آشوب در پی جنگ اوکراین و روسیه

به گزارش می‌متالز، آنتیموان، فلزی متخلخل و خاکستری است که همراه با سرب آلیاژ پرکاربردی را تولید می‌کند، علاوه‌براین، از این فلز در کاربرد‌های بازدارنده شعله نیز استفاده می‌شود. یکی از وقایعی که تاثیر چشمگیری بر تجارت سنگ و کنسانتره آنتیموان گذاشت، جنگ اوکراین و روسیه بود؛ چراکه روسیه از بزرگ‌ترین صادرکنندگان آنتیموان معدنی است. از دیگر رخداد‌های تاثیرگذار بر تجارت آنتیموان می‌توان به همه‌گیری کووید ۱۹ اشاره کرد، زیرا چین، بزرگ‌ترین تامین‌کننده آنتیموان فلزی در جهان است و به همین دلیل در پی رکود ناشی از همه‌گیری این ویروس و تعطیل شدن صنایع در چین و سایر نقاط دنیا، تجارت آنتیموان فلزی دچار کاهش شد. البته پس از کنترل این بیماری در سال ۲۰۲۱، تجارت آنتیموان فلزی دوباره افزایش یافت.

به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، آنتیموان، فلزی متخلخل و خاکستری است که اغلب در طبیعت به شکل سولفیدی یافت می‌شود. آنتیموان از جمله فلزاتی است که می‌توان آن را در زمره فلزات استراتژیک دسته بندی کرد؛ بنابراین تجارت این محصول به صورت معدنی و فلزی حائز اهمیت است؛ از همین رو در این گزارش به بررسی تجارت این ماده استراتژیک پرداخته شده است.

بیشترین کاربرد فلز آنتیموان، استفاده از آن به شکل آلیاژ با سرب و قلع است. ذکر این نکته حائز اهمیت است که حدود ۶۰ درصد کاربرد آنتیموان در بازدارنده‌های شعله بوده است و ترکیبات آنتیموان که از افزودنی‌های مهم برای مواد ضد کلر و بروم که حاوی مواد مقاوم در برابر آتش هستند، در بسیاری از محصولات تجاری و خانگی وجود دارد.

ترکیب آلیاژ‌های سرب و قلع با آنتیموان، خواص آن‌ها را برای لحیم‌کاری، ساخت گلوله و یا ساخت یاتاقان ساده بهبود می‌بخشد. آنتیموان، آلیاژی بسیار مفیدی با سرب تشکیل و سختی و مقاومت مکانیکی آن را افزایش می‌دهد و معمولا برای بیشتر محصولات کاربردی شامل سرب، مقادیر مختلف آنتیموان به عنوان فلز آلیاژکننده استفاده می‌شود. استفاده از صفحات آنتیموان سرب در باتری‌های اسید سرب رایج است و استفاده از این آلیاژ باعث بهبود مقاومت صفحات و بهبود خواص شارژ باتری‌ها می‌شود.

جنگ اوکراین و روسیه، گریبان‌گیر صنعت آنتیموان

نمودار ۱، روند واردات جهانی سنگ و کنسانتره آنتیموان را در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ نشان می‌دهد. همان طور که نمودار مذکور نیز نشان می‌دهد، روند کلی تجارت سنگ و کنسانتره نزولی بوده است و واردات آن از ۸۶ هزار تن در سال ۲۰۱۲ تا ۴۸ هزار تن کاهش یافته که به معنای کاهش سالانه ۶ درصدی واردات سالانه سنگ و کنسانتره آنتیموان در بازه زمانی مورد بررسی است. بزرگ‌ترین مقصد صادراتی آنتیموان معدنی در جهان، چین است که بیش از ۶۹ درصد بازار واردات این محصول را به خود اختصاص می‌دهد. تایلند و هند در رده‌های بعدی مقاصد تجاری برای این محصول هستند.

