بحران پیش روی عرضه جهانی فلزات

به گزارش می‌متالز، مس به دلیل رسانایی آن در سیم کشی استفاده می‌شود، آلومینیوم به دلیل وزن سبک و مقاومت در برابر خوردگی، از تولید قوطی نوشیدنی گرفته تا مهندسی هوافضا کاربرد دارد، در حالی که فولاد در صنایع مختلف از تولید کارد و چنگال گرفته تا ساخت و ساز و خودرو رایج است.

در سال‌های اخیر، برخی از فلزات با معروفیت کمتر نیز برای ایفای نقش‌های کلیدی در انتقال انرژی به طور فزاینده‌ای محبوب شده اند. لیتیوم اکنون عنصر اصلی باتری‌های قابل شارژ موجود در گوشی‌ها و وسایل نقلیه برقی است. نیکل، که عمدتاً برای ساخت فولاد ضد زنگ استفاده می‌شود، معمولاً در ترکیب شیمیایی باتری‌ها نیز یافت می‌شود. کبالت و منگنز هم برای عملکرد درست باتری بسیار مهم هستند، از این رو از آن‌ها به عنوان "مواد معدنی حیاتی" یاد می‌شود.

سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا برآورد کرده که در سال ۲۰۲۱، جهان تقریباً ۲.۸ میلیارد تن انواع فلز برای تامین نیاز این کاربرد‌های صنعتی تولید کرده است. در حالی که این سطح تولید برای تقاضای کوتاه مدت کافی است، ولی آینده احتمالاً با کمبود قابل توجهی در تامین برخی یا حتی همه فلزات روبرو خواهد شد.

در این بین چهار فاکتور اصلی در پس این بحران احتمالی در حال ظهور بازار فلزات عبارتند از:

۱- انتقال انرژی جهانی

برقی نمودن خودرو ها، کربن‌زدایی و انرژی‌های تجدیدپذیر، این‌ها برخی از رایج‌ترین کلمات کلیدی مرتبط با مأموریت دنیا برای مقابله با تغییرات آب و هوایی است و برای انتقال جهانی به سمت انرژی‌های پاک به فلزات زیادی نیاز است.

بلومبرگ برآورد کرده که رسیدن به اهداف آب و هوایی کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ نیاز به فلزاتی با ارزش تقریباً ۱۰ تریلیون دلار دارد و تقاضای سالانه آن در اواسط دهه ۲۰۳۰ به نزدیک به ۴۵۰ میلیارد دلار می‌رسد.

در این بین برای جلوگیری از فاجعه آب و هوایی، فولاد و آلومینیوم بیشترین رشد تقاضا را از نظر حجم خواهند داشت و مس با ارزش‌ترین فلز مورد نیاز با تخمین ۳.۴ تریلیون دلار خواهد بود.

همچنین صندوق بین‌المللی پول اظهار داشته که رونق تقاضای ناشی از انتقال انرژی می‌تواند منجر به افزایش بیش از چهار برابری در ارزش تولید فلزات شود که در دو دهه آینده در مجموع به ۱۳ تریلیون دلار برای مس، نیکل، لیتیوم و کبالت می‌رسد.

فلزات مورد نیاز صنعت باتری سازی مانند کبالت و لیتیوم بیشترین رشد مصرف را تجربه خواهند کرد که تا سال ۲۰۵۰ به ترتیب چهار و هفت برابر افزایش می‌یابد. همچنین برآورد شده که نیکل حتی می‌تواند شاهد افزایش تقاضای نزدیک به ده برابری در طول این دهه باشد.

این سطح بی‌سابقه مصرف در نهایت عرضه فلزات را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر تولید نتواند به میزان نیاز برسد، دیر یا زود، جهان ممکن است با کمبود شدید انواع فلزات مواجه شود که انتقال انرژی را به خطر می‌اندازد.

۲- تولیدکنندگان در حال مبارزه

قطعا فلزاتی که اقتصاد جهانی را تقویت می‌کنند روی درخت رشد نمی‌کنند و باید از زمین استخراج شوند. در سال‌های اخیر، مشکل جدیدی در صنعت معدن پدیدار شده و آن این که سرمایه گذاری‌های جدید برای توسعه تولید چشمگیر نیست. از طرفی ناآرامی‌های ژئو پولیتیک در بسیاری از نقاط دنیا بر تولید معادن اثر منفی دارد. حتی اگر تمامی عملیات معادن موجود در سراسر جهان بدون مشکل و با حداکثر پتانسیل خود کار کنند، رشد عرضه همچنان به دلیل عدم سرمایه گذاری در پروژه‌های معدنی جدید متوقف می‌شود. برخی معتقدند گرایش به سمت انرژی‌های سبز رشد توسعه استخراج معادن را کمرنگ‌تر کرده در حالی که برای رسیدن به اقتصاد سبز نیاز به افزایش عرضه فلزات داریم.

