اولک؛ اوپک لیتیومی

به گزارش می‌متالز، خبر گزاری تایم در گزارشی به بررسی خبر تشکیل اوپک لیتیومی در آمریکای‌جنوبی پرداخته است. در این گزارش که با عنوان «اگر آمریکای‌جنوبی یک اوپک برای لیتیوم تشکیل دهد، چه اتفاقی می‌افتد؟» منتشر شده، آمده است: آمریکای‌لاتین در حال انجام تغییرات جسورانه و خطرناک در بازار لیتیوم است. لیتیوم یک جزء ضروری در باتری خودرو‌های الکتریکی است که قیمت آن در سال‌های اخیر با توجه به افزایش تقاضای خودرو‌های برقی افزایش یافته‌است. هفته گذشته شیلی، دومین تولیدکننده بزرگ لیتیوم در جهان، از طرحی برای تحت‌کنترل درآوردن صنعت لیتیوم رونمایی کرد. دو معدن لیتیوم موجود در این کشور در صحرای آتاکاما (که در حال‌حاضر توسط غول معدنی ایالات‌متحده Albemarle و SQM شیلی اداره می‌شود) ظرف چند دهه آینده به یک شرکت معدنی دولتی واگذار می‌شود، بنابراین اکنون همه پروژه‌های توسعه‌ای باید با مشارکت بخش عمومی و خصوصی اجرا شود و از فناوری‌های استخراج پایدارتر و به روزتر در حال ظهور استفاده شود.

نیمه ملی‌شدن جدیدترین مورد از موج اقداماتی است که کشور‌های آمریکای‌لاتین به تقلید از یکدیگر در حال انجام آن هستند. گفتنی است، آمریکای‌لاتین منطقه‌ای است که ۵۶‌درصد از ذخایر لیتیوم شناسایی شده جهان را در خود جای داده‌است. بولیوی که ۲۱‌درصد از منابع جهانی را در اختیار دارد (بیشترین سهم جهانی) همیشه لیتیوم خود را دولتی نگه داشته و همانند شیلی فناوری‌های استخراج را انحصاری کرده‌است. مکزیک که ۷/ ۱درصد از منابع لیتیوم را در اختیار دارد، هنوز هیچ قانونی در مورد فناوری‌های معدنی تعیین نکرده‌است، اما در ماه فوریه صنعت خود را ملی کرد و چندین قرارداد اکتشافی را در عدم‌قطعیت فرو برد، درحالی‌که نزدیک به دوازده شرکت خارجی امتیازات معدنی فعالی دارند که هدف آن‌ها توسعه این ذخایر بالقوه است، رئیس‌جمهور مکزیک آندرس مانوئل لوپز اوبرادور گفته است که همه آن قرارداد‌ها با توجه به ملی‌شدن لیتیوم «بازبینی» خواهند شد.

آرژانتین ۲۰‌درصد منابع لیتیوم جهان را در اختیار دارد. جی‌پی‌مورگان سال‌گذشته اعلام کرد که انتظار دارد آرژانتین از تامین ۶‌درصدی لیتیوم جهان در سال‌۲۰۲۱ به ۱۶‌درصد تا سال‌۲۰۳۰ برسد. اگر این پیش‌بینی درست از آب درآید، آرژانتین تا سال‌۲۰۲۷ از شیلی پیشی می‌گیرد و تنها پس از استرالیا، تولیدکننده لیتیوم شماره۲ در جهان می‌شود، اگرچه آرژانتین با مجموعه‌ای از سیاست‌های حامی کسب‌وکار‌ها و ده‌ها پروژه بخش‌خصوصی در دست تولید، یک داده پرت در آمریکای‌جنوبی به‌شمار می‌رود، مقامات این کشور در ماه‌های اخیر به سه کشور دیگر ملحق شده‌اند تا درباره ایجاد یک استراتژی مشخص بحث کنند. این استراتژی چیست؟ اتحاد منطقه‌ای لیتیوم یا به قول رئیس‌جمهور بولیوی، «نوعی اوپک لیتیوم.» رویای ایجاد صنایع لیتیوم تحت‌کنترل دولت و در سطح جهانی مانند سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک)، بازار دگرگون شده و روبه رشد این ماده‌معدنی را منعکس می‌کند. چند دهه پیش، لیتیوم یک محصول زینتی بود که بیشتر برای ساخت سرامیک و شیشه استفاده می‌شد، اما بحث ذخیره و انتقال انرژی در خودرو‌های برقی و دیگر محصولاتی که به باتری با قابلیت شارژ‌شدن و عمر طولانی نیاز دارند، تقاضای این ماده‌معدنی را به طرز بی سابقه‌ای افزایش داد. این به‌معنای تشدید فشار سیاسی برای دولت‌های منطقه است تا قطعه بزرگ تری از کیک اقتصادی لیتیوم را برای مردم بسازند.

