
به گزارش میمتالز، شرایط نامساعد به آمار تجارت خارجی شرکتهای معدنی و فلزی اوکراین آسیب میزند. کاهش قیمتهای جهانی محصولات فلزی، درآمد صادراتی فلزکاران اوکراینی را در بازه زمانی ژانویه تا آوریل ۲۰۲۵ کاهش داده است. روند منفی در اکثر اقلام تجاری مشاهده میشود. تنها استثنا شامل محصولات نورد طویل و لولهها است. اما این موضوع بر تصویر کلی تأثیری ندارد.
مواد خام و نیمهساختهها بیشترین آسیب به صادرات سنگ آهن وارد شده است. در بازه زمانی ژانویه تا آوریل، صادرات سنگ آهن به میزان ۱۰.۲ درصد کاهش یافته و به ۱۱.۱۵ میلیون تن و در ارزش دلاری به میزان ۲۰.۹ درصد کاهش یافته و به ۸۹۲.۹۹ میلیون دلار رسیده است. این کاهش ناشی از ترکیبی از عوامل خارجی و داخلی است.
ابتدا به عوامل خارجی میپردازیم. بازار اصلی فروش سنگ آهن برای شرکتهای معدنی اوکراین، چین است.
قیمت سنگ آهن وارداتی Fe۶۲ در بنادر چین از ژانویه تا آوریل از ۱۰۱.۵ دلار به ۹۴.۸ دلار در هر تن CFR کاهش یافته است. مهم است که اشاره شود که در ژانویه تا آوریل ۲۰۲۴ نیز این قیمت کاهش یافته است، از ۱۴۰.۳ دلار به ۱۱۷.۷ دلار در هر تن CFR. به عبارت دیگر، سال گذشته در همین دوره، میانگین قیمت ۱۲۹ دلار در هر تن بود، در حالی که اکنون ۹۸.۱ دلار است. از این رو، درآمد ارزی کاهش یافته است.
همچنین باید به توقف فعالیتهای معدنکاری اینگولسکی متعلق به گروه «متین وست» در سپتامبر ۲۰۲۴ به دلیل تعرفههای بالای برق اشاره کرد و همینطور، در بهار امسال، تولید یکی دیگر از بازیگران بزرگ، شرکت Ferrexpo، به دلیل عدم بازگشت مالیات بر ارزش افزوده برای صادرات محصولات سنگ آهن کاهش یافته است. در ژانویه تا آوریل ۲۰۲۴، این شرکتها به طور مداوم فعالیت میکردند.
این یکی از دلایل کاهش شاخص در واحدهای طبیعی است. به علاوه، وضعیت نامساعد قیمتها نیز وجود دارد. این وضعیت فروش در بازارهای خارجی را برای برخی از معادن اوکراین غیرمقرون به صرفه میکند. وضعیت به نوعی شبیه به قیچی است: هزینههای تولید به دلیل تعرفههای بالای انحصارهای دولتی افزایش مییابد، در حالی که قیمتهای محصولات کاهش مییابد. برای جلوگیری از انباشت زیان، مجبور به کاهش بارگیریها هستند.
در مورد چدن، آمار صادرات در ۴ ماه اول به نظر خوشبینانه میرسد. رشد ۳۷.۴ درصدی، به ۵۷۴ هزار تن و ۴۶ درصدی، به ۲۲۶.۳ میلیون دلار بوده است. اما باید در نظر داشت که خریدار اصلی چدن اوکراینی، کارخانههای متالورژی آمریکایی بودند.
اداره ایالات متحده از آوریل تعرفه اضافی ۲۵ درصدی بر واردات محصولات فلزی از تمامی کشورها وضع کرده است. به همین دلیل، در آوریل، صادرات چدن نسبت به مارس ۶۰.۱ درصد کاهش یافته و به ۱۲۰.۲ هزار تن و ۶۰.۶ درصد کاهش یافته و به ۴۶.۹ میلیون دلار رسیده است. در این میان، صادرات چدن از اوکراین به ایالات متحده ۵۲.۹ درصد کاهش یافته و به ۱۱۵.۵ هزار تن رسیده است.
