خودکفایی در تأمین انرژی؛ گام بلند فولاد مبارکه به سوی آینده پایدار

به گزارش می‌متالز، افتتاح فاز اول نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه، با ظرفیت ۱۲۰ مگاوات از مجموع ۶۰۰ مگاوات ظرفیت پیش‌بینی‌شده، گام بلندی در مسیر توسعه پایدار صنعت فولاد ایران به شمار می‌رود. این نیروگاه که تحت عنوان «آفتاب شرق» شناخته می‌شود، نه‌ تنها بزرگ‌ترین پروژه خورشیدی کشور است، بلکه نقطه عطفی در مسیر خوداتکایی انرژی برای صنایع بزرگ ایران محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه از سوی گروه فولاد مبارکه نشان می‌دهد که بنگاه‌های صنعتی پیشرو به اهمیت استراتژیک انرژی‌های تجدیدپذیر واقف شده‌اند و برای تضمین امنیت تولید و پایداری فعالیت‌های خود، در حال بازتعریف مدل‌های انرژی بر خود هستند.

دستاورد‌های کلیدی نیروگاه برای فولاد مبارکه

یکی از مهم‌ترین مشکلات صنایع فولادی، وابستگی به شبکه برق سراسری و نوسانات آن است. تأمین پایدار برق، به ویژه در پیک‌های مصرف تابستان، همواره یکی از تهدیدات اصلی تداوم تولید در فولاد مبارکه بوده است. این شرکت با بهره‌گیری از ظرفیت نیروگاه خورشیدی خود، در مسیر تأمین ۸۵۰ مگاوات برق از منابع داخلی گام برمی‌دارد، رقمی که می‌تواند تا حد زیادی نیاز انرژی شرکت را در زمان‌های بحرانی پوشش دهد.

از سویی دیگر در سال‌های گذشته، به دلیل کسری برق، بسیاری از صنایع فولادی با کاهش ظرفیت تولید و حتی توقف خطوط مواجه شدند. فولاد مبارکه با ورود به حوزه تولید انرژی پاک، گام مهمی در مقاوم‌سازی زنجیره تولید خود برداشته است. این دستاورد، فولاد مبارکه را به الگویی برای سایر بنگاه‌های بزرگ کشور تبدیل کرده که می‌خواهند از چرخه فشار‌های سیاست‌های انرژی و خاموشی‌ها خارج شوند.

اما موضوع دیگر بحث یارانه‌های انرژی است که بار‌ها از سوی منتقدان آن مطرح شده و صنایعی‌ای همچون فولاد در سیبل آن قرار داشتند.

صنایع بزرگ ایران تاکنون از یارانه‌های انرژی بهره‌مند بوده‌اند، اما با اصلاح تدریجی ساختار یارانه‌ها و افزایش قیمت حامل‌های انرژی، ادامه این وابستگی مقرون به صرفه نخواهد بود. نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه به این شرکت اجازه می‌دهد که از یک ساختار انرژی‌بر دولتی به سمت یک ساختار مستقل و مقرون‌به‌صرفه حرکت کند.

طبق اعلام رسمی، بهره‌برداری کامل از نیروگاه خورشیدی آفتاب شرق، منجر به کاهش ۸۵۰ هزار تن انتشار دی‌اکسیدکربن در سال خواهد شد. این عدد در کنار تأثیر مثبت زیست‌محیطی، به فولاد مبارکه اعتبار مضاعفی در فضای بین‌المللی خواهد داد، به ویژه در شرایطی که بسیاری از کشور‌ها تعرفه‌هایی را بر واردات محصولات با ردپای کربن بالا وضع کرده‌اند. به عبارتی، این پروژه می‌تواند مزیتی رقابتی در بازار‌های صادراتی برای فولاد مبارکه ایجاد کند.

تأثیر بر بازار و جایگاه رقابتی فولاد مبارکه

اما فولاد مبارکه به عنوان پرچم‌دار صنعت فولاد به دنبال توسعه حداکثری بازار‌های داخلی و خارجی خود است.

