زلزله دماوند یک روز بعد از وقوع

به گزارش می‌متالز، با استناد به داده‌های ثبت‌شده در سایت مرکز لرزه نگاری کشوری وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، یک روز بعد از وقوع دو زمین لرزه ۹/ ۳ ریشتری و ۵/ ۲ ریشتری در عمق ۱۰ و ۱۴ کیلومتری زمین در نزدیکی دماوند، نشان می‌دهد تا زمان تنظیم این گزارش (ساعت ۳ بعد از ظهر)، زمین لرزه دیگری در این منطقه به ثبت نرسیده است و این منطقه ۲۴ ساعت بعد از وقوع زمین لرزه دوم، در وضعیت سکون لرزه‌ای قرار گرفته است.

اولین زمین لرزه، روز جمعه، ۲۸ مردادماه، با بزرگی ۹/ ۳ ریشتر در عمق ۱۰ کیلومتری زمین، ساعت ۱۳ و ۴۸ دقیقه و ۳۱ ثانیه، در فاصله ۱۰ کیلومتری دماوند رخ داد. حدود یک ساعت بعد یعنی در ساعت ۱۴ و ۴۲ دقیقه و ۲۷ ثانیه، زمین لرزه دیگری در مقیاس ۵/ ۲ ریشتر در همین منطقه به وقوع پیوست.

تا ۲۴ ساعت بعد، یعنی در زمان تنظیم این گزارش، مرکز لرزه نگاری کشوری، وقوع زمین لرزه دیگری را در این محدوده به ثبت نرسانده است. «دنیای اقتصاد» در گزارشی که دیروز در همین صفحه منتشر کرد، به نقل از علی بیت اللهی، رئیس بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، اعلام کرد: اگر روند لرزه‌های زمین در این نواحی را همین دو رخداد تلقی کنیم، می‌توان گفت زلزله اصلی همان زمین لرزه اول بوده و سپس پس لرزه کوچک تری رخ داده تا باقی‌مانده انرژی زمین نیز تخلیه شود. در عین حال برای اظهارنظر دقیق‌تر مبنی بر اینکه آنچه رخ داده است، پیش لرزه بوده یا زلزله اصلی، لازم است رخداد‌های چند ساعت آتی نیز دنبال و در ارزیابی نهایی لحاظ شود؛ کمااینکه نمی‌توان به طور قطع ادعا کرد با وقوع زلزله‌های کوچک انرژی زمین به طور کامل تخلیه شده و دیگر زلزله بزرگ تری رخ نخواهد داد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، اگرچه در ۲۴ ساعت بعد از وقوع دومین زمین لرزه ظهر جمعه در دماوند، این منطقه در سکون و آرامش لرزه‌ای قرار داشته است اما، تجربه‌های قبلی وقوع زمین لرزه با مقیاس‌های مختلف در کشور نشان می‌دهد، این سکون ۲۴ ساعته و حتی بیشتر نمی‌تواند به معنای رفع کامل خطر وقوع زمین لرزه‌های بعدی در کانون زمین لرزه در ساعت‌ها و روز‌های آتی باشد.

بیت اللهی نیز دیروز با بیان این موضوع به ماجرای وقوع زلزله ویرانگر ۳/ ۷ ریشتری کرمانشاه در آبان ماه سال ۹۶ بعد از یک زمین‌لرزه ۴/ ۴ ریشتری، تنها به فاصله ۴۵ دقیقه اشاره کرد.

۲۱ آبان ماه ۹۶، زمین لرزه‌ای مهیب با بزرگی ۳/ ۷ ریشتر در ۱۱ کیلومتری بخش ازگله و ۳۲ کیلومتری شهر سرپل ذهاب در استان کرمانشاه، رخ داد که طی آن صد‌ها نفر کشته و هزاران نفر مجروح شدند. ۴۵ دقیقه قبل از وقوع این زمین لرزه، یک پیش لرزه ۴/ ۴ ریشتری رخ داده بود. با این حال، پس لرزه‌های زمین لرزه ۳/ ۷ ریشتری در مقیاس‌های مختلف تا مدت‌ها بعد در این منطقه ادامه داشت. حتی یک پس لرزه بیش از ۶ ریشتری در روز‌های بعد در این منطقه اتفاق افتاد؛ بنابراین در ارتباط با سکون لرزه‌ای ۲۴ ساعته گسل منشأ وقوع زمین لرزه روز جمعه در حوالی دماوند، دو فرضیه وجود دارد. فرضیه اول آن است که زلزله اول یعنی زمین لرزه ۹/ ۳ ریشتری، زمین لرزه اصلی بوده و زلزله‌ای که به فاصله حدود یک ساعت بعد با بزرگای ۵/ ۲ ریشتر رخ داده است پس لرزه آن بوده است و این منطقه فعلا به حالت سکون لرزه‌ای درآمده است و در روز‌های بعد به احتمال زیاد زلزله دیگری را شاهد نخواهیم بود.

فرضیه دوم آن است که احتمال وقوع زمین لرزه‌های دیگری در روز‌های آینده وجود دارد و نمی‌توان این سکون لرزه‌ای ۲۴ ساعته را برای ساعت‌ها و روز‌های بعد نیز به طور قطعی پیش‌بینی کرد.

ضمن آنکه منشأ وقوع این زمین لرزه یکی از مهم‌ترین گسل‌های فعال تهران با توان لرزه زایی قابل توجه یعنی گسل مشاء بوده است که در هر زمان و هر لحظه امکان وقوع زمین لرزه و تخلیه انرژی زمین از طریق آن وجود دارد. بیت اللهی دیروز در این باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: گسل مشاء یکی از گسل‌های لرزه زای کشور است که اتفاقا از دره‌ای به همین نام عبور می‌کند که به واسطه ویلاسازی‌ها و تغییرکاربری‌های گسترده به یکی از کانون‌های جمعیتی در اطراف تهران تبدیل شده است.

به گفته وی، کانون این زلزله از شهر رودهن که یکی دیگر از مراکز جمعیتی اطراف گسل مشاء است ۱۳ کیلومتر و از آبعلی نیز ۷کیلومتر فاصله داشته؛ بنابراین به این محدوده‌های جمعیتی نیز نزدیک بوده است. در سال‌های گذشته نیز زلزله‌های متعددی در این نواحی از اطراف تهران به ثبت رسیده است.

منبع: دنیای اقتصاد