یخ همکاری نفتی ایران و ونزوئلا آب می‌شود

به گزارش می‌متالز، بازگشت احتمالی تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت ونزوئلا در آوریل، همکاری با ایران را برای سر پا نگه داشتن صنعت انرژی خود، حیاتی می‌کند.

واشنگتن در اواخر سال ۲۰۲۲ موافقت کرد سواپ نفت در برابر بدهی میان شرکت‌های نفتی خارجی و ونزوئلا به منظور تسویه بدهی و سود سهام معوقه، انجام شود. سپس در اکتبر، با هدف تشویق برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آزاد ونزوئلا در سال ۲۰۲۴، مجوز شش ماهه‌ای برای معافیت از تحریم‌ها صادر کرد تا صادرات نفت خام و گاز این کشور آمریکای جنوبی به بازار‌های منتخب خود را تسهیل کند.

این وضعیت روز به روز حادتر می‌شود. بررسی آمار حمل‌ونقل و اسناد شرکت نفتی دولتی PDVSA نشان می‌دهد ونزوئلا در پرداخت‌ها به ایران عقب افتاد و این وضعیت پس از این که آمریکا، صدور مجوز را در اواخر سال ۲۰۲۲ آغاز کرد، بدتر شد. این مجوز‌ها باعث شد شرکت PDVSA، محموله‌هایی را که در ابتدا قرار بود به ایران ارسال شوند، به مشتریان نقدی اختصاص دهد.

ونزوئلا برای نجات این همکاری، عجله دارد تا به مفاد همکاری سه ساله‌ای که شامل قرارداد‌ها و سواپ نفتی به ارزش صد‌ها میلیون دلار است، عمل کند. این کشور در تلاش است تا با تسریع در تحویل محموله‌های نفت خام و سوخت سنگین به ایران، بدهی‌های معوق را تسویه کند.

به گفته منابع آگاه، ونزوئلا همچنین در تلاش است تا قبل از سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به کاراکاس در ماه‌های آینده، ده‌ها پروژه ناتمام از کشاورزی گرفته تا خودروسازی را مورد مذاکره مجدد قرار دهد.

پدرو تله‌چیا، وزیر نفت ونزوئلا، در فوریه به این همکاری از هم گسیخته اذعان کرد و گفت: شرکت PDVSA، تعمیرات خود را برای پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های پتروشیمی در سال جاری انجام خواهد داد که بخش مهمی از قرارداد ۲۰ ساله با ایران است. این مقام ونزوئلایی در توضیحاتی در یک کارخانه توزیع سوخت در مرکز ایالت کارابوبو گفت: ما در حال تکمیل برنامه‌های تعمیر و نگهداری با کارکنان خود هستیم.

این کار داخلی به دنبال تکمیل تعمیرات اساسی ۱۱۰ میلیون یورویی تکنسین‌های ایرانی در کوچک‌ترین پالایشگاه ونزوئلا انجام می‌گیرد که قرار بود سال گذشته در پاراگوانا - بزرگ‌ترین مجتمع پالایشی این کشور- تکرار شود. این کار می‌توانست تجهیزات پالایشی جدید ایران و چین را جایگزینی تجهیزات قدیمی ساخت آمریکا کند.

اختلاف در خصوص سواپ نفت

وزیر نفت ونزوئلا همچنین ماه گذشته گفت: شرکت PDVSA، رویارویی با تحریم‌های آمریکا را فرا گرفته و با کارکنان ماهر و تاسیسات عملیاتی بهبود یافته، آمادگی بهتری برای مواجهه با هر گونه سناریویی دارد.

عدم وجود کشتی، قطعی برق مکرر پایانه صادراتی و کیفیت ضعیف نفت خام، باعث شده است ونزوئلا نتواند تعهدات خود را در قرارداد با ایران، با سرعت برنامه‌ریزی شده، تکمیل کند. این اواخر، تسهیل تحریم‌های آمریکا باعث شد کاراکاس فروش نفت به کشور‌های دیگر را در اولویت قرار داده و سواپ نفتی خود با ایران را کاهش دهد.

توافق اولیه از سال ۲۰۲۱، شرکت PDVSA را ملزم کرده بود حداقل دو بشکه نفت برای هر بشکه‌ای که دریافت می‌کند را به شرکت‌های دولتی ایران تحویل دهد. طبق اسناد شرکت PDVSA، پس از این که این شرکت در عمل به تعهدات خود عقب افتاد، ایران در ماه مه سال گذشته، ارسال محموله‌ها به ونزوئلا را متوقف کرد. کاراکاس از آن زمان متعهد شده است حداقل یک محموله در ماه به ایران ارسال کند تا این شکاف را جبران کند.

طبق اسناد شرکت PDVSA در خصوص جزئیات محموله‌ها از اواسط سال ۲۰۲۱ تا فوریه سال ۲۰۲۴، عرضه نفت و میعانات ایران به ونزوئلا در فاصله سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳، به میزان ۴۴ درصد کاهش یافت و به حدود ۴۱ هزار و ۳۰۰ بشکه در روز رسید و عرضه نفت و سوخت ونزوئلا به ایران که قرار بود دو برابر میزان دریافتی باشد، کاهش ۵۶ درصدی پیدا کرد و به ۳۹ هزار و ۴۰۰ بشکه در روز رسید.

مجموع حجم مبادلات در سال گذشته، نصف شد، زیرا ونزوئلا نتوانست تولید از دست رفته نفت را احیا کرده و مسائل کیفیت و زیرساخت را حل کند و به تعهدات عرضه به همه مشتریان خود عمل کند.

از نیمه دوم سال گذشته، شرکت PDVSA، با تحویل یک محموله بزرگ نفت سنگین در ماه، به تدریج بدهی خود را پرداخت کرده است. اما ایران عرضه خود را ازسرنگرفته و شرکت PDVSA را واداشته است به دنبال منابع دیگر نفت شامل روسیه باشد.

توافق ونزوئلا و ایران شامل مسوولیت شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای به‌سازی مرکز پالایشگاه پاراگوانا به ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز است که شامل آموزش کارکنان در ایران، ساخت مسکن موقتی برای تکنسین‌های ایرانی در ونزوئلا و برنامه‌ریزی بودجه مشترک برای واردات تجهیزات است.

اما این پروژه هرگز فراتر از مراحل اولیه پیش نرفت، زیرا ظرفیت پرداخت ناکافی شرکت PDVSA و وخامت شدید زیرساخت کشف شده در بازرسی‌ها، موانع جدیدی را برای غلبه بر این روابط ضعیف ایجاد کرد. شرکت PDVSA اکنون سرگرم بررسی شرکت‌های دیگر از جمله شرکت‌هایی از برزیل برای تعمیرات پالایشگاهی است.

سرنوشت همکاری دو جانبه

قرارداد میان ایران و ونزوئلا، حداکثر ۲۵ میلیارد دلار تجارت و سرمایه‌گذاری از سال ۲۰۲۲ را در بخش‌های کلیدی هر دو کشور پیش‌بینی کرده بود.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)