد تومان سود ناخالص، ۲۳۹ میلیارد تومان سود عملیاتی و ۴۱۳ میلیارد تومان سود خالص برآورد می‌شود. این در حالی است که در ۶ ماه اول ۱۴۰۱ «کاما» توانسته است به میزان ۶۱۶ میلیارد تومان فروش به ثبت برساند. با این مفروضات سود خالص به ازای هر سهم شرکت باما برای سال ۱۴۰۱ برابر با ۴۱ تومان پیش‌بینی می‌شود.

همان‌طور که در بخش مبلغ فروش به بررسی روند سالانه پرداخته شد، «کاما» در ۶ ماه ۱۴۰۱ موفق به افزایش درآمد فروش خود به میزان ۹ درصد شده است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود برای ۶ ماه دوم ۱۴۰۱ رشد ۱۲ درصدی در درآمد شرکت به وقوع بپیوندد. با توجه به آخرین قیمت هر سهم «کاما» که برابر با ۶۴۱ تومان بوده، نسبت قیمت به سود هر سهم شرکت برای سال ۱۴۰۱ برابر با ۵/ ۱۵ می‌شود.

ریسک‌ها و فرصت‌های شرکت

اولین ریسکی که می‌تواند سودآوری شرکت باما را تحت‌تاثیر قرار دهد، تغییر پرنوسان در قیمت جهانی محصولات سرب و روی است. با توجه به اینکه بیشتر فروش شرکت به‌طور صادراتی انجام می‌شود، در صورت کاهش قیمت‌های جهانی سود شرکت با چالش مواجه خواهد شد. در این میان ریسک تحریم‌ها در صورت تشدید باعث تضعیف روابط تجاری و مباحث بین‌المللی می‌شود و به دنبال آن محدودیت‌های صادراتی از جمله عوارض بر صادرات موجب کاهش فروش صادراتی شرکت و در نتیجه سودآوری آن خواهد شد.

در این میان از جمله مزیت‌های شرکت می‌توان به خرید فیلتر پرس و ساخت حوضچه (تیکتر) اشاره کرد که بازیابی آب را افزایش می‌دهد و شرکت را در مقابل تهدید کم‌آبی ایمن نگه‌می‌دارد. از طرفی با توجه به آلاینده بودن این صنعت، شرکت مذکور با تشکیل کمیته ایمنی فنی و استقرار واحد ایمنی توانسته است از لیست صنایع آلاینده خارج شود که این امر موجب می‌شود ریسک احتمال جابه‌جایی محل استقرار شرکت یا پرداخت جریمه بابت آلاینده‌بودن کاهش یابد. در این میان با توجه به اینکه شرکت باما برای مواد اولیه خود نیاز به استخراج از معدن دارد، شرکت مذکور معادن اختصاصی دارد که نه‌تن‌ها نیاز خود را برطرف می‌کند، بلکه از آن به شرکت‌های زیرمجموعه از جمله ذوب روی اصفهان تخصیص می‌دهد. این موضوع موجب می‌شود که ریسک عدم‌تامین مواد اولیه در این شرکت بسیار پایین باشد. یکی دیگر از مزیت‌های مهم «کاما» سرمایه‌گذاری‌های اعظم آن در شرکت‌های دیگر است. از جمله شرکت‌هایی که باما در آن‌ها سرمایه‌گذاری بلندمدت انجام داده می‌توان به ذوب روی اصفهان، شاهین روی سپاهان، تجاری و بازرگانی میناب، کیهان معادن آپادانا، کانی کربن طبس و بهپوران‌صفه اشاره کرد که به‌ترتیب مالکیت ۵۵ درصد، ۱۰۰ درصد، ۹۴ درصد، ۱۰۰ درصد، ۶۷ درصد و ۳۴ درصد از شرکت‌های مذکور را دارد. بررسی این شرکت‌ها نشان می‌دهد که عمدتا معدنی هستند و بنابر اظهارات، «کاما» قصد دارد برای تکمیل زنجیره تولید، به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های معدنی ادامه دهد. با این تفاسیر می‌توان گفت باما در آینده می‌تواند انحصار این صنعت را به دست بگیرد و از این منظر آینده روشنی خواهد داشت.

جمع‌بندی

اگر به روند سود به‌ازای هر سهم شرکت باما نگاهی بیندازیم، درمی یابیم که در سال‌های گذشته همواره این نسبت روندی روبه رشد داشته، به طوری که در ۶ ماهه ۱۴۰۱ توانسته است ۳۳ تومان به ازای هر سهم سود ثبت کند که این عدد نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۷ درصد رشد نشان می‌دهد. از طرفی با توجه به محاسبات انجام‌شده، نسبت قیمت به ازای هر سهم برابر با ۵/ ۱۵ واحد برای سال ۱۴۰۱ برآورد شده است.

در نهایت با توجه به مجموع این عوامل می‌توان گفت شرکت از نظر مقدار و مبلغ فروش در حال رشد است. با این حال بررسی‌ها حکایت از این دارد که «کاما» از نظر حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص روند کاهشی داشته که این موضوع نشان می‌دهد شرکت در کنترل هزینه‌های خود با چالش مواجه است و در صورت تداوم این موضوع می‌تواند تهدیدی برای سودآوری آن باشد. در این میان با نگاهی به روند تولیدات درمی یابیم که این شاخص تا سال ۱۴۰۰ رو به افزایش بوده، اما در ۶ ماهه ۱۴۰۱ این روند کاهشی شده است؛ بنابراین در صورت تداوم این وضعیت می‌توان گفت خطوط تولید مستهلک شده که این امر مستلزم چاره اندیشی «کاما» برای بهینه‌سازی خطوط تولید خود است.

منبع: دنیای اقتصاد