عمان نیز از سال ۲۰۲۰ به جرگه مشتریان سنگ و کنسانتره آنتیموان در جهان پیوسته است. عمان، آنتیموان را به صورت کنسانتره وارد و پس از انجام عملیات ذوب و پالایش و تولید به صورت فلزی و یا تولید پودر آنتیموان، آن را به دیگر کشور‌ها صادر می‌کند؛ عمده مقاصد صادراتی آن کشور‌های هند، اسپانیا و آمریکا است. مهم‌ترین صادرکنندگان سنگ و کنسانتره آنتیموان نیجریه و روسیه هستند. صادرات کنسانتره آنتیموان توسط روسیه به دلیل جنگ اوکراین و روسیه در سال ۲۰۲۱ کاهش یافت و همین امر موجب کاهش واردات جهانی شد.

نمودار ۲، روند واردات جهانی آنتیموان فلزی را در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ به نمایش گذاشته است. همان طور که در نمودار نیز مشاهده می‌شود، روند کلی واردات آنتیموان فلزی نیز نظیر شکل معدنی آن، نزولی بوده و از ۴۷ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به ۴۳ هزار تن در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است. با توجه به نمودار‌های ۱ و ۲، تجارت جهانی آنتیموان فلزی همگام با تجارت شکل معدنی آن در سال ۲۰۱۸ به اوج خود رسید و پس از سال ۲۰۱۸ با کاهش تجارت کنسانتره آنتیموان، تجارت فلز آنتیموان نیز رو به کاهش نهاد، اما دوباره در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت. علت افت تجارت این محصول، عمدتا کاهش تولید معدنی به دلیل کاهش ذخایر آنتیموان در جهان است. کسری عرضه، مهم‌ترین عاملی است که باعث کاهش تجارت آنتیموان معدنی و فلزی در سال‌های اخیر شده است.

زمین‌گیر شدن بازار آنتیموان در پس ظهور کرونا

با توجه به نمودار ۲، کشور‌های صنعتی در فهرست بزرگ‌ترین واردکنندگان فلز آنتیموان در جهان قرار دارند. فرانسه به عنوان بزرگ‌ترین مقصد تجاری آنتیموان فلزی، بیش از ۲۱ درصد تامین این فلز در جهان را به خود اختصاص داده است. عمده نیاز وارداتی به آنتیموان فرانسه (بیش از ۶۰ درصد آن) توسط تاجیکستان تامین می‌شود. پس از تاجیکستان، مبادی واردات فلز آنتیموان فرانسه، کشور‌های ویتنام و چین هستند که هر کدام به ترتیب ۲۰ و ۱۱ درصد از فلز آنتیموان این کشور را تامین می‌کنند. عمده فلز آنتیموان آمریکا به عنوان دومین مقصد تجاری فلز آنتیموان از کشور‌های چین و هند تامین می‌شود. به همین دلیل با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا و تعطیلی صنایع چین و سایر نقاط دنیا، واردات آنتیموان آمریکا از چین در سال ۲۰۲۰ افت قابل توجهی را تجربه کرد. البته این رخداد به چین محدود نشد بلکه باعث شد صادرات و به دنبال آن واردات آنتیموان فلزی در سال ۲۰۲۰ در سراسر جهان کاهش یابد و در ادامه با کنترل این ویروس و واکسیناسیون جهانی، دوباره تجارت این محصول روند صعودی را طی کرد.

آینده تجارت آنتیموان چگونه رقم می‌خورد؟

با توجه به اینکه مهم‌ترین محل مصرف آنتیموان در کاربرد بازدارنده‌های شعله است، آینده تولید و تجارت این محصول به این کاربرد وابسته است. البته نکته مهم دیگری که در آینده بر عرضه و تجارت آنتیموان تاثیر چشمگیری خواهد گذاشت، کسری بازار و محدود شدن ذخایر آنتیموان است و با توجه به استراتژیک بودن آنتیموان، همواره نگرانی‌هایی درباره آینده تولید و تجارت این فلز وجود خواهد داشت.

منبع: فلزات آنلاین