فولاد زاگرس؛ پیشرفت چشمگیر در سایه چالش‌های مالی و فشار‌های بیرونی

به گزارش می‌متالز به نقل از معدن مدیا و روابط عمومی شرکت مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک، مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک از پروژه‌های منحصربه‌فردی است که از ابتدا با رویکرد دقیق و حساب‌شده‌ای آغازشده و توانسته باوجود موانع متعدد، به پیشرفت چشمگیری دست پیدا کند. اکبر مقاره‌عابد، پیشکسوت صنعت فولاد کشور و مدیر این پروژه که بیش از ۵۰ سال در صنعت فولاد ایران فعالیت کرده، در گفت‌وگویی به‌صورت شفاف و صریح از ابعاد مختلف این پروژه و مشکلات پیش روی آن سخن گفت.

مزیت‌های خاص پروژه فولاد زاگرس

مقاره‌عابد در ابتدای گفت‌و‌گو اظهار داشت: «این اولین کارخانه فولادی کشور است که قبل از احداث آن، زیرساخت‌های ضروری مثل آب، برق، گاز و خطوط ریلی تأمین و برنامه‌ریزی‌شده است. در مقایسه با دیگر فولاد‌های کشور، فولاد زاگرس مزیت بزرگ دسترسی به منابع آبی را دارد. البته سازمان آب منطقه‌ای اعلام کرده هزینه آب‌بها افزایش خواهد یافت، ولی این موضوع دیگری است که باید جداگانه بررسی شود. به‌هرحال اگر کشوری می‌خواهد صنعتی شود، باید هزینه بدهد و از خودش مایه بگذارد. باید روی زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کند.»

او در توضیح اقدامات انجام‌شده، گفت: «ما دو ترانس بزرگ ۱۶۰ مگا ولت‌آمپری را از ایران‌ترانسفو، با قطعات کاملاً آلمانی از زیمنس، خریداری کردیم که حدود ۳ میلیون یورو در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ هزینه داشت. این اقدام برای تأمین برق پایدار پروژه بوده است. همچنین پیش‌بینی کاملی برای توسعه ۸۰۰ هزار تنی و حتی احداث واحد احیا که نیاز زیادی به گاز دارد نیز صورت گرفته است.»

مشکلات شدید تأمین مالی و عدم همراهی بانک‌ها

مقاره‌عابد تأکید کرد که مشکلات تأمین مالی، اصلی‌ترین چالش پروژه فولاد زاگرس است و فشار سنگینی بر مدیرعامل پروژه وارد کرده است: «با وجود اینکه این پروژه با حساسیت بالایی اجراشده، چرا باید با موانع و مشکلات مالی متعدد مواجه شود؟ چرا بانک‌ها و نهاد‌های مالی کشور از چنین پروژه بزرگ و ملی حمایت نمی‌کنند؟»

او با انتقاد از رویکرد بانک‌های داخلی گفت: «برای گرفتن تسهیلات به بانک‌ها مراجعه کردیم، بانک‌ها از من سؤال می‌کنند که این پروژه کی راه‌اندازی می‌شود؟ وقتی می‌گویم سه یا چهار سال دیگر، پاسخ می‌دهند که تنها به پروژه‌هایی تسهیلات می‌دهند که ۳ تا ۴ ماهه به بهره‌برداری برسد! این نشان می‌دهد که آنها یا خوش‌خیال هستند یا اساساً از روند پروژه‌های بزرگ صنعتی اطلاع درستی ندارند.»

مقایسه بانک‌های داخلی با رویکرد بین‌المللی

او در مقایسه با بانک‌های داخلی به مثال بانک دویچه آلمان اشاره کرد و گفت: «بانک دویچه آلمان ۱.۸ میلیارد دلار روی پروژه فولاد سبز شرکت تیسن کروپ سرمایه‌گذاری کرده و فقط از این شرکت خواسته که فناوری را در اختیار سایر فولادسازان آلمانی قرار دهد تا همه بتوانند از فناوری آن استفاده کنند. حتی سودی به این وام تعلق نمی‌گیرد و شرکت فقط موظف است اصل پول را بازگرداند. نگاه این بانک به منافع ملی و بلندمدت است. چرا بانک‌های ما این رویکرد را ندارند؟»

فشار‌های غیرمنطقی از بیرون به مدیرعامل

مقاره‌عابد در ادامه با انتقاد شدید از فشار‌های بیرونی و دخالت‌های غیرضروری در پروژه گفت: «مدیرعامل تحت‌ فشار‌های بسیار زیادی است. اگر قرار باشد مدام از بیرون به‌ جای حمایت، به مدیرعامل فشار بیاورند که فلان تعداد نیرو را استخدام کند درحالی‌که نیرو‌ها متخصص هم نباشند، این فقط باعث هدر رفت منابع مالی پروژه می‌شود و نیرو‌های اضافی سربار پروژه خواهند شد.»

