خیز بلند کهگیلویه و بویراحمد برای جهش صنعتی با پشتوانه معادن

به گزارش می‌متالز، استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن ذخایر غنی معدنی و پتانسیل‌های صنعتی قابل توجه از جمله مناطقی است که می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند، این استان با داشتن معادن عظیم بوکسیت، فسفات، گچ، سلستین و مواد اولیه متنوع، ظرفیت بالایی برای بهره‌برداری صحیح و پایدار دارد.

همچنین با توجه به وجود واحد‌های صنعتی فعال در حوزه‌های مختلف، پتانسیل لازم برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای توسعه صنایع پایین‌دستی، بهبود صادرات و اشتغال‌زایی را دارا است.

اما در کنار این پتانسیل‌ها، با چالش‌هایی، چون کمبود منابع مالی، محدودیت در زیرساخت‌ها، معاراض محلی و مدیریتی، وضعیت بعضی از معادن و واحد‌های تولیدی راکد و نیمه‌تمام و مشکلات مرتبط با تأمین مواد اولیه و نقدینگی مواجه هستیم، این مسائل، توسعه و بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های بومی را مختل ساخته و نیازمند مجموعه‌ای برنامه‌ریزی منسجم و حمایت‌های ستاد‌های ملی و استانی است.

در این میان، اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت استان با تلاش شبانه‌روزی در تلاش است تا راهکار‌های متعددی برای تسهیل فرآیند‌های سرمایه‌گذاری، حمایت از تولیدکنندگان، احیای واحد‌های تعطیل و ایجاد فرصت‌های شغلی ارائه دهد. پروژه‌های بزرگی مانند بهره‌برداری از پتروشیمی گچساران و طرح‌های توسعه‌ای در حوزه معدن در دست اقدام است که می‌تواند نقش مهمی در تحول اقتصادی منطقه ایفا کند.

در ادامه، با مصاحبه‌ای تفصیلی با امیرتیمور موسویان مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد، به بررسی جزئیات دستاوردها، چالش‌ها و برنامه‌های آینده این حوزه پرداختیم که متن کامل آن در زیر آمده است.

تسنیم: مهم‌ترین دستاورد‌های اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت استان کهگیلویه و بویراحمد در یک سال گذشته چه بوده است؟

مهم‌ترین دستاورد‌های صمت در سال گذشته شامل بهره‌برداری از طرح پتروشیمی گچساران با سرمایه‌گذاری ۳۷ هزار میلیارد ریال و ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن اتیلن، برگزاری ۲۷ جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و بررسی مشکلات ۱۲۱ متقاضی با تصویب ۳۶۶ مصوبه که ۲۴۱ مورد از آنها اجرایی شد، وصول ۱۱۶ میلیارد ریال حقوق دولتی معادن (رشد ۷۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲) و احیای ۱۵ واحد راکد با سرمایه‌گذاری ۱۳۰۹ میلیارد ریال و اشتغال ۱۱۱ نفر بوده است.

تسنیم: در حوزه صنعت، چه تعداد واحد صنعتی در استان راه‌اندازی شده و هم‌اکنون چند واحد فعال و چند واحد تعطیل هستند و چه میزان اشتغال‌زایی داشته‌اند؟

در حال حاضر ۵۴۶ واحد صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری در استان وجود دارد. از این تعداد، ۴۶۶ واحد با سرمایه‌گذاری ۸.۳۹ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۹۲۱۱ نفر فعال هستند و ۸۰ واحد نیز در وضعیت غیرفعال قرار دارند.

تسنیم: استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر ذخایر معدنی چه ظرفیت‌هایی دارد؟ چه میزان از این ظرفیت‌ها بالفعل شده و چه برنامه‌هایی برای بهره‌برداری بیشتر از معادن استان دارید؟

مهم‌ترین ذخایر معدنی استان شامل مواد اولیه سیمان، مواد اولیه آجر، بوکسیت، سلستین، فسفات، گچ و سایر مواد معدنی است. در حال حاضر ۸۳ معدن دارای پروانه بهره‌برداری فعال هستند که از این تعداد، ۴۸ معدن با سرمایه‌گذاری ۶۶۶ میلیارد ریال و اشتغال ۴۵۵ نفر در حال بهره‌برداری می‌باشند. مهم‌ترین برنامه‌های ما در این حوزه، جلوگیری از خام‌فروشی، احیای معادن غیرفعال، واگذاری محدوده‌های معدن فسفات از طریق مزایده و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای معادن است.