پروژه نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه، نماد تعهد این شرکت به توسعه پایدار است. چنین پروژه‌هایی نه‌ تنها در داخل کشور به اعتبار برند فولاد مبارکه می‌افزایند، بلکه در بازار‌های جهانی نیز نشانه‌ای از مدرن‌سازی و مسوولیت‌پذیری اجتماعی بنگاه محسوب می‌شوند. در آینده‌ای که تقاضای جهانی برای فولاد سبز رو به افزایش است، فولاد مبارکه می‌تواند یکی از بازیگران اصلی این بازار نوظهور باشد.

مشتریان صنعتی فولاد، به ویژه در بازار‌های صادراتی، به دنبال تأمین‌کنندگان قابل اتکا هستند. بهره‌برداری از نیروگاه خورشیدی، ریسک توقف تولید ناشی از قطعی برق را کاهش می‌دهد و توانایی شرکت در پاسخگویی به تعهدات تولیدی را افزایش می‌دهد. این موضوع نقش مهمی در تثبیت قرارداد‌های بلندمدت با مشتریان دارد.

با تکیه بر انرژی خورشیدی، فولاد مبارکه قادر خواهد بود هزینه‌های انرژی خود را به صورت میان‌مدت و بلندمدت تثبیت کند. بر خلاف بازار برق که تابع نوسانات شدید قیمت و عرضه است، انرژی خورشیدی مدل هزینه‌ای پایدار و پیش‌بینی‌پذیرتری دارد. این مزیت به شرکت اجازه می‌دهد استراتژی‌های قیمت‌گذاری خود را دقیق‌تر تنظیم کند.

با موفقیت پروژه آفتاب شرق، فولاد مبارکه می‌تواند این مدل را به شرکت‌های تابعه و زنجیره تأمین خود تعمیم دهد. چنین رویکردی، زنجیره ارزش فولاد را نسبت به بحران‌های انرژی مقاوم‌تر کرده و مزیت رقابتی کل اکوسیستم فولاد کشور را ارتقا می‌دهد.

چالش‌ها و ضرورت تداوم حمایت

با وجود موفقیت فاز اول، تداوم و تکمیل پروژه نیازمند رفع برخی چالش‌هاست. بر اساس آمار‌های و گزارش‌های موجود موانعی در زمینه هماهنگی با فناوری‌های روز، رصد دقیق تکنولوژی‌های ساخت نیروگاه و رفع موانع به صورت روزانه مطرح است. انتظار می‌رود شرکت‌های طرف قرارداد نقش فعالی در رفع چالش‌های عملیاتی و تأمین تجهیزات ایفا کنند.

همچنین، دولت باید به صورت هدفمند از چنین پروژه‌هایی حمایت کند، چه از طریق تسهیلات بانکی، چه با مشوق‌های مالیاتی و چه با تسریع در صدور مجوزها. اگر این حمایت‌ها استمرار یابد، فولاد مبارکه می‌تواند نه تنها در داخل کشور، بلکه در منطقه به قطب تولید فولاد سبز تبدیل شود.

افتتاح فاز اول نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه تنها یک پروژه فنی نیست، بلکه پیامی روشن از سمت بزرگ‌ترین شرکت فولادی ایران به اقتصاد ملی است: گذار به انرژی پاک و کاهش وابستگی به منابع دولتی. این پروژه می‌تواند پایه‌گذار تحولی بزرگ در مدل تولید صنعتی کشور باشد. فولاد مبارکه با این اقدام، یک گام اساسی برای تضمین پایداری تولید، حفظ رقابت‌پذیری در بازار‌های جهانی و ایفای نقش مسوولانه در قبال محیط زیست برداشته است. اگر روند توسعه این پروژه با همین جدیت ادامه یابد، این نیروگاه نه تنها نیاز شرکت را برطرف می‌سازد، بلکه الگویی برای تمام صنایع انرژی‌بر کشور خواهد شد.