«رنج مثبت اغواگرانه»؛ مجازات ۱۴ نفر به پرداخت ۲۲۰۰ میلیارد ریال جزای نقدی/ برای نخستین بار، خسارت زیان‌دیدگان جرائم بورسی، به‌صورت داوطلبانه، پرداخت شد

به گزارش می‌متالز، محسن تفرشی، اعلام کرد: در پی تحقیقات گسترده نظارتی سازمان بورس و شرکت فرابورس، اشخاصی که به صورت هماهنگ و برنامه‌ریزی شده عمدتاً از طریق رنج مثبت به دستکاری بازار اقدام کرده بودند، شناسایی و با حکم قطعی مرجع قضایی به پرداخت جریمه نقدی قابل توجه محکوم شدند.

اصل ماجرا چه بود؟

او در تشریح این موضوع گفت: این اقدامات پس از عرضه اولیه یک نماد فرابورسی و به دنبال معاملات هماهنگ برخی از اعضای هیات مدیره، سهامداران عمده و یک شرکت کارگزاری انجام شد. این افراد با اختلال در روند عادی عرضه و تقاضا در نماد مذکور، با اغوای سایر سرمایه‌گذاران به معامله سهم و ایجاد قیمت کاذب، زیان هنگفتی به سهامداران وارد کردند.

تفرشی در بیان اقدامات مجرمانه متهمان افزود: برخی از اعضای هیات مدیره و سهامداران عمده ناشر با همراهی مدیرعامل و معامله‌گر یک شرکت کارگزاری و با سوءاستفاده از کد‌های معاملاتی نزدیکان خود به صورت هماهنگ اقدام به ثبت سفارش‌های خرید بالاتر از مظنه‌های جاری کردند. این روش که در عرف بازار به رنج مثبت شناخته می‌شود، موجب ایجاد نوسان مصنوعی و افزایش لحظه‌ای و کاذب قیمت سهم می‌شود.

شگرد اصلی متهمان

او، با تاکید براین‌که معاملات با رنج مثبت هماهنگ و اغواگرانه، شگرد اصلی متهمان در این پرونده بوده، گفت: این معاملات عمدتاً به‌صورت حضوری و از طریق معامله‌گر شرکت کارگزاری انجام شده بود و پس از بررسی‌های دقیق، معامله‌گر و مدیرعامل شرکت کارگزاری که در عملیات مجرمانه نقش داشتند، در کنار مشتری سفارش‌دهنده، به دستکاری بازار سرمایه محکوم شدند.

مسئولیت کیفری معامله‌گران

رئیس اداره دعاوی بازار و تشکل‌های خودانتظام سازمان بورس و اوراق بهادار، در توضیح مسوولیت کیفری معامله‌گران تاکید کرد: فرآیند معاملات اوراق بهادار، ترکیبی از دو جزء «دستور سفارش مشتری» و «اجرای سفارش توسط معامله‌گر» است. اگر نحوه انجام معاملات به شیوه اغواگرانه و با هماهنگی باشد، با وجود سایر شرایط می‌تواند موجب مسوولیت کیفری توأمان مشتری و معامله‌گر شود.

سایر اقدامات مجرمانه

او در ادامه به بخش دیگری از اقدامات مجرمانه متهمان اشاره کرد و گفت: ایجاد سفارش‌های خرید و فروش ساختگی سنگین و حذف سفارش‌ها پیش از گشایش بازار و تحریک سرمایه‌گذاران به خرید یا فروش در قیمت‌های غیرواقعی، از دیگر شگرد‌های اغواگرانه متهمان بوده که فرصت نوسانگیری و سودآوری غیرقانونی را برای آنان فراهم آورده است.

نقش سهامدار عمده

رئیس اداره دعاوی بازار و تشکل‌های خود انتظام سازمان بورس و اوراق بهادار به نقش سهامدار عمده در این پرونده پرداخت و افزود: برخی از سهامداران عمده با هدف افزایش قیمت سهام خود در این عملیات مشارکت داشتند. این افراد با واگذاری بخشی از سهام خود به سایر متهمان، زمینه دستکاری بازار را برای آنان فراهم کرده و هم‌زمان با سوءاستفاده از روش‌های معاملاتی، به دستکاری قیمت سهم پرداختند. مقام قضایی نیز این موضوع را شناسایی و سهامداران عمده را به پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر سود ناشی از افزایش کاذب قیمت دارایی خود محکوم کرد.

ابعاد دیگر پرونده

تفرشی با اشاره به ابعاد دیگری از این پرونده افزود: در جریان رسیدگی به پرونده و پیش از صدور رأی، هفت نفر از متهمان آمادگی خود را برای جبران خسارت سهامداران اعلام کردند. در پی موافقت دستگاه قضایی و محاسبات سازمان، حدود ۱۵۰ میلیارد ریال خسارت به بیش از ۱۰ هزار سهامدار زیان‌دیده به تناسب حجم معاملات آنها پرداخت و موجب تخفیف قابل توجه در مجازات این متهمان شد. سایر متهمانی که از پرداخت خسارت خودداری کردند، جمعاً به پرداخت ۲۲۰۰ میلیارد ریال جزای نقدی، معادل دو برابر سود ناشی از دستکاری بازار سرمایه محکوم شدند.

اهمیت جبران خسارت زیان‌دیدگان

تفرشی در پایان با اشاره به اهمیت جبران خسارت زیان‌دیدگان تاکید کرد: این نخستین بار است که خسارت زیان‌دیدگان جرائم بورسی، به‌صورت داوطلبانه توسط متهمان پرداخت و به حساب سهامداران واریز شده است.

منبع: پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)