به گزارش میمتالز، یکی از چالشهای ارزی، تجاری کشور رویه واردات در برابر صادرات خود است. گفتنی است عمده کالاهایی که از طریق این رویه وارد کشور میشوند کالاهایی هستند که جنبه لوکس دارند و عموم مردم توان دسترسی به آنها را ندارند. به عنوان مثال در سال جاری بیش از ۱ میلیارد دلار از رویه واردات در برابر صادرات خود گوشیهای تلفن همراه لوکس به کشور وارد شدهاند.
لازم به ذکر است طی حدود دو سال اخیر به خصوص در سال ۱۴۰۲، اخبار متعددی درباره واردات کالاهایی همچون شمش طلا و تلفنهای همراه لوکس آمریکایی از محل ارز حاصل از صادرات کالا به گوش میرسید. یکی از اقلام صادراتی که ظاهراً از بخشی از ارز حاصل از صادرات آن برای واردات آیفونهای آمریکایی استفاده شده «مس» بوده است. مس که از دیرباز به عنوان یک کالای استراتژیک و حیاتی در صنایع داخلی ایران شناخته میشود، با رشد قیمتهای جهانی، تأثیرات مستقیمی بر بازارهای داخلی، به ویژه بازار مسکن، بر جای گذاشته است.
اما یکی از اشکالاتی که در فرآیند بازگشت ارز صارداتی دیده شد، ابلاغ تدریجی ردیف تعرفههای مشمول بازگشت ۱۰۰ درصدی ارز به سامانه رسمی بودهاند. به عبارت دیگر در طی ۲ سال از ابلاغ مصوبه هیئت وزیران در آذرماه ۱۴۰۱ از مصوبه بازگشت ارزهای صادراتی در حوزه فولاد و فلزات رنگین شاهد بودیم در سه یا چهار مقطع مختلف زمانی ردیف تعرفههای مشمول ۱۰۰ درصدی ارز به سامانه رسمی، به صورت تدریجی و پراکنده به لیست اولیه اضافه شدند.
در واقع امکان واردات کالاهای غیر مرتبط زنجیره ارزش از محل صادرات خود فلزات رنگی برای کالاهای مشمول این لیست وجود نداشت، اما با ابلاغ تدریجی و پراکنده ردیف تعرفههای مشمول زمینه برای سودجویی برخی فعالان اقتصادی برای بازی با تعرفهها جهت صادرات فلزات رنگی و واردات کالاهای غیر مرتبط با زنجیره ارزش فراهم شد.
به عنوان مثال در تیرماه ۱۴۰۲، کاتُد مس از مجموعه فلزات رنگین مشمول بازگشت ۱۰۰ درصدی ارز به سامانه رسمی شد و در همان مقطع، صادرکنندگان با صادرات مفتول مسی اقدام به واردات تلفن همراه کردند. مدتی بعد مفتولهای مسی ۸ میلیمتری نیز مشمول بازگشت ۱۰۰ درصدی ارز به سامانه رسمی شد، در آبان ۱۴۰۳ نیز برخی ردیف تعرفههای مرتبط با مفتول مس به لیست اولیه اضافه شدند. این در حالی است که هم اکنون با صادرات کالاهایی مثل میله مسی فرایند واردات تلفن همراه ادامه دارد.
«دهقان دهنوی» رئیس سازمان توسعه تجارت در خصوص اینکه چرا ردیف تعرفههای کالاهای زیرمجموعه فلزات رنگین به تدریج به لیست ردیف تعرفههای مشمول بازگشت ارز ۱۰۰ درصدی اضافه میشوند که فرصت سودجویی را برای برخی فراهم کند، گفت: متأسفانه سیاستگذاری ارزی در سیاستگذاری تجاری مداخله میکند و این موضوع دست ما نیست.
وی افزود: متأسفانه مداخله بانک مرکزی در تجارت، این مشکلات را ایجاد میکند.
منبع: خبرگزاری تسنیم