افزایش ۲۰ درصدی بازیافت آب در معادن با "تیکنرهای خمیری"

به گزارش می متالز، طرح "ساخت تیکنر در مقیاس خمیری و پایلوت" یک پروژه تحقیقاتی مشترک میان دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران ‏‬ بوده که در ماه‌های گذشته به‌عنوان طرح برگزیده صنعتی در وزرات صنعت، معدن، تجارت و وزرات علوم تحقیقات و فناوری نیز انتخاب شده است.

در این پروژه، بخش طراحی و بخش مهندسی توسط تیم دانشگاه تهران و بخش ساخت توسط مرکز تحقیقات فرآوری انجام شد. تست‌های پایلوت نشان داد که با استفاده از این تکنولوژی، می‌توان میزان بازیافت آب برای یکی از معادن کشور را حدود ۲۰ درصد افزایش داد.

تیکنر خمیری از تیکنرهای نسل جدید است که به‌علت افزایش درصد جامد ته ریز آن نسبت به سایر تیکنرها از مزایای زیادی برخوردار است.

افزایش بازیابی آب و کاهش مصرف آب تازه، کاهش حجم ورودی به حوضچه سد (افزایش ظرفیت سد باطله)، کاهش پیامدهای زیست محیطی، کاهش حجم آب انتقالی به سد باطله و در نتیجه کاهش اتلاف آب ناشی از تبخیر و تولید زهاب اسیدی کمتر در باطله‌های سولفوری و در معادن طلا، بازیافت حجم بیشتری از سیانور و سایر مواد شیمیایی همراه با آب برگشتی از مزایای تیکنر خمیری است.

پروژه تیکنر خمیری در مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران با همکاری دانشگاه تهران اجرا و بهره‌برداری از آن بر روی باطله فلوتاسیون سنگ آهن گل گهر سیرجان انجام شد که نشان داد امکان افزایش بازیافت آب بین ۱۵ تا ۲۰ درصد فراهم است. بر اساس نتایج این پژوهش کاربردی امکان افزایش شیب نشست مواد باطله در سد باطله از ۱ به ۳ درصد رسیده و در نتیجه افزایش ظرفیت سد باطله هم‌چنین امکان فروش تکنولوژی و تجهیزات به سایر کشورها وجود دارد.

در بخش معدن و صنایع معدنی کشور مقادیر فراوانی آب برای فرآیندهای تولید مصرف می‌شود. با توجه به موقعیت جغرافیایی بخش عمده‌ای از معادن و واحدهای تغلیظ که در منطقه کم‌باران و حاشیه نواحی کویری قرار دارند، تأمین آب تازه برای کارخانه و مجتمع‌های مربوطه یکی از مشکلات اساسی است. در کشور در صنایع معدنی روش‌های گوناگونی برای بازیافت آب وجود دارد و تجهیزات مختلفی توسط شرکت‌ها گوناگون طراحی شده و مورد استفاده است، اما متأسفانه، برخی روش‌های مورد استفاده قابلیت کارکرد مناسبی نداشته و نرخ بازیافت کافی آب ندارند.

در فرآیند بازیافت آب، انتخاب بهترین طراحی به اقتصادی شدن بیشتر جدایش کمک می‌کند. تیکنرها به‌عنوان یکی از تجهیزات مهم فرآیند در صنایع مختلف، مانند فرآوری مواد معدنی، شیمیایی، تصفیه آب و دیگر صنایع، برای جداسازی ثقلی فازهای جامد از مایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات در دو دهه اخیر دستخوش تغییرات چشمگیری شده‌اند و پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را به‌دست آورده‌اند.

چون بازیافت آب و جدایش جامد از مایع برای اغلب مراحل فرآیند کارخانه مهم است، کارخانه‌ها اغلب مبالغ زیادی را برای راه‌اندازی و تعمیر و نگهداری واحد جدایش جامد از مایع هزینه می‌کنند. تکنولوژی‌های مورد استفاده در صنایع معدنی عبارتند از «تیکنرها» ی معمولی، «تیکنرها» یی با ظرفیت زیاد، «تیکنرها» ی فاقد پارو با ظرفیت زیاد، «تیکنرها» ی چگالی زیاد، «تیکنرها» ی مخروطی عمیق و «تیکنرها» ی مخروطی عمیق خمیری‌ساز. هر کدام از این تجهیزات دارای پل، پایه، ستون مرکزی و تانک‌هایی با شکل متفاوت هستند. انتخاب بهترین طراحی برای یک طرح بستگی به اهداف طرح دارد و می‌تواند تابعی از سرمایه اولیه و هزینه عملیات باشد. عمر طرح، تعمیر و نگهداری، انتخاب مواد و محل قرارگیری تجهیزات نیز فاکتورهایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

دکتر مهدی قراباغی مجری این طرح بوده و دکتر شفائی، دکتر نوع‌پرست و دکتر یونسی از دیگر همکاران این پروژه بودند.

بر اساس این گزارش، تکنولوژی «تیکنر خمیری» از جمله تکنولوژی‌هایی است که قابلیت بسیار زیادی در بازیافت آب در صنایع معدنی دارد و از جمله از تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینه بازیافت آب در صنایع، معادن و صنایع معدنی و سبب کاهش اثرات زیست محیطی است و تکنولوژی مورد استفاده در اختیار چند شرکت خارجی است. استفاده از این تکنولوژی، سبب افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصد در بازیافت آب در مقایسه با تکنولوژی‌های مورد استفاده در کشور می‌شود.