تحلیلهای آینده نیز منفی خواهد بود. خارج کردن فلز اوکراینی از زیر تعرفه اضافی میتواند مشکل را حل کند، اما این کار زمانبر خواهد بود. نماینده تجاری اوکراین، تاراس کاچکا، در پایان ماه مه اعلام کرد که طرفین تنها در آغاز مذاکرات در این زمینه هستند.
برزیل اصلیترین تأمینکننده چدن در ایالات متحده است. در اینجا، قیمتهای صادراتی از ژانویه تا آوریل از ۴۳۰ دلار به ۴۲۰ دلار در هر تن FOB کاهش یافته است. به عبارت دیگر، وضعیت بازار برای تمامی تولیدکنندگان نامساعد است. وضعیت مشابهی نیز برای بیلت فولادی وجود دارد.
قیمتهای اروپایی برای بیلت فولادی در ژانویه تا آوریل به طور ثابت در سطح ۶۹۰ یورو در هر تن EXW ایتالیا باقی مانده است. این نشاندهنده تقاضای ضعیف از سوی مصرفکنندگان در اتحادیه اروپا است؛ و به همین دلیل، کارخانههای نورد اروپایی، خریداران اصلی بیلت و اسلب اوکراینی هستند. بنابراین، صادرات نیمهساختهها از اوکراین در ۴ ماه اول سال ۲۴.۶ درصد کاهش یافته و به ۴۴۰ هزار تن و ۲۵.۳ درصد کاهش یافته و به ۲۱۵.۳ میلیون دلار رسیده است.
نکته مهمی وجود دارد. ترکیه به طور موقت به جمع واردکنندگان پیوسته است. در ۴ ماه گذشته، ۸۴.۳ هزار تن بیلت به این کشور ارسال شده است. در همین دوره در سال ۲۰۲۴، هیچ بارگیری وجود نداشت. این موضوع به استراتژی بازاریابی کارخانههای متالورژی ترکیه مربوط میشود.
با هدف کاهش قیمتها برای ضایعات، که ماده اولیه اصلی برای تولید فولاد الکتریکی است، آنها از ابتدای سال خرید این ماده را کاهش دادهاند و برای تولید میلگرد از بیلت وارداتی استفاده کردند، که عمدتاً از اوکراین تأمین میشد.
در اصل، این استراتژی مؤثر واقع شد. قیمت ضایعات وارداتی HMS ۱&۲ (۸۰:۲۰) در ترکیه تا اوایل ماه مه به ۳۳۰ دلار در هر تن CFR کاهش یافته است، در مقایسه با ۳۸۰ دلار در هر تن CFR در پایان مارس، که حداکثر محلی در سال ۲۰۲۵ بود؛ بنابراین اکنون میتوان انتظار کاهش یا حتی توقف کامل صادرات نیمهساختههای فولادی از اوکراین به این سمت را داشت.
در اتحادیه اروپا، کارخانههای متالورژی اوکراین نیز در حجم فروش و درآمد از نیمهساختهها دچار کاهش خواهند شد. زیرا در ماه مه، پیشنهادات تولیدکنندگان محلی بیلت از ۶۹۰ یورو در هر تن به ۶۵۵ یورو در هر تن EXW ایتالیا کاهش یافته است.
صادرات ورقهای تخت از اوکراین در بازه زمانی ژانویه تا آوریل ۴.۱ درصد افزایش یافته و به ۵۵۴.۱ هزار تن رسیده است. اما درآمد ۷.۷ درصد کاهش یافته و به ۳۰۲.۵ میلیون دلار رسیده است. در این بخش، بازار اتحادیه اروپا همچنان کلیدی برای فروش است.
در این دوره، قیمتهای اروپایی ورق گرم از ۵۵۰ یورو به ازای هر تن به ۵۴۰ یورو در تن کاهش یافته است. بیش از ۸۰ درصد فروشهای خارجی ورقهای تخت به این محصول مربوط میشود. بنابراین، افزایش ناچیز حجمهای حمل و نقل نتوانسته است اثر کاهش قیمتها را جبران کند.
کاهش قیمتها به ۲ دلیل بوده است. اولاً، وجود پیشنهادات ارزانتر از ویتنام، اندونزی، مالزی و ترکیه. تولیدکنندگان اوکراینی باید این موضوع را در استراتژی بازاریابی خود مد نظر قرار دهند. ثانیاً، تقاضای ضعیف از سوی مصرفکننده اصلی، صنعت خودروسازی اروپا.
در بازه زمانی ژانویه تا آوریل، فروش خودروهای جدید در اتحادیه اروپا ۱.۲ درصد کاهش یافته و به ۴.۴۶۸ میلیون دستگاه رسیده است. این نتیجه رقابت شدید از سوی مدلهای چینی و عدم وجود برنامههای قوی برای تحریک خرید خودروهای جدید، مشابه آنچه در چین و هند وجود دارد، است.
این عوامل به عوامل بنیادی مربوط میشوند؛ بنابراین دلیلی برای پیشبینی بهبود وضعیت وجود ندارد. حداقل تا پایان سال جاری.
صادرات لولههای فولادی از اوکراین در ۴ ماه اول سال ۲۶ درصد افزایش یافته و به ۲۲۹.۳ هزار تن و ۱۲.۶ درصد به ۱۶۲.۴ دلار میلیون رسیده است. در این دوره، قیمتهای صادراتی لولههای OCTG در ایالات متحده از ۱۷۶۰ دلار به ازای هر تن به ۲۱۳۷ دلار در تن افزایش یافته است. اما باید در نظر داشت که حداکثر محلی ۲۳۵۰ دلار بر تن در ماه مارس و نیمه اول آوریل حفظ شده بود. از ۱۸ آوریل، درخواستهای تولیدکنندگان شروع به کاهش کرده و تا ۳۰ مه در سطح ۲۱۳۷ دلار در تن FOB باقی مانده است.
افزایش قیمت جدید بعید به نظر میرسد به دلیل کاهش قیمتهای نفت که سرمایهگذاری در توسعه استخراج نفت و گاز را غیرمقرون به صرفه میکند؛ که همین تقاضا برای OCTG را تأمین میکند. علاوه بر این، باید به از دست دادن بازار آمریکا برای تولیدکنندگان لوله اوکراینی به دلیل تعرفه اضافی ۲۵ درصد بر واردات فولاد توجه کرد.
کاهش وضعیت را میتوان برای پروفیلهای بلند نیز پیشبینی کرد. در اینجا، جریان اصلی صادرات به اتحادیه اروپا میرود. قیمتهای اروپایی میلگرد در ژانویه تا مه از ۵۹۰ یورو در تن به ۵۲۵ یورو در تن EXW ایتالیا کاهش یافته است که به دلیل بحران در ساخت و ساز مسکن است. این پیشزمینههایی برای کاهش فروش پروفیلهای بلند اوکراینی است که ممکن است در سال به ۱۵ درصد در ارزش پولی برسد.
در بخش ورقهای تخت، کاهش سالانه درآمد صادراتی در حدود ۱۰-۱۲ درصد پیشبینی میشود، در حالی که برای بیلت و اسلبها – ۲۵-۳۰ درصد. زیرا انتظار برای تغییر سریع در فروشها بسیار خوشبینانه خواهد بود. همچنین ممکن است صادرات سنگ آهن، لوله و چدن نیز ۲۵-۳۰ درصد کاهش یابد – در صورت حفظ دینامیک موجود.
در چنین سناریویی که میتوان آن را سناریوی پایه نامید، مجموع خسارات درآمدهای صادراتی صنعت معدنی و فلزی اوکراین در سال ۲۰۲۵ ممکن است از یک میلیارد دلار فراتر رود. به طور کلی، نتایج ۴ ماه اول تأیید کننده در مورد بدتر شدن وضعیت قیمتها در بازارهای خارجی و کاهش صادرات فولاد در سال جاری است.