صنعت استراتژیک بازار سهام

به گزارش می‌متالز، تقاضای آلومینیوم در دهه اخیر به صورت میانگین سالانه ۶‌درصد (بالاتر از تقاضای سنگ آهن) در جهان افزایش یافته است. آلومینیوم کاربردی‌ترین فلز بعد از آهن بوده و تقریبا در تمامی بخش‌های صنعت دارای اهمیت است؛ فلزی استراتژیک که مصرف سرانه آن در کشور‌های صنعتی به سرعت در حال افزایش است. صنایع بسیاری ازجمله حمل ونقل، ساختمان، انرژی، بسته بندی و قوطی، لوازم خانگی، نفت، گاز و پتروشیمی و صنایع هوایی و هوافضا به شدت به این فلز وابسته هستند که دلیل این وابستگی جدا از قیمت مناسب، خواص این فلز مانند دانسیته پایین، استحکام خوب، مقاومت در برابر خوردگی بالا و ظاهر زیباست.

از بوکسیت تا آلومینیوم

فرآیند استخراج آلومینیوم نسبت به سایر فلزات کمی پیچیده‌تر است. آلومینیوم در طبیعت به مقدار زیادی در سنگ‌های معدنی به نام بوکسیت یافت می‌شود و تولید آن دارای سه مرحله است: نخست استخراج بوکسیت، سپس استحصال آلومینا از بوکسیت و پس از آن فرآیند احیا. سنگ بوکسیت در فرآیندی با استفاده از روش شیمیایی در کارخانه‌های تولید آلومینا به اکسید آلومینیوم یا آلومینا تبدیل می‌شود. در این فرآیند از ۴تن بوکسیت، حدود ۲تن پودر آلومینا به دست آمده و از این مقدار تقریبا یک تن فلز آلومینیوم استحصال می‌شود. آلومینیوم استحصال شده به صورت مذاب، شمش، اسلب، بیلت و... در اختیار صنایع پایین دست قرار می‌گیرد. این محصولات پس از پایان عمر مفید خود به قراضه‌های آلومینیومی تبدیل شده و دوباره ذوب می‌شوند و در صنایع مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین می‌توان گفت فلز آلومینیوم جزو عناصر دوستدار محیط زیست است.

صنعت آلومینیوم با سه‌شرکت فعال در بورس («فایرا»، «فنوال» و «فمراد») و یک‌شرکت در فرابورس («فالوم») جمعا ارزش مارکت حدود ۴۳همتی از بازار بورس را تشکیل می‌دهد. شرکت «فایرا» حدود ۸۰درصد، «فنوال» ۱۳‌درصد، «فالوم» ۶‌درصد و «فمراد» حدود ۲‌درصد بازار صنعت آلومینیوم را تشکیل داده اند.

ماهیت کسب‌وکار شرکت «فایرا» تولیدات محصولات آلومینیومی از قبیل شمش بیلت، شمش خالص و شمش آلیاژ با استفاده از مواد اولیه است که شامل پودر آلومینا، پترولیوم کک آند و سایر مواد می‌شود. ازنظر مصرف بیشترین مصرف ماده اولیه را پودر آلومینا تشکیل می‌دهد که حدود ۷۰‌درصد مواد اولیه است. عمده فعالیت شرکت «فنوال» تولید کویل، ورق، تسمه و سایر فرآورده‌های آلومینیومی است. مواد اولیه مصرفی در این شرکت، شمش آلومینیوم، رنگ، پرایمر و سایر مواد است که عمده مواد اولیه مصرفی حدود ۹۰‌درصد میزان ماده اولیه استفاده شده شمش آلومینیوم است. شرکت «فالوم» تولیدکننده انواع کابل، انواع پروفیل و باسبار است که عمده مواد اولیه این شرکت شامل شمش آلومینیوم و سایر مواد از قبیل سیم فولادی و قرقره است. شرکت «فمراد» در زمینه تولید مفتول (راد) و بیلت آلومینیومی فعالیت دارد و عمده ماده اولیه آن شمش آلومینیوم است.

