مجوز‌هایی که غار‌های چندین میلیون ساله را نابود می‌کنند

به گزارش می‌متالز، جواد نظام‌دوست اظهار کرد: صدور مجوز‌های اکتشاف توسط مسوولان ذیربط بدون هیچ کار کارشناسی، موجب ضربه زدن به حوزه‌های متفاوت زیست‌محیطی شده است.

وی با بیان اینکه مسوولان مربوطه باید در این خصوص پاسخگو باشند، اظهار کرد: معدنی را با بهای بسیار اندک و بدون نظارت به فردی با مجوز ۱۰ تا ۱۵ ساله واگذار می‌کنند، آن هم ساختار طبیعی غار و پدیده‌هایی که از میلیون‌ها سال قبل تشکیل شده را در چشم به هم زدنی نابود می‌کند.

مدیر انجمن غار و غارشناسی خراسان رضوی افزود: اگرچه کشور‌های خارجی از جمله حوزه خلیج فارس برای کشورشان کوه مصنوعی ایجاد می‌کنند، ولی ما کوه‌های طبیعی با قدمت میلیون‌ها سال را به بهای ناچیز نابود می‌کنیم.

وی گفت: بعضاً در کوه‌هایی که نابود شده‌اند غار و حتی ساختاری از نظر زمین‌شناسی و بقایای جانوری که شاید می‌توانسته در دنیا مطرح شود وجود داشته، ولی به دلیل عدم توسعه پایدار و عدم کار کارشناسی درست در حوزه‌های طبیعی بسیاری از غار‌ها نابود شده‌اند.

نظام دوست اظهار کرد: یکسری غار‌ها هستند که ما هم موافق واگذاری‌شان به بخش خصوصی هستیم، ولی همان‌ها هم ابتدا باید کارشناسی شوند، غار‌های توریستی علی‌صدر و کتله خور زنجان، قوری قلعه و سهولان و غار چال نخجیر به بخش خصوصی واگذار شده و درآمدزایی هم دارند.

عدم اطلاعات کافی موجب نابودی سرچشمه آب‌های زیرزمینی و غارزایی شده است

وی با اشاره به اینکه آئین‌نامه حفاظت از غار‌ها در سال ۱۳۹۳ ثبت شده است، تصریح کرد: اگرچه از نظر ما غار مغان درجه سه است، اما رها شده، در صورتی که می‌شود آن را پس از انجام کار کارشناسی بدون اینکه آسیبی ببیند به بخش خصوصی واگذار کرد تا مردم از آن دیدن کنند.

مدیر انجمن غار و غارشناسی خراسان رضوی با انتقاد از اینکه غار مزدوران سمت طبس را بدون کار کارشناسی شهرداری تصاحب کرده و متأسفانه یکسری بتن‌ریزی‌هایی هم داشته است، ادامه داد: غار‌ها میلیون‌ها سال قبل در کوه‌های آهکی به وجود آمده‌اند.

وی افزود: غارزایی فقط در کوه‌های آهکی طی میلیون‌ها سال تشکیل شده است، این کوه‌ها می‌توانند آب را در خود نفوذ دهند. وقتی بالای کوه را بتن‌ریزی کنند همانند مزدوران، چون آب از بتن نمی‌تواند به کوه نفوذ کند اصطلاحاً غار را کشتیم.

نظام دوست خاطرنشان کرد: عدم اطلاعات کافی موجب نابودی سرچشمه آب‌های زیرزمینی و غارزایی شده است، متأسفانه خواسته و ناخواسته به طبیعت به خصوص غار‌ها ضربه می‌زنند.

ضرورت آموزش به غاربان‌ها

وی یکی دیگر از عواملی که به غار‌ها ضربه جدی می‌زند را عدم ارائه آموزش‌های لازم به گردشگران دانست و گفت: طبق آئین‌نامه‌ای که سال ۱۳۹۰ به کارگروه غارشناسی کشور ارائه دادیم درخواست شد هر غاری که در منطقه می‌خواهد توریستی شود ابتدا باید به افرادی به عنوان غاربان آموزش داده شود، اکنون در غار علی‌صدر افرادی حضور دارند که توضیحات داده و جاه‌هایی که نباید بروند را اعلام می‌کنند.

