فرصتی برای معدن‌کاری سبز

به گزارش می‌متالز، سرمایه‌گذاری کم شرکت‌های معدنی در حوزه محیط زیست و تکیه این شرکت‌ها بر سیستم‌های پایش سنتی و دستی نگرانی‌های زیست محیطی در زمینه معدن‌کاری را افزایش داده است. در گزارش ۲۰۲۳ EY، با عنوان «۱۰ خطر و فرصت برتر برای معادن و فلزات»، مسائل زیست محیطی و اجتماعی همچنان پس از سه‌سال به عنوان ریسک شماره‌ یک حوزه معدن و صنایع معدنی گزارش شده است. بر اساس این گزارش، از آنجا که عوامل محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) به اولویت بزرگ‌تری برای سرمایه‌گذاران و سهام‌داران تبدیل شده است، شرکت‌های معدنی نیز تلاش بیشتری برای ادغام ESG در استراتژی‌های شرکت، تصمیم‌گیری و گزارش دهی خود انجام می‌دهند.

جوامع، دولت‌ها و سرمایه‌گذاران، شرکت‌های معدنی ناپایدار را در آینده تحمل نخواهند کرد. شرکت‌ها باید روابط و مشارکت با ذی‌نفعان را با تعهد به ارائه ارزش مشترک به صنعت، دولت‌ها و جوامع بهبود بخشند. چالش‌های تبدیل سرمایه منابع طبیعی به رشد اقتصادی پایدار و توسعه بلندمدت مناطق معدن‌کاری باید حل شود. صنعت معدن باید مشکلات اجتماعی، محیط‌زیستی و فنی را با به کارگیری مفاهیم جامع مانند مفهوم توسعه پایدار و استفاده از ابزار‌های معدن‌کاری سبز حل کند تا مجوز‌های اجتماعی برای فعالیت خود را کسب کند و بهره وری خود را بهبود بخشد. کلید ساخت معدن سبز مبتنی بر فناوری است. به منظور کاهش مصرف انرژی و منابع، باید تکنیک‌های دیجیتالی سازی و اطلاع‌رسانی برای بهبود سطح اتوماسیون تجهیزات اتخاذ شود. در آینده، توسعه فناوری تشدید و چرخه ارتقا به طور مداوم کوتاه خواهد شد، بنابراین پتانسیل نوآوری فناوری و تحقیقات جامع نیاز به بهبود دارد. علاوه بر این، پیشرفت در استخراج هوشمند باید به شدت بر اساس هوش مصنوعی انجام شود تا الگوی استخراج فعلی به طور کامل به یک سیستم استخراج قابل اعتمادتر و هوشمندتر تبدیل شود. فشار ذی‌نفعان بر روی موضوعاتی مانند تنوع زیستی و مدیریت آب احتمالا تشدید می‌شود و معدنچیان را ملزم می‌کند که به تدریج برای تعطیلی معادن برنامه‌ریزی کنند و مصرف آب و انرژی را برای برآورده کردن انتظارات، بهتر مدیریت کنند. اطمینان از اینکه فعالیت‌های استخراج و بازسازی دارای اثر مثبت هستند، نیازمند اندازه‌گیری و ثبت مناسب تاثیرات در طول عمر معدن است. با استفاده از این اطلاعات می‌توان تصمیمات آگاهانه گرفت و اقدامات معناداری انجام داد. با افزایش تعداد دستگاه‌های دیجیتال مورداستفاده در سایت‌های معدنی، فرصت‌های مناسبی در جهت جمع‌آوری اطلاعات در زمینه‌هایی مانند نظارت بر آب، هوا، حفظ و ارتقای تنوع زیستی و مدیریت باطله در اختیار معدن‌کاران قرار گرفته است. مدیریت صحیح این داده‌ها می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای حفاظت و ارتقای تنوع زیستی در محدوده معادن نشان دهد.

در یک گزارش تحقیقاتی در سال ۲۰۲۰ که توسط متخصص ارتباطات ماهواره‌ای Inmarsat منتشر شده است نظارت بر محیط زیست عامل شماره یک جذب اینترنت اشیا در بخش معدن است. بر اساس گزارش این شرکت، اینترنت اشیا (IOT) این پتانسیل را دارد که به طور چشمگیری تاثیر عملیات استخراج بر محیط زیست را کاهش دهد. در مجموع بر اساس گزارش‌ها از اینترنت اشیا در ۴۳‌درصد موارد با هدف ارتقای سطح ایمنی، بهداشت و محیط زیست سایت‌های معدنی استفاده می‌شود. به منظور نظارت بر پارامتر‌های محیطی از جمله آب و هوا در ابتدا نیاز به تعیین کیفیت اولیه است که معمولا مبنا کیفیت آب و هوای منطقه قبل از شروع عملیات معدن‌کاری است. در گام دوم و پس از شروع فعالیت‌ها و بهره‌برداری از معدن محدودیت‌های مقدار پارامتر‌های محیطی وجود خواهد داشت که در طول عملیات نباید از آن مقدار تجاوز شود. این پارامتر‌ها باید به صورت مداوم نظارت و ثبت شوند. علاوه بر این، هشدار برای شرایط خارج از محدوده باید تنظیم شود و با ضبط رخداد‌های خارج از حد و تجزیه وتحلیل آن‌ها از بروز مجدد شرایط بحرانی جلوگیری شود. در نهایت نیز، زمانی که عملیات استخراج معدن به پایان رسید، نیاز به احیای محل معدن و بازگرداندن منطقه معدن به وضعیت اولیه وجود دارد. نظارت بر سایت معدن برای یک دوره چندساله مهم است تا اطمینان حاصل شود که سایت طبق پیش‌بینی در حال بهبود است.

رویداد جامع معدن و صنایع معدنی ۱۴۰۳ از ۳۰ اردیبهشت تا ۰۳ خرداد به‌همت گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» برگزار می‌شود.

سجاد ادهمی، کارشناس ارشد حوزه معدن و صنایع معدنی
امید اصغری، دانشیار دانشکده مهندسی معدن دانشگاه تهران

منبع: دنیای اقتصاد