آغاز طرح تحول زمین‌شناسی دریایی در سواحل استان سیستان و بلوچستان (مکران) از مهر ۱۴۰۳

به گزارش می‌متالز، مسعود زمانی‌پدرام، با اعلام این خبر که طرح تحول زمین‌شناسی دریایی در مهرماه سال ۱۴۰۳ به‌صورت متمرکز در سواحل استان سیستان و بلوچستان طراحی و آغاز به کار خواهد کرد، خاطرنشان کرد: این طرح جهت تهیه ۳۰ برگ نقشه زمین‌شناسی در سه لایه اطلاعاتی شامل ژئوشیمی رسوبی، آلاینده‌های زیست‌محیطی و رسوب‌شناسی با تمرکز بر شناسایی منابع غیرزنده دریایی و ژئومورفولوژی در مقیاس یک‌پنجاه‌هزارم انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: این نقشه‌ها برای مناطق جوانی، پسا بندر، بریس بالا، کمبل، چابهار، کنارک، گوردیم، بیر، هومدان و درک واقع در استان سیستان و بلوچستان همراه با مطالعات ژئو فیزیک دریایی در دو برگه چابهار و کنارک انجام خواهد شد.

مدیرکل دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور با بیان این‌که وسعت محدوده مورد مطالعه بیش از ۶ هزار و ۲۵۰ کیلومتر مربع است؛ تصریح کرد: پیش‌بینی انجام طرح تحول زمین‌شناسی دریایی در این مناطق ۱۲ ماهه خواهد بود و این طرح در مهرماه سال ۱۴۰۴ به پایان می‌رسد.

زمانی‌پدرام با اشاره به این‌که در این طرح متمرکز از دو کمپ عملیاتی واقع در سواحل سیستان و بلوچستان جهت انجام مطالعات میدانی استفاده خواهد شد، افزود: نمونه‌برداری در محیط خشکی و دریا با حضور ۳۲ نفر مسوول پروژه، ۳۲ نفر کارشناس همراه، ۳۲ نفر ناظر فنی با پیش‌بینی حدود ۱۴۰ نفر کارشناس روز برای هر نقشه و در مجموع حدود ۴ هزار ۴۸۰ نفر کارشناس روز ماموریت برای هر برگه در چهار لایه فنی پیش‌بینی شده که با استفاده از توان لجستیکی و آزمایشگاهی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور انجام می‌شود.

به گفته وی؛ برداشت نقاط اطلاعاتی برای هر یک برگه‌ها حدود ۶۰۰ نقطه و نمونه‌برداری در نقشه‌های رسوب‌شناسی و ژئوشیمی رسوبی و آلاینده‌های زیست محیطی به‌صورت سیستماتیک و غیرسیستماتیک برای هر برگه یک‌پنجاه‌هزارم (۲۵ در ۲۵ کیلومترمربع) به تعداد میانگین ۱۵۰ نمونه انجام می‌شود.

توضیح تصاویر: محدوده و برگه‌های هدف یک پنجاه هزارم به نام‌های جوانی، پسابندر، بریس‌بالا، کمبل، چابهار، کنارک، گوردیم، بیر، هومدان و درک در طرح تحول زمین‌شناسی دریایی استان سیستان و بلوچستان- اسامی قرمز رنگ نشان‌دهنده نقشه‌های یک‌دویست‌وپنجاه‌هزارم، اسامی سیاه رنگ نشان‌دهنده نقشه‌های یکصدهزارم و اسامی سبز رنگ معرف نقشه‌های یک‌پنجاه‌هزارم است.

مدیرکل دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور تصریح کرد: تعداد آنالیز آزمایشگاهی جهت آماده‌سازی به تعداد ۱۵۰ نمونه، آنالیز شیمیایی به تعداد ۶۰۰ نمونه (به‌روش ICP-MS، XRF، AF)، کانی‌شناسی (به‌روش XRD) حدود ۵۰ نمونه، دانه‌بندی مرطوب ۱۵۰ نمونه، دانه‌بندی لیزری ۱۵۰ نمونه، تهیه مقطع نازک ۲۵ تا ۳۰ نمونه، مورفوسکوپی و مورفومتری ۳۰۰ نمونه رسوبی و در مجموع برای هر برگه حدود ۱۳۸۰ آنالیز خواهد بود.

زمانی‌پدرام، با بیان این‌که در طرح تحول زمین‌شناسی دریایی در سواحل استان سیستان و بلوچستان علاوه بر مطالعه عناصر و کانی‌های اقتصادی، عناصری که در ایجاد آلاینده‌های زیست‌محیطی نقش دارند نیز بررسی می‌شوند، گفت: این عناصر شامل آلومینیوم، آهن، منگنز، باریم، کروم، نیکل، وانادیم، روی، مس، سرب، آرسنیک، مولیبدن، کادمیم، آنتیموان، جیوه، کبالت، اورانیم، قلع، برلیم، بر، تلوریم، فسفر، تیتان است.