سهامداران عمده شرکت‌های آلومینیومی

بیشترین سهام شرکت «فایرا» (آلومینیوم ایران) متعلق به پنج‌شرکت استانی است که مالکیت ۱۴‌درصد شرکت را دارند. در شرکت «فنوال» (گروه کارخانه‌های تولیدی نورد آلومینیوم) بیشترین سهم متعلق به شرکت آلومینیوم تابنده اراک است که مالک ۳۳‌درصد شرکت است. شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران مالکیت ۶۰‌درصد «فالوم» (آلومتک) را در اختیار دارد. بیشترین مالکیت شرکت «فمراد» (آلومراد) متعلق به شرکت «فالوم» است که ۴۱‌درصد آن را دربر می‌گیرد. لازم به ذکر است که گروه تولیدی آلومتک و آلومراد شامل شرکت آلومتک (شرکت اصلی) و شرکت آلومراد (شرکت فرعی) است.

پاشنه‌آشیل صنعت آلومینیوم

در این صنعت قیمت دلار و قیمت جهانی آلومینیوم بیشترین تاثیر را بر سود‌سازی شرکت‌ها دارد. شرکت «فایرا» (آلومینیوم ایران) تولیدکننده شمش آلومینیوم است. عوامل موثر بر سود‌سازی این شرکت قیمت جهانی آلومینیوم، قیمت دلار، قیمت برق و گاز مصرفی و قیمت مواد اولیه به‌خصوص پودر آلومیناست که از طرفی بخشی از پودر آلومینا وارداتی است؛ درنتیجه هزینه حمل ونقل تاثیر زیادی بر بهای تمام شده ماده اولیه می‌گذارد، به طوری که هزینه حمل ونقل حدود ۶۰ تا ۷۵‌درصد قیمت جهانی پودر آلومینا از فوب استرالیا تا محل کارخانه برآورد می‌شود. در شرکت‌های «فنوال»، «فالوم» و «فمراد»، شمش آلومینیوم نقش ماده اولیه را دارد و سود‌سازی این شرکت‌ها به نرخ شمش آلومینیوم، دلار، مقدار تولید و فروش و ارائه خدمات کارمزدی بستگی دارد. قطعی برق در فصل گرما باعث توقف فعالیت و خارج شدن خطوط تولید از مدار می‌شود. در تحلیل شرکت‌های آلومینیومی برای سال ۱۴۰۲ قیمت جهانی هر تن آلومینیوم به‌طور میانگین ۲۵۰۰دلار و قیمت دلار ۳۶ هزار تومان در نظر گرفته شده است. شرکت «فایرا» در سال ۱۴۰۱ حاشیه سود ناخالص ۲۴ درصدی داشته است. در تحلیل ۱۴۰۲ سود ناخالص ۲۰‌درصد و P/ E آینده نگر شرکت ۱۰ برآورد شده است که میانگین P/ E این شرکت برابر با ۹ است. ازجمله فرض‌های دیگر در تحلیل این شرکت، هزینه حمل ونقل مواد اولیه مصرفی آلومیناست که ۶۰‌درصد بهای تمام شده ماده آلومینا در نظر گرفته شده است که باعث می‌شود سود هر برگه سهم حدود ۹۸ تومان شود. البته این شرکت طرح توسعه آند‌سازی و انتقال مکانیزه پودر آلومینا را پیش‌رو دارد و در صورت اتمام پروژه در سال ۱۴۰۲ بر سود‌سازی شرکت در سال آینده تاثیر می‌گذارد. شرکت «فنوال» در سال ۱۴۰۱ سود ناخالص ۳۲‌درصدی داشته و در تحلیل ۱۴۰۲ فروش شرکت ۱۵ هزار و ۷۰۰ تن در نظر گرفته شده است که باعث می‌شود سود ناخالص به ۲۸‌درصد و سود هر برگه سهم حدود ۸۴ تومان شود و P/ E آینده نگر شرکت به حدود ۱۹ برسد، در حالی که میانگین P/ E در این شرکت برابر ۱۶ است. شرکت «فالوم» در سال ۱۴۰۱ حاشیه سود ناخالصی برابر ۱۱‌درصد داشته است و در سال ۱۴۰۲ با در نظر گرفتن فروش ۸۵۰۰تن از محصولات، حاشیه سود ناخالصی مانند سال ۱۴۰۱ خواهد داشت. امسال سود هر برگه سهم حدود ۷۸ تومان برآورد شده و P/ E آینده نگر شرکت نزدیک ۲۳ می‌شود که از سال ۱۴۰۱ بیشتر است؛ دلیل آن هم فروش حدود ۲۷ میلیون برگه سهم از سهام «فمراد» (آلومراد) است که باعث سود‌سازی خوبی در سال ۱۴۰۱ برای شرکت شده است. میانگین P/ E در این سهم هم برابر ۲۹ است. شرکت «فمراد» در سال ۱۴۰۱ حاشیه سود ناخالص ۱۰‌درصدی ساخته و تحلیل خود شرکت مقدار فروش ۱۴ هزار و ۵۰۰ تن را برای سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته است که حاشیه سود ناخالص به ۱۲‌درصد می‌رسد. میانگین P/ E برابر ۲۸ است. شرکت «فمراد» به دلیل انجام خدمات کارمزدی پتانسیل سود‌سازی خوبی دارد که می‌تواند حتی در سال ۱۴۰۲ سود‌سازی بیش از ۲۰۰ تومان داشته باشد.