او افزود: «مدیرعامل شرکت چه گناهی کرده است؟ چرا باید تا این حد تحت‌فشار و در تنگنا باشد؟ آیا مدیرعامل می‌تواند از جیب خودش هزینه پروژه را بدهد؟ چرا مسوولان به‌جای فشار آوردن به مدیرعامل، سراغ مدیران بانکی نمی‌روند که سرمایه‌های بانکی را به‌جای حمایت از صنعت و ساخت نیروگاه، صرف ساختمان‌سازی و کار‌های سودآور کوتاه‌مدت می‌کنند؟»

لزوم توجه به تأمین مالی و رفع موانع ورود تجهیزات

مدیر پروژه فولاد زاگرس همچنین توضیح داد: «تمام تجهیزات خارجی این پروژه بر اساس مصوبات وزارت صمت در کشور مبدأ ساخته‌شده و آماده ارسال است؛ اما ما منتظر تأمین مالی هستیم تا این تجهیزات را وارد کشور کنیم. چرا باید مدیرعامل پروژه به خاطر این مسائل تا این اندازه تحت‌فشار و استرس باشد؟ آیا این کوتاهی مدیرعامل است یا کوتاهی سیستم مالی کشور؟»

توجه به محیط‌ زیست و مصرف بهینه آب

مقاره‌عابد تأکید ویژه‌ای بر موضوع مصرف بهینه آب داشت: «ما به تکنولوگ خارجی فشار آورده‌ایم تا مصرف آب به زیر یک مترمکعب برای هر تن فولاد برسد و خوشبختانه موفق شدیم به عدد ۰.۸ مترمکعب در هر تن فولاد برسیم که در نوع خود رکورد بی‌نظیری محسوب می‌شود. سیستم بازچرخانی آب که برای این کارخانه طراحی‌شده، بسیار پیشرفته است.»

او افزود: «تأمین پایدار آب از سد کرخه صورت می‌گیرد و مجوز‌های آن با نظارت وسیع و دقیق وزارت نیرو صادرشده است؛ این‌طور نبوده که بدون تحقیقات کافی به ما اجازه برداشت بدهند. حق برداشت ماهیانه را نیز به‌طور مرتب پرداخت می‌کنیم.»

وی ادامه داد: «درختکاری اطراف سایت انجام‌شده و سیستم پیشرفته تهویه و فیلترینگ در حال احداث است تا آلایندگی هوا به حداقل ممکن برسد.»

نگاه به آینده و بهره‌گیری از پساب شهری

مقاره‌عابد در خصوص برنامه‌های آینده گفت: «در دیداری که با نماینده جدید اندیمشک داشتیم، قرار شد از پساب شهری استفاده کنیم، اما این کار مستلزم همکاری اداره آب و فاضلاب منطقه و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم است.»

توجه به ذخایر معدنی کشور

مدیر پروژه فولاد زاگرس در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر لزوم بهره‌برداری بهینه از معادن گفت: «ذخایر معدنی ما محدود است و هنوز اکتشافات کافی انجام‌نشده؛ فقط تعداد محدودی معادن وسیع سنگ‌ آهن داریم که آنها هم عمده ذخایرشان مصرف‌شده است. باید تا حد ممکن باطله سازی را به تأخیر بیندازیم و نهایت استفاده را از ذخایر سنگ‌ آهن فعلی داشته باشیم و درصدد توسعه فناوری بهره‌برداری از سنگ‌ آهن هماتیت باشیم.»

توصیه به مدیران عامل و اهمیت نگاه بلندمدت

مقاره‌عابد در پایان گفت‌وگوی خود، خطاب به همه مدیران صنعت فولاد کشور گفت: «از مدیران عامل انتظار می‌رود که شرکت و پروژه‌ها را مانند ملک شخصی خودشان ببینند و نگاهشان متعهدانه و بلندمدت باشد؛ نه اینکه به این فکر کنند که مدت کوتاهی در مسند مدیریت می‌نشینند و سپس می‌روند.»

پروژه فولاد زاگرس با ۷۲ درصد پیشرفت تجمیعی و ۵۳ درصد پیشرفت در بخش ذوب، در مقایسه با پروژه‌های مشابه که هنوز در حد ۳۰ درصد مانده‌اند، به‌خوبی نشان‌دهنده تلاش مستمر و حساب‌شده تیم اجرایی آن است. این پیشرفت چشمگیر باوجود چالش‌های متعدد مالی و عدم همکاری کافی نهاد‌های ذی‌ربط، محقق شده است؛ اما تداوم این مسیر نیازمند حمایت فوری، جدی و هدفمند نهاد‌های مالی و سیاست‌گذار است.

منبع: مجتمع فولاد زاگرس اندیمشک