توسعه راه آهن با الزام ذینفعان بزرگ به تامین مالی

به گزارش می‌متالز، دبیر انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته، در گفتگو با مسیر اقتصاد اظهار کرد: افزایش ۳۰ درصدی ظرفیت حمل بار ریلی نیازمند ۵ میلیارد دلار سرمایه است که می‌توان با بازستاندن یارانه گازوئیل از صنایع فولادی و معدنی، فروش یا مولدسازی زمین‌های مرغوب راه آهن و وزارت راه و همچنین جذب سرمایه گذار خارجی، سرمایه مورد نیاز را جذب نمود.

توسعه راه آهن و رساندن سهم آن از حمل بار به حداقل ۳۰ درصد یکی از ضروریات حمل و نقل کشور است که در دو قانون «توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت» و «برنامه ششم توسعه» به آن تصریح شده است. پیش‌تر در گفتگوی مسیر اقتصاد با دکتر سبحان نظری دبیر انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل ریلی به اهمیت افزایش ظرفیت حمل بار در راه آهن و نقش آن در کاهش مصرف گازوئیل پرداخته شد. به گفته این کارشناس حمل و نقل افزایش ظرفیت حمل بار در راه آهن به میزان ۳۰ درصد کل بار کشور، نیازمند سرمایه گذاری ۵ میلیارد دلاری است.

سه روش تامین مالی پروژه‌های راه آهن

سبحان نظری در خصوص روش تامین ۵ میلیارد دلار برای افزایش ظرفیت حمل بار در راه آهن گفت: به سه روش می‌توان منابع مالی برای سرمایه گذاری در توسعه ظرفیت حمل ریلی را تامین نمود و به سهم ۳۰ درصدی از حمل بار دست یافت. اول بازستاندن یارانه گازوئیل از صنایع فولادی و معدنی که بیشترین بهره را از توسعه راه آهن می‌برند. دوم با فروش یا مولدسازی زمین‌های مرغوب راه آهن و وزارت راه که در شرایط فعلی به کار آن‌ها نمی‌آید و سوم جذب سرمایه گذار خارجی به روش BOT که تضمینی برای جذب ترانزیت خارجی نیز هست.

ذینفعان بزرگ، مسوول سرمایه گذاری و تامین مالی توسعه راه آهن

این کارشناس حمل و نقل در توضیح روش اول جذب سرمایه گفت: بزرگترین ذینفعان زیرساخت‌های حمل و نقل و همچنین یارانه‌های انرژی، شرکت‌های بزرگ فولادی و معدنی هستند که سود قطعی دارند. در شرایطی که شرکت‌های فولادساز در طول یک سال بعضاً تا ۶۰ درصد از ارزش کل فروش محصولات خود سود خالص دارند، اعطای یارانه انرژی به آن‌ها بی عدالتی در حق سایر مؤلفه‌های زنجیره ارزش و اسراف منابع مردم است.

مثلا شرکتی فولادی که در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به ترتیب ۶۰ و ۱۰۰ ه. م. ت سود خالص داشته است، چرا باید از یارانه گازوییل معادل ۷ و ۱۲ه. م. ت به نرخ سال‌های فوق برای حمل جاده‌ای مواد اولیه و محصولات خود برخوردار باشد؟ در دنیا در چنین مقیاسی، اصلا به شرکت‌ها اجازه نمی‌دهند که به حمل جاده‌ای فکر کنند. ما با خرج بیت المال، راه آهن را تا مبدا و مقصد فولادی‌ها رسانده ایم، اما به دلیل یارانه‌ای که به گازوئیل تخصیص داده می‌شود، این شرکت‌ها در ایران از راه آهن استفاده کافی نمی‌کنند؛ بنابراین لازم است صورتحساب یارانه‌های گازوئیل به صورت ماهانه برای آن‌ها صادر و مبلغ آن دریافت شود.

وی افزود: بدین ترتیب می‌توان سالانه ۲-۳ میلیارد دلار از این شرکت‌ها و کارخانه‌ها دریافت کرد و از رقم مذکور در جهت توسعه شبکه و ناوگان ریلی استفاده نمود تا اثر مضاعف داشته باشد. البته باید توجه داشت که مبلغی در حدود نصف ارقام فوق نیز با صرفه جویی مصرف سوخت و اقدام به صادرات آن به خزانه دولت باز خواهد گشت.

تامین مالی پروژه‌های راه آهن با مولدسازی زمین‌های بلااستفاده راه آهن و وزارت راه

به گفته نظری راه دیگر تامین مالی پروژه‌های توسعه راه آهن، مولدسازی زمین‌های بلااستفاده این شرکت و وزارت راه است. در حال حاضر شرکت راه آهن املاک و زمین‌های بسیاری مانند ساختمان قدیم دفتر مرکزی در ضلع شمالی میدان راه آهن تهران، ۱۰۰۰ هکتار زمین ایستگاه آپرین در نسیم شهر تهران و ۳۰۰ هکتار زمین در نزدیکی سی تی سنتر اصفهان و امثال آن‌ها دارد که می‌تواند با مولدسازی آن‌ها و به ویژه با به کارگیری روش اهرم سازی و استفاده از منابع سرمایه گذاران خصوصی و تسهیلات بانکی در کنار آن، منابع مورد نیاز برای توسعه شبکه را تامین کند.

جذب سرمایه گذار خارجی به روش BOT

سبحان نظری در پایان گفت: سومین روش تامین مالی پروژه‌های توسعه‌ای راه آهن، جذب سرمایه گذار خارجی در مسیر‌های ترانزیتی است که کشور سرمایه گذار نیز به دلیل نیاز خود به مسیر ترانزیتی ایران، از منافع آن بهره‌مند شود.

منبع: شبکه خبری تحلیلی صنعت حمل و نقل (تین نیوز)