گزارشی از رویداد هم‌اندیشی نخبگان صنعت فولاد ایران/ از بحران تاب‌آوری تا تهدید دامپینگ

به گزارش می‌متالز، امین ابراهیمی مدیرعامل فولاد خوزستان در این رویداد با اعلام این که بر اساس گزارشات ۶ ماهه منتشرشده در سامانه کدال، میانگین حاشیه سود صنعت فولاد کشور به زیر ۱۰ درصد رسیده است، اظهار داشت: از یک طرف درآمد فولادسازان در حوزه داخلی به واسطه سیاست‌های کنترل شده و در حوزه خارجی به واسطه دامپینگ چین و روسیه و همین طور بحث ارز نیمایی و سایر ترمز‌های صادراتی کاهش یافته و از سوی دیگر هزینه‌های فولادسازان به طور میانگین ۴۰ درصد افزایش یافته است و همچنان روند صعودی دارد که چنین شرایطی، تاب آوری صنعت فولاد را به مرز بحران رسانده است.

نایب رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اضافه کرد: البته اقدامات خوبی در حوزه ارزی به واسطه همکاری مشترک بین انجمن‌های زنجیره فولاد از سال گذشته استارت خورده که امیدواریم هر چه زودتر بازار توافقی ارز صادراتی راه‌اندازی شود تا بخشی از مشکلات این حوزه را مرتفع کند.

ابراهیمی با اشاره به چالش انرژی در صنعت فولاد اظهار داشت: در کنار همه این مسائل محدودیت انرژی به شکل برق در تابستان و به شکل گاز در زمستان تقریباً صنعت فولاد را تبدیل به یک صنعت فصلی کرده که فقط نیمی از سال می‌تواند فعالیت کند.

مدیرعامل فولاد خوزستان تصریح کرد: با توجه به کاهش شدید حاشیه سود فولادسازان و کمبود منابع ناشی از آن، لازم است مبنای مدیریت شرکت‌ها از مبنای لاینر اکونومی یا اقتصاد خطی به سمت اقتصاد چرخشی که یک بحث جدید هست تغییر پیدا کند.

نایب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ارزش جایگزینی صنعت فولاد کشور با ۴۹ میلیون تن ظرفیت تولید فعلی را حدود ۲۷ تا ۳۰ میلیارد دلار ارزیابی کرد و اظهار داشت: فقط ظرفیت خالی صنعت فولاد کشور بین ۷ تا ۱۰ میلیارد دلار ارزش جایگزینی دارد یعنی ۷ تا ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شده که به واسطه کمبود برق و گاز و مواد معدنی و امثالهم نمی‌توانیم از آن بهره برداری کنیم و در صورت رفع چالش‌ها ارزآوری ۱۰ میلیارد دلاری و کسب سهم ۲۵ درصدی از صادرات غیر نفتی برای این صنعت در دسترس است.

چالش عرضه و تامین ورق در بورس

در ادامه سیدرسول خلیفه‌سلطان عضو هیات مدیره انجمن آهن و فولاد در این جلسه گفت: ایران می‌بایست حداقل ۳۴ میلیون تن سالانه تولید فولاد داشته باشد که اگر این امر محقق می‌شد از بسیاری کشور‌ها پیشی می‌گرفتیم، اما با وجود کاهش تولید فولاد در ایران، تنها برنامه‌ای که تا ۱۴۰۴ توانسته به فعالیت برسد زنجیره فولاد و معدن بوده است. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی گازی در دنیا است و جزء ۱۵ صادر کننده برتر جهان به حساب می‌آید، اما مشکلات زیاد در مسیر تولید، صادرات و واردات ایران را زمین‌گیر کرده است، به طور مثال امسال در ۳ ماهه دوم تولید نسبت به ۳ ماهه اول کاهش پیدا کرده و ۶ ماهه دوم نسبت به ۶ ماهه اول روند کاهشی خواهد داشت.

وی افزود: در مسیر صادرات، تغییر و نوسان ارز نیمایی و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه و ایرادات در سامانه قیمت‌گذاری و تامین ارز نیمایی موجب شده که صادرات با بحران روبه‌رو شود و نیاز است نرخ ارز و بازار داخلی اصلاح شود، با وجود احساس نیاز بازار داخلی مسائل بورس و بازار بورس و کالا موجب کُند شدن روند عرضه و تقاضا شده است که در مساله تولید و عرضه و تامین ورق در بورس چالش ایجاد شده است. صادرات اسلب و رقابت با چین و ترکیه و پیشروی این کشور‌ها از ایران می‌تواند مساله ساز شود. امید است با همراهی شرکت‌های فولادی و ایجاد مسیر توسط مسوولان، چالش‌ها هموار شود.

تولید فولاد سبز و رسیدن به فولاد سبز

نجفی‌زاده رئیس انجمن آهن و فولاد ایران در این رویداد گفت: در صنعت فولاد امکانات و چالش‌هایی داریم که برخی موقتی هستند و نیاز به راهکار موقتی دارد، اما برای رفع اساسی آن نیاز به راهکار‌های آینده‌نگرانه است و تولید فولاد سبز و رسیدن به فولاد سبز نیاز به راهکار‌های بلند مدت دارد، فولاد صنعت پایه است که موجب رشد سایر صنایع دیگر است و چالش‌های انرژی برق و گاز این صنعت را با مشکلات دوچندان زیرساختی روبه‌رو کرده است.