شایان ذکر است؛ طرح تحول زمین شناسی دریایی با همکاری مدیریت زمین‌شناسی دریایی، مرکز پژوهش‌های کاربردی البرز، مرکز زمین‌شناسی کاسپین خاوری، مرکز زمین‌شناسی کاسپین باختری، مرکز سیستان و بلوچستان، مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی آذربایجان غربی، پایگاه داده‌های علوم زمین، مدیریت آزمایشگاه‌ها، دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه، دفتر نظارت و ارزیابی و با پشتیبانی معاونت برنامه‌ریزی، توسعه منابع و پشتیبانی و حراست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور در سواحل شمالی کشورمان در حال انجام است.

مروری بر روز ملی خلیج‌ فارس با تاکید بر مطالعات زمین‌شناسی دریایی

با ابلاغ سیاست‌های کلی توسعه دریامحور رهبر انقلاب به رؤسای قوای سه‏‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، توجه سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران کلان کشور به این بخش از مواهب کشور پهناور و غنی ایران معطوف شده است. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور به عنوان یکی از دست‌اندرکاران حوزه سواحل و دریا، همواره تلاش کرده با رویکرد‌های هم‌زمان "جلوگیری از هدر رفت ثروت" و "تولید ثروت با شناسایی منابع جدید" ضمن پاسداشت میراث زمین و نگهداری آن برای نسل­‌های آینده، زمینه را برای کشف منابع جدید آماده کرده و همین‌ طور با تکیه بر گستره وسیع علوم زمین (زمین‌شناسی، اقلیم‏‌شناسی، زمین‌ریخت‌شناسی، ژئوفیزیک، ژئوشیمی و...) امکان مدیریت بهینه منابع موجود را در سواحل و دریا فراهم آورد. این سازمان با تولید بیش از ۳۰ لایه اطلاعات بنیادی مکان­دار، تصویری دقیق از محیط دریا و سواحل ترسیم کرده تا با معرفی فرصت­‌های طبیعی هر یک از مناطق ساحلی و آبی کشورمان، مزیت­‌های رقابتی انواع پروژه‌­های توسعه­‌محور هر منطقه را آشکار کرده و سرمایه­‌گذاران خرد و کلان و یا خارجی و داخلی را برای فعالیت در منطقه ترغیب کند.

از سوی دیگر، مطالعات کارشناسان خبره سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور در بخش زمین‏‌شناسی دریایی در شناسایی منابع غیر زنده دریایی، زیست بوم‌های دیرینه و محیط زیست دریا می‌­تواند با کاهش ریسک عملیاتی فعالیت­‌های اقتصادی دریا­محور ضمن بالا بردن بیش از پیش جذابیت­‌های سرمایه‌‏گذاری (به‌ویژه خارجی) موجبات حفظ و ثبات جوامع ساحلی، افزایش رشد اقتصادی و تحقق یافتن سعادت پایدار در منطقه شود.

با نگاهی به سابقه همکاری سازمان زمین­‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور در تدوین برنامه‌های آمایشی و راهبردی در انواع مقیاس‌­های منطقه‌­ای و یا استانی‌و...، اهمیت و ضرورت حضور دیدگاه مبتنی بر شناخت علمی زمین و منابع آن- به عنوان یکی از سه عنصر مهم در توسعه همه جانبه و پایدار- در کلیه طرح­‌های راهبردی و توسعه‌ه­ای کشور مانند طرح جامع توسعه دریامحور هویدا می‌شود.

شناخت عوامل زمین­‌شناختی مؤثر در اهداف توسعه فضایی پایدار سواحل و پهنه­‌های آبی کشور مانند توزیع عادلانه منابع، پاسداشت زیست‌­بوم ساحل و دریا، افزایش رقابت­‌پذیری و رشد اقتصادی جوامع ساحلی، تاب‌آورسازی جوامع ساحلی... و کمی‌­سازی تأثیر این عوامل به جهت به‌ کار­گیری در الگو‌های تصمیم­‌گیری نوین که گستره زمین تا مردم و جامعه را پوشش می­‌دهند و در نهایت ارائه این اطلاعات به همراه راهکار‌های توسعه­ مبنا از اقدامات شاخص این سازمان بوده است.

یکی از نمونه­‌های بارز این تفکر در حیطه رشد پایدار و توسعه­‌محور برای جوامع ساحلی کشور که سازمان زمین­‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور نه تنها در ایران بلکه در سطح جهانی پیشرو و پیشگام بوده؛ طرح تحول زمین‌شناسی دریایی بوده است.

منبع: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور