الزامات عبور کم‌خطر از شرایط پیچیده اقتصادی

به گزارش می‌متالز، در ابتدای این همایش «علیرضا بختیاری» مدیر مسوول گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد با اشاره به وضعیت کنونی اقتصاد کشور اظهار کرد: اقتصاد ایران این روز‌ها شرایط خطیری را پشت‌سر می‌گذارد، به گونه‌ای که بسیاری وضعیت موجود را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه می‌دانند. عبور کم‌خطر از این گردنه تاریخی نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود است. در اولین گام باید تصویر روشن و شفافی از صحنه واقعی داشت؛ چراکه هرگونه بزرگ‌نمایی یا کوچک‌نمایی می‌تواند به طراحی و اجرای سیاست‌های نامناسب بینجامد. بسیاری از سیاست‌های اقتصادی به‌ دلیل عدم ارزیابی دقیق و واقع‌گرایانه از شرایط روز، راهی به سر منزل مقصود نیافته و گاه به بدتر شدن وضعیت موجود نیز کمک کرده‌اند.

بختیاری ادامه داد: وضعیت اقتصادی ایران امروز با ترکیب پیچیده‌ای از شوک‌های خارجی و داخلی گره خورده است. از یک‌سو تحریم‌های گسترده و مستمر آمریکا سال‌هاست راه‌های تنفس تجارت خارجی و سرمایه‌گذاری در ایران را مسدود کرده است و از سوی دیگر، اقتصاد ایران با ناترازی‌های عمیق و در هم‌تنیده در حوزه‌های انرژی، زیست‌محیطی و بانکی و مالی و صنعت مواجه است؛ در حالی‌ که خطر تبدیل این ابرچالش‌ها به بحران، چاره‌جویی سریع را اجتناب‌ناپذیر کرده است، شکاف دولت ملت و استهلاک سرمایه اجتماعی، اجرای اصلاحات اقتصادی وسیع و سریع را دشوار کرده است. این سه‌گانه، اقتصاد ایران را در شرایطی قرار داده که نه آمادگی اجرای یک بسته اصلاحات اقتصادی جامع را دارد و نه استمرار روند‌های فعلی برای دولت و مردم قابل تحمل است. بنابراین، فضای ممکن و مطلوب سیاست‌گذاری اقتصادی بسیار محدود شده است. در این شرایط هم باید به مبانی اقتصاد رقابتی که گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد همواره به آنها متعهد بوده وفادار ماند و هم با عبرت گرفتن از تجارب پیشین، رصد شرایط بیرونی و در نظر گرفتن وضعیت شکننده اجتماعی، یک استراتژی فعال را در دستور کار قرار داد. پیچیدگی سیاست‌گذاری اقتصادی در آنجا نمایان می‌شود که اهداف متفاوت و گاه متضاد در برابر هم قرار می‌گیرند. انتخاب بین اهداف متضاد همواره با دشواری‌های متعددی همراه است و شرایط بیرونی دایره ممکن انتخاب سیاست‌های اقتصادی را محدود می‌کند.

وی افزود: وضعیت اقتصادی شکننده و بی‌اعتمادی اجتماعی، ظرفیت تحمل جامعه برای اصلاحات اقتصادی را کاهش می‌دهد. در همین حال، گروه‌ها و افراد ذی‌نفوذ با لابی‌های مختلف، هر یک اهداف خود را دنبال کرده و تلاش می‌کنند سمت و سوی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی را به نفع خود منحرف کنند. سیاست‌گذاری اغلب نه انتخابی مبتنی بر حداکثرسازی رفاه اجتماعی، بلکه نقطه تعادل وزن‌کشی بین سیاست‌گذاران و گروه‌های ذی‌نفوذ است.

مدیر مسوول گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد در ادامه به ویژگی‌های یک سیاست‌گذار و سیاست‌گذاری کارآمد اشاره و اظهار کرد: در کشور‌هایی که هر حزب، طبقه اجتماعی خاصی را نمایندگی می‌کند، نتیجه انتخابات سکان سیاست‌گذاری را در اختیار حزب پیروز قرار می‌دهد، اما در اینجا چنین نیست. یک سیاست‌گذار کارآمد در ایران سیاست‌گذاری است که بتواند در برابر فشار‌ها مقاومت کند و با انتخاب‌های مبتنی بر دانش و تجربه، منافع اقتصادی یک گروه کثیر، اما فاقد قدرت را بر یک گروه قلیل، اما صاحب نفوذ مرجح بداند. اگر سیاست‌گذار نتواند با کسب حمایت عمومی و سیاست‌گذاری صحیح از این پیچ تاریخی عبور کند، در بهترین حالت در تله اجرای سیاست‌های تکراری و بی‌اثر گرفتار می‌شود و در بدترین حالت می‌تواند با انتخاب‌های نادرست به تعمیق بیشتر بحران‌های کنونی سرعت بخشد.

بختیاری با بیان اهمیت و جایگاه رسانه‌ها در شرایط کنونی گفت: در این شرایط، نقش رسانه‌ها، به‌ ویژه دنیای اقتصاد، در زمینه سیاست‌گذاری اقتصادی از دو جهت اهمیت دارد؛ نخست اینکه سیاست‌گذاران اقتصادی، به‌ ویژه آنجا که با بحران‌های فراگیر روبه‌رو هستند، از یک‌سو با سایر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و از سوی دیگر با مردم مواجه هستند. در مورد اول، سیاست‌گذاران اقتصادی باید تصمیم‌گیران در سایر قوا را برای اجرای برنامه‌های خود متقاعد کنند و دقیقا مشخص کنند این سیاست‌ها بر مبنای چه هزینه و فایده‌ای انجام می‌شود. متأسفانه سال‌هاست سیاست‌های اقتصادی در ایران نه بر مبنای یک استراتژی جامع و کامل بلکه غالبا بر مبنای دیدگاه‌های فردی و شخصی دولت‌مردان انجام شده است. در این میان، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت نیز یکی از مشکلات مزمن سیاست‌گذاری در ایران است.

وی افزود: مخاطب دوم سیاست‌گذاران اقتصادی، مردمی هستند که در عالم واقع با پیامد‌های سیاست‌های اقتصادی دست به گریبان می‌شوند و سیاست‌گذار باید از طریق رسانه‌های عمومی برای آنها دلایل محکمی ارائه کند که چرا این برنامه‌ها باید هر چه سریع‌تر در شرایط فعلی به انجام برسند. باید برای مردم توضیح داده شود که سیاست‌های اقتصادی البته به شرط انتخاب درست، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار هزینه‌ها را افزایش دهند، اما در بلندمدت با منفعت عمومی همراه خواهند بود. به نظر می‌رسد آنچه موجب‌شده اقتصاد دستوری برای دهه‌ها در ایران تداوم یابد و برای نمونه ناترازی در بخش انرژی را به یک بیماری مزمن و ناعلاج تبدیل کند، ضعف دولت در اقناع حاکمیت و افکار عمومی هر دو به‌ صورت توامان بوده است. گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد طی بیش از دو دهه فعالیت خود اثبات کرده که می‌تواند حامی منصف و مناسبی برای اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تجربه و دانش باشد و سیاست‌گذاران اقتصادی را در جهت رسیدن به این هدف مهم یاری دهد. این گروه با ارائه دیدگاه‌های دانش‌محور خبره‌ترین کارشناسان اقتصادی داخلی و همچنین انتشار مقالات معتبرترین نشریات خارجی، همواره تلاش کرده قطب‌نمای مناسبی برای سیاست‌گذاری اقتصادی باشد.