تسنیم: چه تسهیلاتی از سوی اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت استان برای حمایت از واحد‌های تولیدی و صنعتی در نظر گرفته شده است؟ آیا این تسهیلات کافی بوده است؟

حمایت‌ها شامل برگزاری جلسات تخصصی رفع موانع تولید، پیگیری پرداخت تسهیلات، تأمین زمین در شهرک‌ها و نواحی صنعتی، پیگیری و راه‌اندازی واحد‌های صنعتی و معدنی راکد و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام است. در همین راستا، تسهیلات تبصره ۱۸ به میزان ۲۱۰۰ میلیارد ریال و تسهیلات بازگشتی به میزان ۲۰۰۰ میلیارد ریال پرداخت شده است. همچنین، لیست طرح‌ها جهت دریافت تسهیلات از منابع صندوق توسعه ملی به بانک‌ها ارسال شده است.

تسنیم: در زمینه صادرات، چه میزان رشد داشته‌ایم؟ عمده‌ترین محصولات صادراتی استان کدام‌ها هستند و به چه کشور‌هایی صادر می‌شوند؟

ارزش صادرات در سه ماهه اول سال جاری ۲.۳ میلیون دلار بوده است که نسبت به سه ماهه سال گذشته ۲۷ درصد رشد داشته‌ایم. عمده‌ترین محصولات صادراتی شامل عصاره شیرین‌بیان، کلینکر سیمان خاکستری و تیپ ۲، محصولات آرایشی و بهداشتی، عصاره گیاهان و موکت بوده که به کشور‌هایی از جمله کویت، آلمان، عراق، امارات و آفریقای جنوبی صادر شده‌اند.

تسنیم: به نظر شما، مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات پیش روی صنعت و معدن استان کهگیلویه و بویراحمد چیست؟

مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات شامل کمبود منابع مالی و عدم امکان تأمین سرمایه در گردش برای واحد‌های تولیدی، عدم امکان تأمین سرمایه ثابت برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام، مشکلات مدیریتی در برخی واحد‌های تولیدی، و معارضان محلی و دولتی است.

تسنیم: مشکلات مربوط به تأمین مواد اولیه، نقدینگی و سرمایه‌گذاری چگونه بر واحد‌های تولیدی استان تأثیر گذاشته است؟ چه راهکار‌هایی برای رفع این مشکلات دارید؟

کمبود منابع مالی و مواد اولیه باعث کاهش تولید، کاهش اشتغال، از دست دادن بازار‌های هدف و سایر مشکلات می‌شود. مهم‌ترین راهکار برای رفع این مشکل، تخصیص منابع مالی خاص و ویژه برای حوزه اقتصادی استان است.

تسنیم: در زمینه محیط زیست، چه تدابیری برای حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های صنعتی و معدنی اندیشیده شده است؟

در راستای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و جلوگیری از آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های صنعتی و معدنی، اقدامات زیر انجام شده است:

۱. ثبت واحد سازمانی "ایمنی، بهداشت و محیط زیست" در اداره کل صمت.

۲. عضویت صمت در کارگروه پسماند و شرکت در جلسات مرتبط.

۳. دریافت لیست واحد‌های آلاینده از محیط زیست کشور و همکاری با محیط زیست استان برای رفع آلایندگی از طریق مکاتبات و پیامک.

۴. رفع آلودگی غبار برخی واحد‌ها مانند سیمان یاسوج و چند واحد شن و ماسه، و همچنین رفع آلودگی صنایع دارویی "طبیعت زنده" با انجام اقدامات عملی توسط مجریان.

۵. کنترل و نظارت بر ماده اولیه و محصول در واحد‌های شیمیایی و اعلام به مدیریت بحران استان.

۶. اعلام لیست واحد‌های صنعتی با پسماند ویژه و نحوه نگهداری و خروج آن طبق ضوابط به کارگروه پسماند.

۷. معرفی واحد‌ها به منابع طبیعی و محیط زیست قبل از هرگونه مجوز و فعالیت صنعتی یا بهره‌برداری معدنی جهت رعایت اصول منابع طبیعی و زیست‌محیطی.

این اقدامات در طول چند سال اخیر در اداره‌کل صمت استان در جهت حفظ منابع و رفع آلودگی در بخش صنعت و معدن صورت گرفته است.

تسنیم: با توجه به شرایط اقتصادی کشور، چه برنامه‌هایی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از تعطیلی واحد‌های تولیدی دارید؟

ما با پیگیری مشکلات و اتخاذ تصمیم جهت رفع موانع از طریق طرح موضوعات در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید و کمیته حمایت قضایی، از واحد‌های تولیدی حمایت می‌کنیم تا از تعطیلی آنها جلوگیری شود.