این حرکات مخاطره‌آمیز هستند

یک مسیر مشابه برای لیتیوم، می‌تواند به افزایش قیمت‌ها در آمریکای‌لاتین کمک کند. کشور‌ها می‌توانند به کسب‌وکار‌ها فشار بیاورند تا بخش‌های سودآورتر زنجیره تامین لیتیوم (مانند پردازش و تولید قطعات باتری) را به منطقه‌ای منتقل کنند که امروزه فقط مواد خام صادر می‌کند؛ در واقع ارزش‌افزوده را افزایش دهند. حقیقت این است که صنعت لیتیوم، به بیان ساده، پر از تردید و بیم است و قطعیتی که در بازار نفت وجود دارد در آن صدق نمی‌کند. درحالی‌که انتظار می‌رود تقاضای لیتیوم از ۲۳.۵۰۰تن در سال‌۲۰۱۰ به ۴‌میلیون‌تن در سال‌۲۰۳۰ افزایش یابد، همچنان به‌جای اینکه به‌عنوان یک کالای اصلی معامله شود، به‌عنوان یک محصول شیمیایی تخصصی معامله می‌شود. این امر تعیین قیمت استاندارد را دشوارتر می‌کند. از طرف دیگر پنجره‌ای که در آن آمریکای‌لاتین می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر بازار جهانی لیتیوم داشته باشد ممکن است در حال بسته‌شدن باشد، درحالی‌که این منطقه در سال‌۲۰۲۲ یک‌سوم تولید جهانی را به خود اختصاص داده‌است، انتظار می‌رود این سهم در دهه‌های آینده کاهش یابد. این تا حدی به این دلیل است که قیمت‌های بالاتر لیتیوم، توسعه ذخایر لیتیومی را که قبلا دسترسی به آن‌ها بسیار گران بود، برای کشور‌های سراسر جهان مفید و اقتصادی می‌سازد. لیتیوم آمریکای‌جنوبی در آب نمک در دریاچه‌های وسیع نمک آن یافت می‌شود. لیتیوم را می‌توان نسبتا ارزان از آب نمک استخراج کرد، اما این فرآیند کند است و می‌تواند به دلیل عدم‌کیفیت مناسب آب نمک پیچیده شود.

به‌عنوان مثال، بولیوی هنوز راه کارآمدی برای استخراج لیتیوم خود و مقادیر قابل‌توجهی تولید نکرده‌است. در همین حال استخراج ذخایر لیتیوم موجود در سازند‌های سنگ سخت در استرالیا و چین که به ترتیب بزرگ‌ترین و سومین تولیدکنندگان در جهان هستند، به‌سرعت در حال گسترش است. بعید به‌نظر می‌رسد که این کشور‌ها در یک «OLEC» بالقوه دست‌وپنجه نرم کنند. اندرو میلر، مدیرعامل آژانس گزارش قیمت بنچمارک مینرالز می‌گوید: «در بازاری که در چند سال‌آینده به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد، صحبت درباره ملی سازی دارایی‌ها واقعا تاثیری اساسی بر جریان سرمایه دارد.» در شیلی، دولت بوریک استدلال می‌کند که تعیین استراتژی مشارکت بخش‌های عمومی و خصوصی، اطمینان لازم را برای تشویق سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. اکتشاف لیتیوم خارج از دو پروژه آتاکاما در سه دهه گذشته به دلیل عدم‌اطمینان در مورد قانون حقوق معدن شیلی متوقف‌شده‌است که دولت‌ها تمایلی به به روز رسانی آن ندارند. این فناوری که به‌عنوان «استخراج مستقیم لیتیوم» شناخته می‌شود، از نظر اقتصادی و فنی اثبات نشده‌است، اما حمایت دولتی، به‌علاوه اشتراک اطلاعات و تخصص بین کشور‌های معدنی، می‌تواند توسعه آن را تسریع کند و به‌طور بالقوه مزیت تولید لیتیوم را در بازار جهانی افزایش دهد.

منبع: دنیای اقتصاد