تاثیرپذیری آلومینا از آلومینیوم در بهای تمام شده

آلومینا به عنوان محصول پالایش شده بوکسیت در صنعت آلومینیوم، همواره سهم قابل توجهی در هزینه‌های تولید آلومینیوم اولیه داشته است. آلومینا که حالتی از اکسید خالص آلومینیوم است، طی روش بایر از سنگ معدنی بوکسیت استحصال می‌شود. با توجه به سهم قابل توجه آلومینا در هزینه‌های کل تولید آلومینیوم اولیه، می‌توان به وابستگی و ارتباط قیمت این دومحصول به یکدیگر دست پیدا کرد. تاریخچه قیمتی آلومینا و آلومینیوم روندی شبیه به هم دارد و یکی از دلایل اصلی تاخیر روند قیمت آلومینا از قیمت آلومینیوم را می‌توان در عرضه و تقاضای آلومینیوم پیدا کرد. افزایش قیمت آلومینیوم در بازار، باعث جلب توجه تولیدکنندگان و سپس افزایش تولید و به تبع آن کسب درآمد بیشتر خواهد شد و این امر به بالا رفتن مقدار تقاضای آلومینا و به تبع آن قیمت آن می‌انجامد. به همین ترتیب، زمانی که قیمت آلومینیوم افت پیدا می‌کند، تولیدکنندگان با کاهش تولید و عرضه آن در بازار تلاش می‌کنند قیمت آن را در بازار افزایش دهند؛ همین امر نیز متعاقبا کاهش تقاضای آلومینا و به تبع آن کاهش قیمت آن را به دنبال خواهد داشت.

