راغفر: بانک‌های خصوصی به غده‌های سرطانی اقتصاد کشور تبدیل شده اند

به گزارش می‌متالز، نشست تخصصی موسسه دین و اقتصاد با موضوع «بررسی تنیدگی‌ها و گسیختگی‌های میان برنامه و بودجه در یک بستر نهادی کج کارکرد» برگزار شد.

حسین راغفر عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا (س) واقتصاددان در ابتدای سخنان خود در این نشست با بیان اینکه توسعه به وضعیتی اطلاق می‌شود که زندگی خوبی برای آحاد جامعه به ارمغان بیاورد، گفت: علی رغم تعاریف زیادی که در عالم از زندگی خوب وجود دارد باید گفت زندگی خوب یک زندگی معنادار است یعنی انسان‌ها را به زنده بودن و به آینده خود امیدوار کند.

وی افزود: زندگی معنادار تنها با مشارکت در تولید محصول اجتماعی تبیین می‌شود. به میزانی که انسان‌ها در تولید اجتماعی مشارکت دارند یک احساس زندگی معنادار را به دست می‌آورند. این مشارکت با اشتغال معنا می‌پذیرد. شغل شایسته شغلی است که فرد شاغل از حرفه خود رضایت دارد و بابت آن دستمزدی می‌گیرد که یک زندگی شرافتمندانه را برای خود و خانواده اش فراهم کند. مسئولیت دولت‌ها فراهم کردن این نوع اشتغال است.

راغفر خاطرنشان کرد: برنامه ریزی باید بر بستر یک انسجام اجتماعی شکل بگیرد و مادامی که این انسجام وجود نداشته باشد، سخن گفتن از برنامه و بودجه معنا نخواهد داشت. ما برای اجرای یک برنامه مانند برنامه هفتم توسعه باید انسجام اجتماعی را ارتقا بدهیم تا مردم احساس کنند این جامعه متعلق به خودشان است. شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد این احساس یک احساس عمومی و جمعی نیست. این عدم تعلق یک موج بی سابقه مهاجرت را رقم زده است.

عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا با بیان اینکه وضعیت سرمایه‌های فیزیکی و ملموس کشور ما از شرایط آلمان و ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم بدتر نیست، گفت: آلمان بیست از سال پس از جنگ جهانی توانست با کشور‌های صنعتی رقابت کند. علت آن توسعه شتابان و تجربیات آن‌ها و کشور‌های شرق آسیا در برابر ما است. مواردی که معطوف به این برنامه ریزی‌ها بوده به چند محور اصلی منحصر است. هیچکدام از این کشور‌ها نیامدند صد‌ها حوزه را در یک برنامه ببیند لذا برنامه هفتم توسعه در ایران باید مبتنی انسجام اجتماعی باشد تا آسیب‌هایی که طی سه دهه گذشته به مردم وارد شده را ترمیم کند.

راغفر با اشاره به تجربه ژاپنی‌ها در توسعه کشور خود، گفت: اقتصاد ما در یک بستر نهادی کج کارکرد در حال فعالیت است که به مهندسین و تولیدکنندگان نیاز ندارد. این اقتصاد قدرت زایش ارزش افزوده خود را از دست داده و بر یک روند منبع پایه یعنی فروش منابع طبیعی مبتنی است. یکی از محصولات این ساختار افزایش بی رویه و انفجاری قیمت مسکن و زمین است. ویژگی دیگر اقتصاد ما این است که انحصارات و شبه انحصارات مختلفی شکل گرفته و فرصت‌های کشور در اختیار برخی نهاد‌ها قرار گرفته است. این نهاد‌ها سود‌هایی کسب می‌کنند که نه از طریق خلاقیت بلکه از طریق رانت حاصل شده است.

وی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از جمعیت کشور ما عملا از بازار کار اخراج شده اند، گفت: دولت برای انسجام اجتماعی باید تمرکز خود را بر صنایعی قرار دهد که یکی از ویژگی‌های آن تامین امنیت کشور در مقابل تهاجم خارجی است. انقلاب صنعتی اول، دنیا را به دو بخش توسعه یافته و توسعه نیافته تقسیم کرد. کشور‌های توسعه یافته به دلیل دست یافتن به تکنولوژی‌های نظامی توانستند اراده خود را بر سایر کشور‌های جهان تحمیل کنند و از آنجایی که کشورما همیشه مورد طمع خارجی‌ها بوده، توجه به امنیت کشور باید در اصلی‌ترین اهداف تعیین صنایع پیشران برنامه باشد. ویژگی‌های دیگر این صنایع آینده نگر بودن، اشتغال زا بودن و بازتوزیعی آن‌ها است. در چنین چارچوبی ما نیازمند اصلاحات نظام بانکی کشور هستیم چراکه نظام بانکی به ویژه بانک‌های خصوصی به غده‌های سرطانی اقتصاد کشور تبدیل شده اند. محاسبات ما نشان می‌دهد حداقل ۳۰ درصد از سپرده‌های مردم در این بانک‌ها گم است در نتیجه این‌ها دست به کج کارکردی‌هایی مانند افزایش نرخ ارز می‌زنند تا چاله هایشان را پر کنند. اصلی‌ترین نقش بانک‌ها در توسعه تجمیع منابع خرد مردم و هدایت آن به سمت تولید است نه سفته بازی و دلالی.

این اقتصاددان اصلاح نظام مالیاتی کشور را یکی از ضروریات تدوین برنامه توسعه دانست و گفت: مالیات ده درصد ثروتمند فرانسه ۴۸ درصد است در حالیکه این مسائل در کشور ما از سوی برخی پذیرفته نمی‌شود.

وی افزود: از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان در وسط کویر ایران سرمایه گذاری شده است. می‌شود پذیرفت این اتفاق صرفا یک خطای کارشناسی است؟ اصلا چنین چیزی نیست! با اطلاع می‌گویم کارشناسان سازمان برنامه و بودجه می‌گویند ما مخالف این‌ها بودیم. از طرفی این ماجرا‌ها فقط منحصر به زور نمایندگان مجلس در منطقه گرایی شان نیست. بخشی از این تصمیمات توطئه است تا منابع مالی کشور در کویر‌ها دفن شود و منجر به تولید نشود. ۷ واحد تولیدی فولاد در خراسان رضوی داریم که زیر ۲۰ درصد از توان خود را تولید می‌کند، چون آب نیست. به دنبال این مشکل، یک سری طماع دیگر می‌آیند که می‌خواهند از دریای عمان آب تصفیه کنند و با لوله گذاری و فشار برق آن را به این واحد‌ها در کویر برسانند. به جای اینکه این واحد‌ها را لب دریا ببرند، دریا را به لب سنگ آهن می‌برند.

راغفر در پایان گفت: بدون تشکیل خوشه‌های صنعتی امکان توسعه در ایران وجود ندارد. مادامی که با حضور نهاد‌های نظامی، بنیاد‌ها و ستاد‌ها در اقتصاد کشور مواجه هستیم ما به انسجام اجتماعی نمی‌رسیم. باید سهام این نهاد‌ها را بین جوانان توزیع کنند تا فرآیند توسعه مملکت آغاز شود.

منبع: خبرگزاری جی پلاس