تسنیم: چه برنامه‌هایی برای توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و تربیت نیروی کار ماهر مورد نیاز صنایع و معادن استان دارید؟

برنامه‌های ما شامل پیگیری کارآموزی در واحد‌های تولیدی، ایجاد ارتباط بین صنعت، معدن و دانشگاه، پیگیری طرح ایجاد هنرستان در جوار واحد‌های صنعتی بزرگ و شهرک‌های صنعتی، و پیشنهاد طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی برای کار در واحد‌های تولیدی به مدت ۱۱ ماه با پرداخت تسهیلات و بیمه توسط دولت است.

تسنیم: برنامه‌های اصلی اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت استان برای سال آینده چیست؟ چه اهدافی را در زمینه توسعه صنعتی و معدنی استان دنبال می‌کنید؟

مهم‌ترین برنامه‌های سال آینده ما شامل احیای واحد‌های صنعتی و معدنی راکد، تثبیت اشتغال و تولید واحد‌های فعال فعلی، جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای معادن است.

تسنیم: چه پروژه‌های مهم و جدیدی در حوزه صنعت و معدن استان در دست بررسی و اقدام است؟

مهم‌ترین طرح‌های در دست اجرای ما شامل پتروشیمی دهدشت، پلیمر گچساران، شیشه گچساران و مینی پالایشگاه در بهمئی است. علاوه بر این، ۱۷ طرح سرمایه‌گذاری با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۹۰۰ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۹۰۰ نفر در استان در مرحله پیگیری قرار دارد. این طرح‌ها در شهرستان‌های گچساران (۷ طرح)، باشت (۲ طرح)، کهگیلویه (۳ طرح)، دنا (۱ طرح)، مارگون (۱ طرح)، بویراحمد (۱ طرح)، چرام (۱ طرح) و بهمئی (۱ طرح) پراکنده‌اند. ۳ طرح از این میان پیشرفت بالای ۴۰ درصد دارند و ۲ طرح پیشرفت صفر داشته‌اند. مابقی طرح‌ها نیز در مرحله تأمین زیرساخت و صدور مجوز هستند.

تسنیم: چه میزان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای توسعه صنعت و معدن استان جذب شده است؟ چه برنامه‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری بیشتر دارید؟

تاکنون قریب به ۴۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و معدن استان جذب شده است. ارائه موضوعات سرمایه‌گذاری متناسب با پتانسیل‌های موجود هر شهرستان، از مهم‌ترین برنامه‌های ما برای جذب سرمایه‌گذار جدید است.

تسنیم: چه چشم‌اندازی برای آینده صنعت و معدن استان کهگیلویه و بویراحمد متصور هستید؟

چشم‌انداز ما شامل توسعه بخش صنعت و معدن مطابق با پتانسیل‌های نسبی هر شهرستان، اجرای طرح‌های پتروشیمی و پالایشگاهی در شهرستان‌های گچساران، کهگیلویه و بهمئی، فعال‌سازی واحد‌های موجود در شهرک‌های صنعتی و توسعه بخش معدن و صنایع معدنی در شهرستان‌های دارای پتانسیل معدنی مانند چرام و بویراحمد است.

 تسنیم: برنامه‌تان برای واحد‌های صنعتی و معدنی غیرفعال چیست؟

برنامه‌های ما شامل طرح مشکلات این واحد‌ها در کمیته‌های تخصصی مرتبط و رفع موانع به منظور احیای آنها است.

تسنیم: یک بحثی وجود دارد که برخی از افراد با هدف تصرف اراضی، چه منابع ملی و چه شهرک‌ها و نواحی صنعتی، به عنوان سرمایه‌گذاری اقدام کرده و پس از مدتی طرح نیمه‌تمام را رها می‌کنند یا تغییر کاربری می‌دهند؛ آیا این موضوع را قبول دارید؟

فرآیند واگذاری اراضی در شهرک‌ها و خارج از شهرک‌ها مشخص است و متولیان خاص خود را دارد. در صورت عدم اجرای تعهدات از سوی سرمایه‌گذاران (مانند عدم پیشرفت فیزیکی)، قرارداد واگذاری این اراضی توسط متولیان مربوطه قابل فسخ بوده و اراضی جهت واگذاری به سایر سرمایه‌گذاران بازپس گرفته می‌شود.

منبع: خبرگزاری تسنیم