اعتراض هزاران نفر در صربستان علیه طرح اروپایی استخراج لیتیوم

به گزارش می‌متالز، ده‌ها هزار نفر در بلگراد علیه طرح برنامه‌ریزی شده استخراج لیتیوم در صربستان تظاهرات کردند. کارشناسان محیط زیست این امر را به شدت برای مردم و طبیعت مضر می‌دانند. به دنبال فراخوان چندین انجمن حفاظت از محیط زیست، تظاهرکنندگان در میدان مرکزی پایتخت صربستان تجمع کرده و شعار‌هایی را ضد این پروژه سر دادند.

برخی از معترضان همچنین ریل‌های دو ایستگاه قطار در پایتخت صربستان را اشغال کردند و تردد قطار در آنجا را مسدود کردند. بسیاری از آنها اعلام کردند که می‌خواهند تمام شب مسیر‌ها را اشغال کنند. پلیس ابتدا وارد عمل نشد.

در همین حال، ایویکا داچیچ، وزیر کشور صربستان این محاصره را نقض جدی نظم و آرامش عمومی توصیف کرد. وی از اتهامات جنایی و اداری علیه معترضان خبر داد.

به گزارش خبرگزاری صربستان تانیوگ، این وزیر صربستانی گفت که پلیس تعداد تظاهرکنندگان را بین ۲۴ تا ۲۷ هزار نفر تخمین زده است. رهبران تظاهرکنندگان پیش از این بدون ارائه جزئیات، از مسدود شدن بیشتر حمل‌ونقل در کشور برای روز‌های آینده خبر داده بودند.

در چند روز گذشته افراد زیادی در بیش از ۴۰ شهر صربستان علیه این پروژه تظاهرات کردند.

بزرگ‌ترین ذخایر لیتیوم اروپا در دره جادار در غرب صربستان قرار دارد. این مواد اولیه برای تولید خودرو‌های الکتریکی مهم است. در ژوئیه سال جاری، بلگراد پس از توقف موقت تولید لیتیوم دو سال قبل و تحت فشار طرفداران محیط زیست، مجددا به تولید لیتیوم چراغ سبز نشان داد.

دولت صربستان در ۱۹ ژوئیه در بلگراد، با حضور ماروس سفکوویچ، نایب رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا و با حضور اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان اعلامیه‌ای را امضا کرد که قصد دارد تولید این فلز سبک را که در سراسر جهان بسیار مورد توجه است در دره جادار فراهم کند. آلمان و اتحادیه اروپا می‌خواهند از این پروژه برای کاهش وابستگی خود به چین استفاده کنند.

چین کنترل بسیاری از معادن استخراج و پردازش لیتیوم در جهان را در اختیار دارد. غول معدنی استرالیایی Rio Tinto سالهاست که به این پروژه مالی علاقه‌مند بوده است. محیط‌بانان در صربستان از جمله انتقاد می‌کنند که استخراج لیتیوم آب‌های زیرزمینی را با فلزات سنگین آلوده می‌کند و بنابراین تامین آب آشامیدنی ساکنان را تهدید می‌کند.

حالا مجددا هزاران نفر در چندین شهر صربستان علیه این طرح توافقی دولت با اتحادیه اروپا به منظور استخراج لیتیوم که از جمله به منظور کاهش وابستگی‌ها به چین انجام می‌شود اعتراض کردند.

فعالان محیط زیست و گروه‌های مخالف در صربستان انتقاد می‌کنند که این پروژه صدمات جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کند، اما سود کمی برای شهروندان این کشور به همراه خواهد داشت. چند سال پیش شرکت بریتانیایی-استرالیایی ریوتینتو پروژه استخراج لیتیوم را در دره جادار در غرب این کشور آغاز کرد که با مقاومت زیادی روبرو شد و در نهایت مجبور به تعلیق شد. با این حال، در اوایل ژوئیه، دادگاه قانون اساسی صربستان تصمیم دولت برای لغو این پروژه ۲.۲ میلیارد یورویی را لغو کرد و راه را برای از سرگیری آن هموار کرد.

الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان در این باره گفته است که این استخراج قبل از سال ۲۰۲۸ آغاز نخواهد شد. به گفته وی دولت قبل از صدور مجوز استخراج، ضمانت‌های زیست‌محیطی را طلب خواهد کرد. برخی از مقامات دولتی پیشنهاد کرده‌اند که ممکن است یک همه پرسی نیز در مورد این موضوع برگزار شود.

با این همه پروژه استخراج لیتیوم جادار با ضمانت‌های جدید از سوی غول معدن‌کاری استرالیایی ریوتینتو و اتحادیه اروپا، آماده است نگرانی‌های محیط‌زیستی گذشته را پشت‌سر بگذارد و به یک تحول بزرگ در صنعت خودرو‌های الکتریکی اروپا کمک کند.

روزنامه فایننشال‌تایمز هم اخیرا گزارش داد الکساندر ووچیچ، رئیس‌جمهور صربستان، اعلام کرده است این کشور می‌تواند تا سال ۲۰۲۸ از لیتیوم بهره‌برداری کند؛ به گفته ریوتینتو، معدن جادار در غرب صربستان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر لیتیوم در اروپا را دارد که عنصری حیاتی برای تولید باتری خودرو‌های الکتریکی است. این ذخایر در سال ۲۰۰۴ کشف شد، اما این پروژه معدن‌کاری در سال ۲۰۲۲ به دلیل نگرانی‌های محیط‌زیستی و اعتراضات عمومی متوقف شد.

مخالفان قبلاً ریوتینتو و ووچیچ را به عدم شفافیت در مورد روند پروژه و عدم انتشار گزارش‌های تبعات محیط‌زیستی متهم کرده بودند.

در سپتامبر ۲۰۲۳، صربستان یک نامه تعهد با کمیسیون اروپا برای مشارکت استراتژیک در زمینه باتری و مواد خام امضا کرد. به زعم طرفین این همکاری می‌تواند به تقویت نقش صربستان در زنجیره تامین باتری‌های الکتریکی در اروپا کمک کند و باعث توسعه اقتصادی و صنعتی این کشور شود.

اولاف شولتز، صدر اعظم آلمان هم ضمن حمایت از این پروژه در این‌باره گفته است: این استخراج به روشی انجام خواهد شد که آسیب قابل توجهی به محیط زیست وارد نکند.

منبع: خبرگزاری تسنیم