وی افزود: ظرفیت تولید فولاد سال ۲۰۲۳ در ایران ۵۸ میلیون تن اعلام شده است و ترکیه ۳۳.۷ میلیون تن تولید کرده و ظرفیت ۵۴ میلیون تنی دارد و از نظر ظرفیت معدنی استرالیا اول و ایران هشتم است و ۳.۵ میلیون تن ظرفیت سنگ آهن دارد. ایران نیاز دارد از تکنولوژی‌های جدید برای بهره‌وری بیشتر استفاده کند و راهکار‌های علمی را پیش گیرد.

لزوم ابطال بخشنامه‌های خلق‌الساعه

در ادامه این رویداد امیر علی‌قلی‌زاده مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت گفت: ازدیاد بخشنامه‌ها که یکی از چالش‌های صنعت فولاد است که می‌بایست مورد بررسی قرار گیرد و برخی از آنها باطل شود.

بخشنامه‌ها در حوزه صنعت و معدن و کشور جمع‌آوری شده است و با دستور مسوولان یک برنامه کلی صنعت و معدن ارائه خواهد شد و از بخشنامه خلق‌الساعه پیش‌گیری می‌شود.

وی افزود: تامین سرمایه در گردش و تامین مواد اولیه ظرفیت کاذب ایجاد کرده و مراحل پیاپی آن نیازمند بررسی است. ظرفیت‌های کاذبی ایجاد شده که نیازمند رفع آن هستیم و در حال حاضر مشغول پایش مجوز‌های کسب شده هستیم که این پایش به راهبردی کردن ظرفیت‌سازی‌ها کمک می‌کند.

وی افزود: فولاد سبز در ایران با وجود آهن‌اسفنجی مناسب، شرایط خوبی می‌تواند داشته باشد که در راستای مارکت جهانی باید بتوانیم جایگاه خود را ایجاد کنیم و برنامه‌های راهبردی و آینده نگر را مطرح کنیم.

چالش انرژی گاز و برق و بهینه‌سازی نهاده‌های گازی را باید در کنار کمبود انرژی‌ها در نظر بگیریم، چالش ارزی از خردادماه مورد پیگیری قرار گرفته است و در حال حاضر ۱۸۰۶ شرکت کتاژی برای صادرات معرفی شده‌اند و در هفته آینده لیست ۲۷۰۰ شرکت به بانک مرکزی اعلام خواهیم کرد.

وی گفت: ظرفیت صادرات شرکت‌ها ۱۰۰ درصد باز شده و توافق‌های اولیه برای صادرات و تعاملات در همه زمینه‌های حتی تامین ماشین آلات معدنی برای کتاژ‌های موجود شرکت‌ها ایجاد شده است. امید است با هم‌اندیشی و همراهی فولادی‌ها با بخش دولتی بتوانیم موانع پیش رو را به حداقل ممکن برسانیم.

پیشنهاد تشکیل شورای عالی سرمایه‌گذاری در کشور

خداداد غریب‌پور مدیرعامل صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌های کشور گفت: ما باید به سوی صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم.

وی افزود: ارزش ذاتی فولاد خوزستان ۴۵ همت است. روز به روز ارز نیمایی که در حال حاضر ۴۸۰ هزار ریال است، فاصله‌ی خود را با ارزش بازار کم می‌کند. کشور باید رویکرد درازمدت داشته باشد. در مقابل ۴۹.۲ میلیون تن صادرات، یک میلیون تن واردات وجود دارد. این بدان معنا است که محصولات با ارزش افزوده بالا وارد کرده و محصولات با ارزش افزوده پایین صادر می‌کنیم. این در حالی است که باید به سوی صادرات محصول با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم.

وی افزود: ما در سه ماهه نخست سال جاری، ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تن صادر انجام داده‌ایم. برای تشویق صادرات، باید نرخ ارز نیمایی افزایش یابد. زیرا تراز ارزی کشور را بهبود بخشیده و همچنین ارز مورد نیاز کشور را تامین می‌کند.

وی گفت: یکی از حاشیه‌های سود، نرخ تامین مالی است. زمانی که حاشیه سود کم شود، سرمایه‌گذاری نیز کاهش می‌یابد.

غریب‌پور با پیشنهاد تشکیل شورای عالی سرمایه‌گذاری در کشور گفت: خوب است که تامین مالی در کشور، زیر نظر شورایی به‌نام شورای عالی سرمایه‌گذاری انجام شود. بسیاری از کشور‌ها تامین مالی را بانک‌ها انجام می‌دهند. در حال حاضر ۸۸ درصد اوراق تامین مالی در اختیار بانک‌ها و ۱۲ درصد از محل بازار سرمایه می‌باشد.

غریب‌پور تصریح کرد: این کشور برای رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی نیاز به سرمایه‌گذاری دارد، این ظرفیت به طور علمی، فنی و تکنولوژی انجام شده است. با نگاهی متوازن به امر سرمایه‌گذاری و بازرگانی، تولید و عرضه فولاد در بازار جهانی، نیاز به بازبینی دارد. ما جایگاه دهم در تولید فولاد و جایگاه نوزدهم در مصرف فولاد در دنیا را دارا می‌باشیم. به قولی، نصف صادرات مواد معدنی کشور، فولاد است.

غریب‌پور اظهار داست: باید هماهنگی میان تولیدکنندگان و مسوولان مرتبط با تولید فولاد در کشور، نظام بانکی و نرخ‌های بازار بوجود بیاید تا شاهد یک نشاط در صنعت فولاد کشور باشیم.

وی در پایان با اشاره به اصلاح نرخ ارز نیمایی خاطرنشان کرد: امیدواریم در آینده‌ی نزدیک شاهد رونق بازار آهن و فولاد در کشور باشیم.

منبع: چیلان