افزایش مصرف از توانایی صنعت معدن برای افزایش عرضه پیشی خواهد گرفت و در نتیجه کسری عرضه در اوایل سال ۲۰۲۴ نمایان خواهد شد. چالش‌های عرضه می‌تواند فراتر از استخراج معادن باشد، زیرا خطراتی نیز وجود دارد که اقتصاد‌های غربی در تلاش‌های خود برای تقویت پالایش و فرآوری فلزات کوتاهی کنند. فرآوری فلزات در سه دهه گذشته در چین متمرکز شده و اکنون به دلایل زیادی باید از این مسیر خارج شود.

۳- اقتصاد کلان

موانع اقتصاد کلان که شرکت‌ها برای حفظ سودآوری عملیات معادن خود باید از آن عبور کنند، موضوع را پیچیده‌تر می‌کند. در سال ۲۰۲۲، این صنعت با تورم بالای چندین دهه اخیر مواجه بوده که به دلیل مشکلات زنجیره تامین ناشی از همه‌گیری کرونا بوده است. شرایط بدتر اقتصاد کلان در سطح دنیا در سال ۲۰۲۳ ادامه می‌یابد، که نشان دهنده خطراتی نزولی برای بخش فلزات و معادن است، زیرا قیمت بسیاری از کومودیتی‌ها کاهش می‌یابد و بازار‌های سهام ضعیف می‌شوند. تولیدکنندگان با کاهش حاشیه سود آسیب خواهند دید، در حالی که فعالیت‌های اکتشافی در شرایط سخت‌تر تأمین مالی، کندتر هم می‌شود. پیش‌بینی شده محدودیت‌های عرضه فلزات مورد نیاز تولید باتری در اوایل سال ۲۰۲۴ ظاهر شود.

۴- اثرات تحریم‌ها

دولت‌های غربی در مورد ایجاد استراتژی‌های مهم مواد معدنی و اتحاد برای دستیابی به جاه طلبی‌های خود در مورد تغییرات آب و هوایی بسیار پر سر و صدا بوده اند. در این راستا، ظاهرا اقدامات انجام شده برای منزوی کردن یکی از غنی‌ترین کشور‌های جهان یعنی روسیه نسبتا معکوس جواب داده است. از نوامبر ۲۰۲۲، روسیه با بیش از ۱۲۰۰۰ تحریم مواجه شد که چهار برابر تعداد تحریم‌های بر علیه کشوری که بالاترین آمار تحریم را داشته یعنی ایران بود. از اوایل سال ۲۰۲۲، پنج فلز پایه تولید شده در روسیه افزایش شدید قیمت را تجربه کردند. تداوم اختلالات عرضه به احتمال زیاد قیمت برخی از آن‌ها را همچنان افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، نیکل، که روسیه تقریباً ۱۰ درصد از تولید جهانی آن را به خود اختصاص می‌دهد، به لطف تقاضای فزاینده برای خودرو‌های برقی و انرژی غیرفسیلی و اهمیت این فلز در تولید‌های الکترونیکی و فولاد، احتمالاً شاهد افزایش قابل توجه بلندمدت خواهد بود. در حالی که بزرگترین بازیگران کومودیتی‌های روسیه ممکن است برجسته‌ترین شرکت‌های تحریم‌شده باشند، این تحریم‌ها علاوه بر بخش فروش می‌تواند اثرات جانبی زیادی بر بازار‌های جهانی بگذارند. مصرف‌کنندگان اثرات آن را از طریق شرکت‌های اروپایی و آمریکایی که فعالیت‌های خود در روسیه را به حالت تعلیق درآورده‌اند، احساس کرده‌اند. از جمله شرکت‌های حمل و نقل که این ممنوعیت‌ها تامین قطعات یدکی هواپیما و ماشین آلات سنگین از جمله تجهیزات حمل و نقل و بارگیری، تراکتور، ماشین آلات خطوط مونتاژ و تجهیزات حفاری را محدود نموده است. بحران کمبود تجهیزات در حال حاضر هم باعث کاهش فعالیت در بسیاری از بخش‌ها مانند استخراج معادن شده است. تحریم‌ها می‌توانند پیامد‌های بلندمدتی برای عملیات استخراج معادن داشته باشد.

منبع: ایفنا