مدیر مسوول گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد در پایان تاکید کرد: سیاست‌گذاری پویا و جامع حاصل‌جمع مشارکت، تعمق، تدبر و اندیشه‌ورزی همه سیاست‌گذاران، صاحب‌نظران، پژوهشگران و فعالان رسانه‌ای است که با در نظر گرفتن جمیع جهات و ملحوظ داشتن تهدیدات و فرصت‌های پیش‌رو، تلاش می‌کنند تا مسیری کم‌خطر را برای ارتقای رشد اقتصادی ایران پیشنهاد دهند. بر همین اساس، گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد سال‌هاست با برگزاری همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران» تلاش کرده تا از طریق سخنرانی‌ها و پنل‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی به تقریب آرا و نگرش‌های اقتصادی بین اقتصاددانان، فعالان اقتصادی و آحاد جامعه همت گمارد. این مسوولیت به‌ ویژه در شرایط خاص و بحرانی فعلی اقتصاد ایران بیش از پیش اهمیت یافته است. در همایش سال‌ جاری نیز که به مدت دو روز برگزار خواهد شد، بارزترین اساتید، کارشناسان و فعالان اقتصادی کشور تلاش خواهند کرد تصویری از وضعیت موجود اقتصاد ایران و چالش‌های آن در سال آینده ارائه دهند.

اقتصاد ایران دوران پرچالشی را از سر می‌گذراند

همچنین مدیر مرکز پژوهش‌های مالی و اقتصادی دنیای اقتصاد در این همایش با تاکید بر اینکه باید در شرایط پیچیده کنونی با تکیه بر داده‌های در دسترس، با احتیاط گام برداریم به نقش دنیای اقتصاد در این برهه زمانی اشاره کرد و گفت: این رسانه به‌ دنبال کمک به یافتن راهکار‌هایی برای حل چالش‌های اقتصادی کنونی و کمک به کسب‌وکارهاست.

«مهرداد سپهوند» در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴ با چالش‌برانگیز خواندن وضعیت کنونی اقتصاد کشور، اظهار کرد: امروز در شرایطی به بررسی اقتصاد ایران می‌پردازیم که واقعا دوران چالش‌برانگیزی را پشت‌سر می‌گذاریم. در این برهه، سطح تنش‌ها و سرعت تغییرات به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. در چنین فضایی، تکیه بر رویه‌های معمول و عادت‌شده، بسیار پرمخاطره است. همان‌ طور که در یک روز بارانی و در جاده‌ای لغزنده و ناهموار در فضایی که روشنایی چندانی ندارد، راه رفتن بسیار دشوار است و باید با دقت و احتیاط بیشتری گام برداریم و از تمامی اطلاعات موجود بهره‌برداری کنیم. ریسک‌های اقتصادی در این دوران بسیار بالا رفته و این امر ضرورت استفاده از دانش و اطلاعات در دسترس را دوچندان می‌کند تا بتوانیم تصمیمات درستی بگیریم.

وی در ادامه به وظایف مرکز پژوهش‌های مالی و اقتصادی دنیای اقتصاد اشاره کرد و گفت: این مرکز در چنین شرایط خطیری تلاش می‌کند با فراهم آوردن داده‌های درست و بهنگام، گزارش‌های تحلیلی جامعی تهیه کند. همچنین، این مرکز با ایجاد شبکه‌های ارتباطی و برگزاری نشست‌ها و همایش‌ها، در خدمت صاحبان کسب‌وکار، مردم و مسوولان قرار دارد تا کمک کند آنها بتوانند با آگاهی بیشتر و تصمیمات هوشمندانه‌تری به فعالیت‌های خود ادامه دهند.

مدیر مرکز پژوهش‌های مالی و اقتصادی دنیای اقتصاد در پایان تاکید کرد: هدف ما این است که با همکاری و تبادل نظر، راهکار‌های مناسبی برای عبور از این چالش‌ها پیدا کنیم و آینده‌ای روشن‌تر برای اقتصاد کشور رقم بزنیم.

گزارش از پایگاه خبری فلزات خاورمیانه (می متالز)