بورس ایران و منطقه در نوسان

به گزارش می‌متالز، بورس تهران نیز تحت تاثیر نااطمینانی‏‏‌های سیاسی-منطقه‏‏‌ای، افتی ۱.۴۶ درصدی را تجربه کرد. ترکیه نیز با ۳.۳۹ درصد کاهش، بیشترین افت را در بازار‏‏‌های منطقه‏‏‌ای تجربه کرد. نکته قابل توجه، اما رشد شاخص کل در بورس لبنان است. این شاخص با رشد ۲ درصدی مواجه شد. بررسی‏‏‌ها نشان می‌دهد که نوسانات ژئوپلیتیک به‏‏‌شدت بر رفتار سرمایه‏‏‌گذاران و شاخص‏‏‌های بازار‌های مالی منطقه اثرگذار است.

شهادت سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان در ۲۷ سپتامبر (۶ مهر ماه)، در هفته گذشته موجی از واکنش‌های سیاسی و اقتصادی را در خاورمیانه به دنبال داشت. این رویداد نه تنها واکنش‌های شدیدی در سطح سیاسی و امنیتی منطقه به وجود آورد، بلکه تاثیرات آن به وضوح در بازار‌های مالی کشور‌های مختلف نیز مشاهده شد. بازار‌های مهم غرب آسیا از جمله بازار‌های ایران، اسرائیل، عربستان، ترکیه و لبنان که تاثیر آن در بازار‌های منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. 

افت مستمر پس از رشد

بورس تهران در هفته اخیر روندی منفی را تجربه کرد. پس از ۷ روز متوالی رشد، شاخص کل بورس در روز چهارشنبه ۴ مهر به ۲ میلیون و ۱۵۵ هزار واحدی رسید. پس از آن با انتشار وقایع لبنان، بورس تهران چهارمین روز متوالی قرمزپوشی را به ثبت رساند. در مجموع این کاهش نشانگر نگرانی سرمایه گذاران از تحولات منطقه‌ای و نااطمینانی نسبت به آینده سیاسی ایران است. یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند این افت را توضیح دهد، تجربه تاریخی فعالان درباره اجتناب از حضور در بازه‌های پرریسک بازار است. بورس تهران که در سال‌های اخیر تحت تاثیر تحولات بین‌المللی، نرخ ارز و شرایط سیاسی داخلی بوده، بار دیگر نشان داد که نسبت به تحولات ژئوپلیتیک حساسیت بالایی دارد. ترور حسن نصرالله و احتمال افزایش تنش‌های منطقه‌ای به وضوح سرمایه گذاران را نسبت به آینده کوتاه مدت بازار بدبین کرده است.

اسرائیل: رشد شاخص در واکنش به کاهش تهدیدات امنیتی

بورس اسرائیل، برخلاف بازار‌های دیگر منطقه، شاهد رشد قابل توجهی بود. شاخص کل این کشور از ۲۰۶۰.۱ در تاریخ ۲۵ سپتامبر به ۲۰۹۵ در تاریخ یک اکتبر افزایش یافت که رشد ۱.۶۹ درصدی را نشان می‌دهد. این افزایش را می‌توان به برداشت عمومی از کاهش تهدیدات امنیتی نسبت داد. اسرائیل که از دیرباز با حزب الله درگیر بوده، ممکن است فعالان بازار، این رویداد را به عنوان یک عامل کاهنده ریسک تلقی کرده باشند که باعث ابهام‌زدایی از آینده و ایجاد اعتماد میان سرمایه گذاران شده باشد. این احتمال می‌رود که سرمایه گذاران این وقایع را ثبات در مرز‌های شمالی تعبیر کنند. این امر به ویژه برای شرکت‌های فعال در بخش امنیت و تکنولوژی که نقشی حیاتی در اقتصاد اسرائیل دارند، سودمند بوده و باعث رشد ارزش سهام آنها شده است.

عربستان و امارات: افزایش نگرانی‌های ژئوپلیتیک

شاخص بورس عربستان سعودی نیز افت را تجربه کرد و از ۱۲۳۴۰.۸ به ۱۲۲۳۶ کاهش یافت که نشان‌دهنده کاهش۰.۸۴ درصدی است. بورس امارات نیز روندی مشابه داشت، شاخص کل از ۹۴۰۵.۶۶ به ۹۳۹۶ کاهش یافته که معادل ۰.۰۱ درصد افت است. این کاهش‌ها به احتمال زیاد به دلیل افزایش نگرانی‌های امنیتی و نااطمینانی از واکنش‌های احتمالی گروه‌های مقاومت به شهادت سیدحسن نصرالله بوده است. بررسی تجربه تاریخی نشان می‌دهد سرمایه گذاران در کشور‌های عربستان و امارات به هرگونه افزایش تنش در لبنان یا سوریه که منجر به افزایش نااطمینانی شود واکنش نشان می‌دهند.

ترکیه: افت شدید تحت تاثیر نوسانات اقتصادی و تنش‌های منطقه‌ای

بازار سرمایه در ترکیه به شدت تحت تاثیر نوسانات ژئوپلیتیک قرار دارد. اما نمی‌توان از متغیر‌های اقتصادی ترکیه به سادگی عبور کرد. مشکلات اقتصادی داخلی از جمله تورم بالا و کاهش ارزش لیر ترکیه، فشار بیشتری بر بازار سرمایه این کشور وارد کرده است و باعث خروج سرمایه گذاران از بازار شده است. اکنون با توجه به افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک، این افت شدت گرفته به نحوی‌که در یک اکتبر نسبت به ۲۵ سپتامبر کاهش ۳.۳۹ درصدی شاخص کل را به ثبت رساند.

لبنان: واگرایی در سایه بحران سیاسی-نظامی

شاخص بورس لبنان پس از تعطیلات، در تاریخ یک سپتامبر به ۲۰۷۷.۹۴ واحد افزایش یافت که معادل با رشد ۲ درصدی است. به عقیده برخی از کارشناسان، این افزایش احتمالا ناشی از جداشدگی بورس بیروت نسبت به تحولات جهانی است. این کارشناسان معتقدند بازار سرمایه لبنان طی سال‌های اخیر دچار نوعی واگرایی از اتفاقاتی شده است که بر بازار‌های سرمایه منطقه غرب آسیا اثرگذار است.

بازار‌های منطقه در تلاطم

ترور حسن نصرالله تاثیرات متفاوتی بر بازار‌های مالی منطقه داشته است. در حالی که بازار اسرائیل با رشد قابل توجهی مواجه شد، بازار‌های عربستان، امارات و ترکیه با افت مواجه شدند و بورس تهران نیز در این مدت افت‌های متوالی را به ثبت رساند که منعکس کننده تاثیرات منفی وقایع لبنان بر اعتماد سرمایه گذاران است. این تفاوت در واکنش‌ها نشان می‌دهد که چگونه تحولات ژئوپلیتیک در منطقه می‌توانند به صورت مستقیم بر رفتار سرمایه گذاران در بازار‌های مالی اثرگذار باشد.

منبع: دنیای اقتصاد