در صنعت آلومینیوم مواد مصرفی بیشترین سهم از بهای تمام شده شرکت را در برمی‌گیرد؛ به طوری که در شرکت «فایرا» حدود ۷۰‌درصد بهای تمام شده، مربوط به مواد مصرفی و حدود ۷۰‌درصد ماده اولیه مصرفی، پودر آلومیناست. قیمت جهانی آلومینا حدود ۳۴۰ دلار است. به دلیل کمبود پودر آلومینا شرکت مجبور به واردات این ماده اولیه و پرداخت هزینه حمل ونقل شده که بیش از ۶۰‌درصد بهای تمام شده خود پودر آلومیناست. در شرکت «فنوال» حدود ۸۰‌درصد بهای تمام شده مربوط به مواد مستقیم مصرفی است که از این مقدار ۹۰‌درصد آن شمش آلومینیوم خالص است. در «فالوم» و «فمراد» حدود ۹۰‌درصد بهای تمام شده را مواد مصرفی تشکیل می‌دهد که در شرکت «فالوم» ۸۰‌درصد و در شرکت «فمراد» ۹۰‌درصد آن شمش آلومینیوم است.

فعالیت از ابتدای سال تاکنون

با توجه به گزارش‌های ماهانه در سه‌ماه اول سال جاری (منتهی به ۳۱/ ۳/ ۱۴۰۲) در مقایسه با سه‌ماه اول سال گذشته (منتهی به ۳۱/ ۳/ ۱۴۰۱) جمع فروش در شرکت «فایرا» تفاوتی نداشته؛ ولی نرخ شمش بیلت داخلی ۴۸‌درصد افزایش، نرخ شمش خالص داخلی ۴۰‌درصد افزایش و نرخ شمش آلیاژ داخلی یک درصد کاهش داشته است. همچنین در سه‌ماه اول سال ۱۴۰۲ تعداد فروش داخلی ۵۵‌درصد افزایش داشته و فروش صادراتی از ۲۶‌هزار تن در سه‌ماه اول سال ۱۴۰۱ به ۶۰۰ تن در سه‌ماه امسال کاهش یافته است. جمع فروش شرکت «فنوال» ۳۸‌درصد نسبت به سه‌ماه اول سال گذشته افزایش داشته؛ به‌طوری که مقدار فروش داخلی ۵‌درصد و مقدار فروش صادراتی ۳۰‌درصد نسبت به سه‌ماه مشابه سال پیش افزایش یافته است. جمع فروش شرکت «فالوم» ۴۷‌درصد افزایش داشته؛ به‌طوری که تعداد فروش داخلی ۲۸‌درصد کاهش و تعداد فروش صادراتی از ۲۷ تن به ۲۰۶ تن افزایش یافته است. همچنین تعداد فروش کارمزدی از ۶۱ تن به ۴۴۴ تن رسیده است (نرخ فروش کارمزدی نسبت به سال پیش حائز اهمیت است). در شرکت «فمراد» جمع فروش ۷۷‌درصد افزایش داشته؛ به‌طوری که مقدار فروش داخلی از ۱۸۰ تن به ۹۰۵ تن رسیده و مقدار فروش صادراتی از ۵۵۸ تن به ۷۳ تن کاهش پیدا کرده است. البته مبلغ فروش کارمزدی ۶۰‌درصد افزایش یافته است؛ بنابراین بایید بگوییم صنعت آلومینیوم صنعتی دلاری و تحت‌تاثیر بازار جهانی است که عرضه و تقاضا باعث افزایش و کاهش قیمت آن می‌شود. کمبود مواد اولیه آلومینا از مشکلات پیش‌روی شرکت‌های تولیدکننده شمش آلومینیوم است. هزینه حمل ونقل مواد اولیه مصرفی هم در شرکت‌های تولیدکننده شمش آلومینیوم به دلیل آنکه عمده مواد اولیه وارداتی هستند تاثیر بسزایی بر بهای تمام شده و سود‌سازی شرکت دارد؛ بنابراین شرکت‌هایی که عمده مواد اولیه آن‌ها شمش آلومینیوم است، از قیمت جهانی یا بورس فلزات لندن (LME) و قیمت دلار تاثیر می‌پذیرند. از طرفی بیشتر محصولات عرضه شده این چهار شرکت در بورس‌کالا معامله می‌شود که خارج از قیمت‌گذاری دستوری است.

منبع: دنیای اقتصاد