مدیر انجمن غار و غارشناسی خراسان رضوی افزود: اگر فردی باشد که قبل از ورود به غار آموزش و اطلاعات لازم را بدهد قطعاً آسیب کمتری به غار وارد می‌شود.

وی با اظهار تأسف از اینکه غار مغان علیرغم تاریخی بودن، اما چون رها شده هر روز بیشتر از بین می‌رود، بیان کرد: اگر برای نگهبانی از غار آموزش داده شود حتی می‌توان از آن برای منطقه و روستائیان همان مکان درآمدزایی کرد.

بانک اطلاعاتی جامعی در خصوص غار‌ها نداریم

نظام دوست در ادامه با انتقاد از اینکه هنوز بانک اطلاعاتی جامعی از غار‌ها نداریم، افزود: هرچند افرادی کتاب‌هایی را در خصوص مناطق مختلف و معرفی غار‌ها به چاپ رسانده‌اند، ولی بانک اطلاعاتی جامعی نداریم.

وی عنوان کرد: یکی از اهداف اصلی تشکیل کارگروه غارشناسی در استان‌ها این بود که هر استان هزینه و بودجه‌ای را برای شناسایی و نقشه‌برداری غار‌ها در نظر بگیرد تا بانک اطلاعاتی جامعی داشته و بداند چه وضعیتی در حوزه غار‌ها و مخازن آبریز دارند.

حفاری‌های غیرمجاز به یک فاجعه تبدیل شده است

مدیر انجمن غار و غارشناسی خراسان رضوی همچنین به وضعیت حفاری‌های غیرمجاز اشاره کرد و گفت: متأسفانه حفاری‌های غیرمجاز به یک فاجعه تبدیل شده است، کمتر غاری داریم که درآن کنده‌کاری نشده باشد.

وی افزود: قطعاً وقتی سرمایه‌های ارزشمند خدادادی رها باشند افرادی سودجو به حفاری می‌پردازند، هرچند غار‌های عمودی را نمی‌توانند بروند و آسیب کمتری دیده‌اند، ولی غار افقی سالمی در خراسان رضوی نداریم.

نظام دوست گفت: هرچند در کارگروه غارشناسی مقرر بود ردیف بودجه تعریف شود، اما اگر مبلغی هم اختصاص یافته، چون غار‌ها در اولویت نبوده در بخش‌های دیگر هزینه شده است.

وی بیان کرد: متأسفانه، چون برخی افراد دانش و علم درستی در خصوص پدیده‌های ارزشمند غار‌ها ندارند امروز در حقشان جفا می‌شود.

قوانین مختلف هم نتوانسته راه نجاتی برای غار‌ها باشد

مدیر انجمن غار و غارشناسی خراسان رضوی افزود: دنیا هر روز در خصوص غار‌ها تحقیقاتش را گسترده‌تر می‌کند، اما نه تنها ما توجهی نداریم بلکه بیش از دو دهه می‌شود که اعتباری برای غار‌ها تخصیص داده نشده است.

وی در خصوص اینکه رابطه‌ای با اتحادیه جهانی غارشناسی داریم یا نه، گفت: تا سال ۲۰۱۳ نماینده اتحادیه جهانی غارشناسی از خراسان رضوی بود، ولی چون هر ساله باید حق عضویت واریز شود و در این رابطه حمایتی از فدراسیون و هیات‌های کوهنوردی صورت نگرفت و بودجه‌ای برای تمدید عضویت اختصاص نیافت عضویت معلق شد.

وی اظهار کرد: متأسفانه قوانین مختلف هم نتوانسته راه نجاتی برای غار‌ها باشد و بی‌توجهی مسوولان نیز به این معضل دامن زده است.

نظام‌دوست با بیان اینکه در منطقه بجستان و نیشابور غار زیاد داریم و در سمت سرخس هم چندین دهانه وجود دارد، افزود: تاکنون بیش از ۳۰۰ دهنه غار در شهر‌های مختلف خراسان رضوی شناسایی شده و حدود ۱۰۰ غار را نقشه‌برداری نموده‌ایم.

مدیر انجمن غار و غارشناسی خراسان رضوی افزود: اگرچه تاکنون ۳۰۰ غار در شهر‌های مختلف خراسان رضوی شناسایی شده، اما پیش‌بینی بسیار بیشتر از این است.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)